ජර්මනියේ ව්‍යවහාරික විද්‍යාවන් පිළිබඳ කලෝන් විශ්ව විද්‍යාලයේ සමාජ විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්යවරියක වන මාරියා මීස් 1960 ගණන් වල අගභාගයේ සිට ස්ත‍්‍රි ව්‍යාපාර ක‍්‍රියාකාරීනියක් ලෙසිනුත්, ස්ත‍්‍රි අධ්‍යනයන්හීත් කටයුතු කර ඇත. 1979 දී ඇය නෙදර්ලන්තයේ හේග් නුවර සමාජ විද්‍යාඥයින්ගේ ආයතනයේ කාන්තා සහා සංවර්ධන වැඩපිළිවල පිහිටෙව්වාය. ස්ත‍්‍රිවා දී පාරිසරික විද්‍යාත්මක සහ තුන් වන ලෝකය සම්බන්ධ ගැටඵ පිළිබඳ ලේඛණ සහ පොත් ගණනාවක් ඇය විසින් ප‍්‍රකාශයට පත් කර ඇත. 1993 දී ඉගැන්විමෙන් විශ‍්‍රාම ගිය ඇය කාන්තා හා වෙනත් සමාජ ක‍්‍රියාකාරීත්වයන් තුළ දිගටම කටයුතු කරගෙන යයි. ඇය විසින් රචිත කෘති අතර, Indian Women and Patriarchy, Patriarchy and Accumulation On a World Scale In Women : The Last Colony ප‍්‍රධාන වේ. ‘‘යටත්විජිතකරණය හා ගෘහනීකරණය’’ ලෙසින් පරිවර්තිත මේ ලිපිය ඇයගේ Patriarchy and Accumulation on a World Scale කෘතියෙන් උපුටා ගන්නා ලද්දකි.
- මෙම ලිපිය අප විසින් ප‍්‍රකාශයට පත් කෙරුනු ඉතිහාස සඟරාවේහි ඵල කරන ලද්දකි. මේ හරහා යටත් විජිතකරණය සම්බන්ධයෙන් මාරියා මීස් හෙලන තියුනු ස්ත‍්‍රීවාදී බැල්ම පුලූල් අවකාශයක් තුළ සාකච්ඡා වීම වැදගත් යැයි අප සිතමු. මේ නිසා මෙම ලිපිය අපගේ බ්ලොග් අඩවියෙහි කොටස් වශයෙන් නැවත පලකරමු.
යටත්විජිතකරණය හා ගෘහනීකරණය (III – කොටස)
ස්තී‍්‍ර සිරුර යටපත් කිරිම හා බිඳ දැමීම: හිංසනය
පහත දැක්වෙන්නේ Berzlesdorf ys Katherine Lips 1672 දී වධ බන්ධනයට පාත‍්‍ර කළ ආකාරය පිළිබඳ වාර්තාවයි.
‘අනතුරුව ඇය හමුවේ තීන්දුව නැවත කියවන ලද අතර, ඇයට ඇත්ත කීමට අවස්ථාව දෙන ලදී. එහෙත් ඇය දිගින් දිගටම ප‍්‍රතික්ෂේප කළාය. අනතුරුව ඇය කැමැත්තෙන්ම ඇදුම් ඉවත් කළාය. එල්ලූම්කරු ඇගේ අත් බැඳ ඉහලට එසවූයේය. නැවත පහල හෙළුවේය. ඇය හඬා වැළපුණාය. ඇය නැවත ඉහලට ඔසවන ලදී. ඇය නැවතත් ‘උඩ ඉන්නා දෙවියනි මට පිහිට වෙන්නැයි‘ විලාප දුන්නාය. ඇගේ පා ඇඟිලි බඳින ලදී…. පා ස්පාඤ්ඤ සපත්තුවලට බහා පළමුව වම ද දෙවනුව දකුණ ද ඉස්කුරුප්පු කරන ලදී….. ‘ජේසු ස්වාමිනි, පැමිණ මට පිහිට වන්නැ‘යි ඇය හ`ඩා වැළපුණාය. මැරුවත් කිසිවක් නොදන්නා බව ඇය කීවාය. ඔවුහු ඇය ඉහළට ම එසවූහ. ඇය නිශ්ශබ්ද වූවා ය. අනතුරුව ඇය මායාකාරියක නොවන බව කීවාය. එවර ඔවුහු නැවතත් ඇගේ පා වලට ඉස්කුරුප්පු ලූහ. ඇය නැවතත් විළාප දී හැඬුවාය…. නිහඬ වූවාය…. දිගින් දිගටම කිසිවක් නොදන්න බව ම කීවාය….ඇගේ මවට මිනි වලෙන් නැගිට පැමිණ උදව් කරන්නැයි කෑ ගා කීවාය.
ඔවුහු ඇය කුටියෙන් පිටතට ගෙන ගොස් සලකුණ සෙවීම පිණස හිස මුඩු කළහ. නිපුණ ශිල්පියා පැමිණ එය සොයා ගත් බව දැන්වීය. ඔහු එය තුලට ඉදිකටුවක් ඇතුල් කර තිබුණ අතර, ඇයට එය නොදැනිණ. රුධිරය ද පිට වූයේ නැත. නැවතත් ඔවුහු ඇගේ අත් හා පා බැඳ ඉහළට ඇද්දහ. ඇය නැවතත් කෑ ගසා කීවේ ඇය කිසිවක් නොදන්නා බවයි. ඇය බිමට ගෙන මරා දමන්නැයි ආදී වශයෙන් ඇය කෑ ගෑවාය.‘ (Baker හා වෙනත් අය විසින් උපුටා දක්වන ලදී, 1977: 426 ff)
1631 දී Friedrich von Spee හිංසනය හා මායාකාරියන් දඩයමට එරෙහිව නිර්නාමික රචනයක් ලිවීමට එඩිතර විය. හිංසනයේ පරපීඩා කාමුක ලක්‍ෂණ හෙලිදරව් කරන හේ පාලකයන්, පල්ලිය, සහ ආගමික ආයතන මායාකාරී හිස්ටිරියාව තුළ සියලූ ප‍්‍රශ්නවලට, කැළඹිලිවලට හා දුගී ජනයා අතර අසහනයට ව්‍යාජ හේතුවක් මවා පා තමන් වෙතින් ජනතා විරෝධය මෙම දුප්පත් ගැහැනුන් වෙත යොමු කරන ලද බව පවසයි.
1724 ඔක්තෝබර් 31: Coesfeld හි Enneke Fristenares හිංසනයට පාත‍්‍ර කිරීම.
‘චූදිතට පාපොච්චාරණය කරන ලෙස කළ ඉල්ලීම ඵලක් නොවුයෙන්, ආචාර්ය Gogravius වධයට භාජනය කිරීමේ නිවේදනය කියවූයේය. ෙවිදනාකාරී ප‍්‍රශ්න කිරීම විසින් කෙසේ හෝ ඇය පාපොච්චාරණය කරවන හෙයින් සහ දඬුවම දෙගුණ වන හෙයින් ඇත්ත කියන්නැයි ඔහු ඇයට කීවේය. අනතුරුව පළමු අදියරේ හිංසනය පමුණුවන ලදී.
අනතුරුව, විනිසුරුවරයා දෙවන අදියරේ හිංසනයට ඇය යොමු කළේය. වධ කුටියට ගෙන යන ලද ඇය නිරුවත් කරනු ලැබුවාය. අත්පා බැඳ ප‍්‍රශ්න කරන ලදී. ඇය නිර්දෝෂී බව ප‍්‍රකාශ කළාය….. ඇය මුරණ්ඩු ලෙස සිටියදී ඔවුහු තුන්වන අදියරට යොමු වූහ. ඇගේ මහපටැ`ගිලි ඉස්කුරුප්පුවට දමන ලදී. ඇය බියජනක ලෙස කෑ ගෑ හෙයින් මුවට කැටයත් ඔබා ඉස්කුරුප්පු කිරීම කරගෙන යන ලදී. මෙය විනාඩි 50ක් කරන ලදී. ඉස්කුරුප්පු බුරුල් හා තද කරන ලදී. එහෙත් ඇය නිර්දෝෂී බව පැවසුවාය. නොවැළපුන ඇය කළේ කෑ ගැසීම ය. ‘මම වරදකරු නෙමෙයි, ජේසුනි, පැමිණ මට උදව් කරන්න‘ ‘දෙවියනි මා රැගෙන මරා දමන්න.‘ අනතුරුව ඔවහු සිව්වන අදියරට එළඹුණහ. එ් වනාහි ස්පඤ්ඤ සපත්තුය. ඇය නොවැළපුන බැවින් ආචාර්ය Gogravius චූදිතයා මායාබලයෙන් වේදනාවට අසංවේදීත්වයක් ඇති කරගෙනදැයි සැලකිලිමත් විය. එබැවින් ඔහු නැවතත් ඇය නිරුවත් කර සැක සහිත දෙයක් ඇගේ සිරුරේ ඇත්දැයි පිරික්සන ලෙස වධකයාට කීවේය. සියල්ල සුපරීක්ෂාවෙන් පරීක්‍ෂා කර බැලූ බව ද කිසිවක් හමු නොවු බව ද වධකයා වාර්තා කළේය. නැවතත් ස්පාඤ්ඤ සපත්තු දැමීමට අණ කරන ලදී. චූදිත දිගටම තම නිර්දෝෂීභාවය ප‍්‍රකාශ කරමින් ‘අනේ ජේසුනි, මම එය කළේ නැහැ, දෙවියනි මා මරා දමන්න, මම නිර්දෝෂියි. මම නිර්දෝෂයි,‘ යි කෑගැසුවාය.
මෙම වධය විනාඩි 30ක් තිස්සේ කි‍්‍රයාත්මක විය.
අනතුරුව ආචාර්ය Gogravius පස්වන අදියරට අණ කලේය. චූදිත එල්ලා පොලූ දෙකකින් පහර 30ක් දක්වා එල්ල කරන ලදී. දැඩි ලෙස වෙහෙසට පත් ඇය පාපොච්චාරණය කරන්නෙමියි කීවා ය. එහෙත්, නිශ්චිත චෝදනාවලට අදාළව ඇය දිගින් දිගටම කියා සිටියේ කිසිදු අපරාධයක් නොකළ බවයි. බාහු සන්ධිවලින් ඇඹරී යන තෙක් ඇය ඉහළට අදින්නට වධකයාට සිදු විය. මෙම වධය විනාඩි 6 ක් පැවතිණ. ඇයට නැවත නැවත පහර දෙන ලද අතර මහපටැඟිලි ඉස්කුරුප්පු කරන ලදී. පා ස්පාඤ්ඤ සපත්තුවල දමන ලදී. එහෙත් යක්ෂයා සමග සම්බන්ධයක් නැතැයි චූදිත දිගටම කියා සිටියේය.
ආචාර්ය Gogravius වධයට පැමිණවීම නිසි ලෙස කරන ලද බවට සෑහීමට පත් වූ පසු හා චූදිත තව දුරටත් හිංසනය දරා ගැනීමට අසමත් බව වධකයා ප‍්‍රකාශ කළ පසු ආචාර්ය Gogravius චූදිත පහළට ගෙන ලිහන්නයි අණ කළේය. ඇගේ ගාත් නිසි පරිදි පිහිටුවා සාත්තු කරන්නැයි අණ කළේය.‘ (Baker සහ තවත් අය විසින් උපුටා දක්වන ලදී. 1977:433-435)
මායාකාරියන් පිළිස්සීම, ප‍්‍රාග්ධනයේ ප‍්‍රාථමික සමුච්චකරණය සහ නවීන විද්‍යාවේ නැගීම
වින්නඹු මාතාවන් මායාකාරියන් ලෙස පිළිස්සීම නවීන විද්‍යාවේ මතු වීමත් සමග සෘජුවම සම්බන්ධ ය. මෙහි නවීන විද්‍යාවේ මතුවීම යනු වෛද්‍ය විද්‍යාවේ වෘත්තීයකරණය වීම, වෛද්‍ය විද්‍යාව ස්වභාව විද්‍යාවක් ලෙස මතුවීම සහ විද්‍යාවේ හා නවීන ආර්ථිකයේ නැගී එ්මයි. මායාකාරියන් දඩයම් කළවුන්ගේ වධක කුටි මානව සිරුරේ – විශේෂයෙන්ම ස්තී‍්‍ර ශරිරයේ – ව්‍යුහය, ව්‍යච්ෙඡ්දනය හා දරාගැනීමේ හැකියාව, අධ්‍යයනය කල විද්‍යාගාර විය. වෛද්‍ය විද්‍යාව හා එම අතිශය වැදගත් ක්ෂේත‍්‍රය මත පුරුෂාධිපත්‍යය පිහිටවනු ලැබුවේ පොඩි පට්ටම් කරන ලද, අතපය ගලවා, අවසානයේදී පුළුස්සා දමන ලද ස්තී‍්‍ර සිරුරු මත ය.
මායාකාරියන්ට එරෙහිව භීෂණය හා ඝාතනය සංවිධානය කෙරුණේ පල්ලිය හා රාජ්‍යය අතර ගණනය කරන ලද ශ‍්‍රම විභජනයකට අනුව ය. පල්ලියේ නියෝජිතයන් විසින් මායාකාරියන් හඳුනාගෙන දේවධර්මීය සාධාරණීකරණයක් කර, ප‍්‍රශ්න කිරීම මෙහෙයවන ලද අතර, රාජ්‍යයේ අනාගමික හස්තය වධබන්ධන පැමිණවීමට හා අවසානයේදී දර සෑ මත මායාකාරියන් ඝාතනය කිරීම සඳහා උපයෝගී කර ගැනුණි.
මායාකාරියන් සංහාරය සාමාන්‍යයෙන් විශ්වාස කරන ආකාරයේ අතාර්කික ‘අඳුරු‘මධ්‍යතන යුගයේ නශ්ඨාවශේෂයක් නොව, නැගී එන නවීන විද්‍යාවේ ප‍්‍රකාශ වීමක් විය. නව වෙළෙඳ ආර්ථික දර්ශනයේ ප‍්‍රංශ න්‍යායාචාර්යවරයා වන Jean Bodin මෙය ඉතාම පැහැදිලිව පෙන්වා දුන් පුද්ගලයා විය. Jean Bodin යනු මුදලේ ප‍්‍රමාණාත්මක න්‍යායයේත්, ස්වෛරීත්වයේ නූතන සංකල්පයේත්, මූල්‍ය ධනවාදී ජනප‍්‍රියවාදයේත් මූලාරම්භකයා විය. නූතන සහේතුකවාදයේ දැඩි ආරක්‍ෂකයකු වූ හේ එ් අතරවාරයේම රාජ්‍යය විසින් දියත් කරන ලද වධ හිංසා සහ මායාකාරියන් සංහාරය දැඩි ලෙස වාචිකව යෝජනා කල අයෙකු ද විය. ඔහුගේ දැක්ම පරිදි, මධ්‍යතන කෘෂිකාර්මික අර්බුදයෙන් පසු, නව ධනයේ සංවර්ධනය පිණිස, නූතන රාජ්‍යය සහමුලින්ම ස්වෛරී විය යුතු ය. රාජ්‍යයට තව දුරටත් පැවරුණ කාර්යයක් වන්නේ නව ආර්ථිකය සඳහා ප‍්‍රමාණවත් කම්කරුවන් සැපයීමයි. එ් වෙනුවෙන්, සියල්ලටම වඩා මායාකාරියන්ට හා වින්නඹු මාතාවන්ට එදිරිව කි‍්‍රයාත්මක වන පොලීසියක් හේ ඉල්ලා සිටියේය. ඔහුට අනුව, ඔවුහු බොහොමයක් ගබ්සාවලට, යුවලවල නිසරුභාවයට හා ගැබ් ගැනීමෙන් තොර ලිංගික එක්වීම්වලට වගකිව යුතු වූහ. ගැබ් ගැනීම හා දරු උපත් වැළැක්වූ හැම කෙනෙක්ම රාජ්‍යය විසින් මරණ දඩුවමට ලක් කළ යුතු බව හේ කීවේය. මායාකාරියන් ඝාතනයේ දී Bodin ප‍්‍රංශ රජයට උපදේශවරයෙකු ලෙස කටයුතු කළ අතර, මායාකාරියන් මුලිනුපුටා දැමීම පිණිම බධ බන්ධන හා දර සෑ සඳහා උපදෙස් සැපයුවේය. එම කාලයේ මායාකාරියන්ට එරෙහිව ලියවුන පති‍්‍රකා අතරින් වඩාත්ම පරපීඩා කාමුක ලේඛන අතරට ඔහු මායාශිල්පය ගැන ලියූ පති‍්‍රකාව ගැනේ. ජර්මනියේ Institoris සහ Sprenger මෙන් ඔහු ද ගැහැනුකම තම ප‍්‍රහාරයට ඉලක්ක කළේය. මායාකාරියන් සංහාරය වෙනුවෙන් ඔහු ගැහැනු 50ට පිරිමි එකයි යන අනුපාතය සැකසීය. (Merchant, 1983:13) නූතන සාපේක්ෂතාවාදයේත්, නව රාජ්‍යය පතුරුවා හැරීමේත්, මායාකාරියන් වෙත සෘජු ප‍්‍රචණ්ඩ ප‍්‍රහාර එල්ල කිරිමේත් සුසංයෝගය අපි යුරෝපා ශිෂ්ඨාචාරයේ නව යුගයේ තවත් ශ්‍රේෂ්ඨ ගුරුවරයෙකු තුල දකිමු. ඔහු නමින් Francis Bacon ය. (Merchant, 1983,164-177)
මේ හා සමානව, මායාකාරියන් සංහාරය හා නීතිය වෘත්තීයකරණය වීමේ ආරම්භය අතර ද සම්බන්ධයක් තිබේ. එම යුගයට පෙර ජර්මානු නීතිය අනුගමනය කළේ පැරණි ජර්මනික් චාරිත‍්‍රයි. එය ජනතාවගේ නීතියක් හෝ චාරිත‍්‍රමය නීතියක් වූවා මිස ඉගෙන ගත යුතු විෂය පථයක් වූයේ නැත. එහෙත් දැන් රෝමානු නීතිය හඳුන්වා දෙනු ලබන අතර, බොහෝ විශ්වවිද්‍යාල නීති පීඨ ආරම්භ කළහ. Frankfert විශ්වවිද්‍යාලය වැනි කීපයක තිබුණේ නීති පීඨය පමණි. එවකට ඇතැම් අය විශ්වවිද්‍යාල පිළිබඳ මැසිවිලි නැගූහ.
‘එ්වා කිසිදු කමකට නැත. පුහුණු කරනු ලබන්නේ මිනිසුන් වියවුලට පත් කිරීමට, හොඳ දේ නරක කිරීමට, නරක දේ හොඳ කිරීමට ඉගෙන ගන්නා පරපෝෂිතයන් පමණි. ඔවුහු දුප්පතුන්ට හිමි දේ වළක්වන අතර, ධනවතුන්ට හිමි නැති දේ ලබා දෙති.‘ (1903 දී Jansen විසින් පවසන ලදුව Hammes උපුටා දක්වන ලදී. 1977: 243)
නැගී එන නාගරික පංතියේ පුතුන් නීති පිඨවලටරැුස් කිරිමට හේතුව මෙසේය. ‘අපගේ කාලයේ දී නීති විශාරදභාවය කාටත් පි‍්‍රයමනාප ය. එබැවින් බොහෝ අයට නීතිය පිළිබඳ ආචාර්යවරුන් වීමට උවමනාය. බොහෝ අය මෙම කේෂ්ත‍්‍රයට ඇදී එන්නේ මුදලට කෑදරකම හා උන්නතිකාමය හේතුවෙනි. (එම).
මායාකාරියන්ට එරෙහි නඩු විභාග නීතිඥයන්, විනිසුරන්, සභා සාමාජිකයන් ආදි විශාල පිරිසකට රැුකියා සැපයීය. අධිකාරිමය ලේඛන ව්‍යක්ත හා සංකීර්ණ ලෙස අර්ථකථනය කිරීම ඔස්සේ වියදම් ඉහළ යන පරිදි නඩු කල් දැමීමට ඔවුහු සමත් වූහ. ලෝකායත පාලනාධිකාරයත්, පල්ලියත්, කුඩා වැඩවසම් රාජ්‍යවල පාලකයන් හා නීතිඥයනුත් අතර සමීප සබඳකමක් විය. ගාස්තු ඉහළ යාමට නීතිඥයන් වගකිව යුතු වූ අතර ඔවුහු එයින් ධනය සරි කර ගත්තේ මායාකාරියන් දඩයමෙහි අසරණ ගොදුරු මිරිකා ගැනීමෙනි. ගසාකෑම කොතරම් කෲර වීද යන්න Trierහි තෝරක (Elector of Trier – Trierහි ආච්බිෂොප්වරයා වනාහි ජර්මානු කයිසර්වරයා තෝරන කුමාරවරුන් හත්දෙනා අතුරින් එක් අයෙකි,) වු Johann von Schoenburg ට පවා මායාකාරියන්ට අදාල නඩුවිභාග ශා සම්බන්ධ උගත් ජූරිසභිකයන් හා සෙසු අය විසින් වැන්දඹුවන් හා අනාථයන් මංකොල්ලකෑම පරීක්‍ෂා කිරිමට සිදු විය. Johann von Schoenburg යනු මායාකාරියන් හා කට්ටඞීන් ලෙස මිනිසුන් සිය ගණනක් ඝාතනය කළ අයෙකි. ඇතැම් පාලකයෝ විවිධ නිලධාරීන් විසින් සූරා ගනු ලැබු ධනය හා ඉල්ලා සිටි ගාස්තුවලට කුමක් වීද යන්න සොයා බැලීමට ගණකාධිකාරවරුන් පත් කළහ.
නඩුවක වියහියදම් පහත ආකාර විය,
x මායාකාරියක ලූහුබැඳ යන සොල්දාදුවන් විසින් බොන ලද මතපැන් සඳහා වියදම්
x මායාකාරිය බැලීමට බන්ධනාගාරයට යන පූජකවරයාගේ ගාස්තු
x ඝාතකවරයාගේ පෞද්ගලික ආරක්‍ෂාව පවත්වාගෙන යාම සඳහා වියදම්
(Hammes, 1977: 243-257)
සාමයික නීතිය (Cannon Law) අනුව, උරුමකරුවන් සිටිත් ද නොසිටිත් ද යන කාරණය නොතකා මායාකාරියගේ දේපළ රාජසන්තක කළ යුතු විය. හැම විටම ශත 50ට වැඩි සෑම රාජසන්තක දේපළක්ම රජය සතු විය. බොහෝ නඩුවලදී නඩුව වෙනුවෙන් ගිය වියදම් අඩු කළ පසු ඉතිරි වූ හැමදෙයක්ම රාජ්‍ය භාණ්ඩාගාරයට ගියේය. 1532 දී පස්වන චාල්ස් අධිරාජ්‍යයාගේ Constitutio Criminales පවසන පරිදි මෙම රාජසන්තක කිරිම නීති විරෝධී ය. එහෙත් එම නීතිය හුදෙක් වචනවලට පමණක් සීමා විය.
මායාකාරියන් දඩයම එතරම් ම ආකර්ශණීය ධනෝපායන මාර්ගයක් වූ නිසා ඇතැම් ප‍්‍රදේශවල වැඩි වැඩියෙන් මිනිසුන් මායාකාරියන් හා කට්ටඞීන් ලෙස හෙළා දැකීමේ කාර්යයට ම විශේෂ කොමිෂන් සභා පිහිටුවන ලදී. චූදිතයන් වැරදිකරුවන් කරනු ලැබූ පසුව, ඔවුනට හා ඔවුන්ගේ පවුල්වලට නඩුවල සියලූ වියපැහැදම් දැරීමට සිදු විය. මායාකාරී කොමිෂමේ සුරා හා බොජුන් බිල්පත්වල සිට, පිළිස්සීම සඳහා වූ දර දක්වා වියදම් මේ අතර විය. තවත් මුදල් ඉපයීමේ මාර්ගයක් වූයේ, ධනවත් පවුල් තම සාමාජිකයන් නිදහස් කර ගැනීම සඳහා උගත් නීතිඥයන්ට හා විනිසුරු වරුන්ට ගෙවන ලද මුදල් ය. ඝාතනයට ලක් වූ පුද්ගලයන් අතරින් වැඩි දෙනා දුප්පතුන් වීමට මෙය ද එක් හේතුවක් විය.
Manfred Hammes මායාකාරියන් දඩයමේ දේශපාලන ආර්ථිකයේ තවත් පැතිකඩක් හෙළිදරව් කරයි. එ් වනාහි, යුද වැදී සිටි යුරෝපීය කුමාරයන් තම යුද්ධ සඳහා මේ ඔස්සේ මුදල් ඉපයීමයි. 1618-1648 තිස් අවුරුදු යුද්ධය එ් අතරින් විශේෂ ය. මායාකාරියන්ගේ හා කට්ටඞීන්ගේ දේපළ රාජසන්තක කිරිම තහනම් කළ පස්වන චාල්ස්ගේ නීතිය මුළුමනින්ම අතහැර දමන අතර, මායාකාරියන් දඩයම යටත් වැසියන්ගේ දේපළ රාජසන්ත කිරීම වෙනුවෙන් ම දිරි ගන්වන හා සංවිධානය කරන ලදී.
Hammes නිදසුන් ලෙස කොලෝං නගරයේ උදාහරණය ද , බැවේරියාහි පුර පියවරුන් අතර ආරවුල ද ගෙන හැර දක්වයි. ධනවත් වෙළෙඳ හා කර්මාන්ත මධ්‍යස්ථානයක් වූ කොලෝං පුරය තිස් අවුරුදු යුද්ධයේ වැඩි කාලයක් මධ්‍යස්ථව සිටියා ය. කෙසේ වෙතත්, පුරය අධිරාජයාගේ යුද අරමුදල්වලට අත දිග හැර දායක විය. එය කළ හැකි වූයේ බදු වැඩි කිරීමෙනි. විදේශ හමුදා ගම්බිම් කොල්ලකන විට බොහෝ ග‍්‍රාමීය ජනයා මෙම මධ්‍යස්ථ පුරවරයට පලා ආ හ. එහි ප‍්‍රතිඵලයක් ලෙස ආහාර සැපයුම්වල හිඟයක් ද කැළඹිලි හා විවෘත කැරලි ද පැන නැගුනි. Catherine Hornot නම් කොලෝංහි හිටපු තැපැල්පතිනියට විරුද්ධ මායාකාරී නඩුව ඇරඹුනේ ද මේ සමයේදී ම ය. ඉන් අනතුරුව මායාකාරියන් දඩයම තීව‍්‍ර විය. මුල් නඩු තීන්දු ප‍්‍රකාශයට පත් වූ පසු බැවේරියාහි තෝරක Ferdinand පුර අධිකාරියට පනතක් ඉදිරිපත් කළේය. තම හමුදාවට ගෙවීම් කළ යුතුව සිටි ඔහු දන්වා සිටියේ ඝාතනය කරන ලද සියලූ මායාකාරියන්ගේ දේපළ රාජසන්තක කර භාණ්ඩාගාරයට යොමු කළ යුතු බව ය. පුරවර සභාව මෙම ආඥව කි‍්‍රයාත්මක කිරීම වැළැක්වීමට සෑම උත්සාහයක්ම දැරී ය. ඔවුහු මේ හා අදාළ නීතිය පිළිබඳ විශේෂඥ අධ්‍යනයක් කරන්නැයි නීතිඥයන්ට කීහ. එහෙත් තෝරක හා ඔහුගේ නීතිඥයන් අවසානයේ දී ප‍්‍රකාශයට පත් කළේ එම පනත හදිසි අවශ්‍යතාවක් බවයි. මෑත සමයේදී මායාශිල්පයෙහි දුෂ්ඨත්වය විශාල වශයෙන් වැඩි වී තිබෙන හෙයින් නීතියේ ලේඛනය (රාජසන්තක කිරිම් තහනම් කළ පස්වන චාල්ස්ගේ Constitutio Criminales) වචනයෙන් වචනය අනුගමනය කිරිම දේශපානිකව බුද්ධිමත් නොවේ. එහෙත් පුරයේ නීතිඥයන් මෙය අවබෝධ කර නොගත් අතර සම්මුතියක් යෝජනා කළහ. ඔවුන් පැවසුෙවි මායොකාරියන්ට එරෙහි වැඩවලදී කරන ලද දුෂ්කර කාර්යය හා නඩුවට ගත කළ කාලය වෙනුවෙන් නීතිඥයන්, ඝාතකයන් ආදීන් වන්දි ලෙස ගාස්තුවක් ලබා ගැනීම සාධාරණ හා යුක්ති සහගත බවයි. එහෙත් තෝරකවරයාට නාගරික මායාකාරියන් දඩයමෙන් මුදල් මිරිකා ගත නොහැකි වූයෙන් දියෝකීසියේ ග‍්‍රාමීය, ප‍්‍රදේශවල ඝාතනය කරන ලද මායාකාරියන්ගේ සියලූ දේපල රාජසන්තක කරන ලදී. (වැඩවසම් පංතිය පමණක් නොව, විශේෂයෙන්ම නගරවල නැගී එන ධනපති පංතිය සමග තරඟ කළ නොහැකි වූ කුඩා කුමාරවරු හෝ විශාල ඉඩම් හිමියෝ හෝ) නගරවල ධනහිමි පංතීහු ද මායාකාරියන්ගේ දේපල රාජසන්තක කිරීම ප‍්‍රාග්ධන සමුච්චකරණයේ මාධ්‍යයක් කර ගත්හ.
මේ අනුව, 1628 දී කොලෝංහිමත්, යුද්ධය ආරම්භ වී තිස් වසකට පසුව, පුරවර අධිකාරිහු මායාකාරියන්ගේ දේපල රාජසන්තක කිරිම හඳුන්වා දී තිබේ. කොලෝංහි නීතිඥයන් විසින් ඉදිරිපත් කරන ලද සාධාරණීකරණයක් වූයේ මායාකාරියන් යක්ෂයාගෙන් විශාල මුදලක් ලබාගෙන තිබුණ බව හා පාලනාධිකාරයට මායාකාරියන්ගේ හා කට්ටඞීන්ගේ දුෂ්ඨත්වයන් මුලිනුපුටා දැමීම පිණිස එම ධනය රාජසන්තක කිරිම අවශ්‍ය වූ බවයි. ඇත්තෙන්ම, සමහර අවස්ථාවලදී පුරවරවලට සහ කුමාරවරුනට මායාකාරියන් සංහාරය හා රාජසන්තක කිරීම තම බිඳ වැටුණ ආර්ථිකයන් නගා සිටුවීම පිණිස සංවර්ධන ආධාර වූ බව පෙනේ. Mainz හි පුරවර පියවරු නීතිමය තත්වයන් පිළිබඳ එතරම් කරදර නොවෙමින්, මායාකාරියන්ගේ සියලූ දේපල රාජසන්තක කරන ලෙස ඉතා සරළව ඉල්ලා සිටියහ. 1618 දී, Hochheimහි ශාන්ත ක්ලේයා තාපසාරාමය විසින් ඔවුනට ‘මායාකාරියන් දුරලීම‘ පිණිස ගිල්ඩර් දෙදාහක් පරිත්‍යාග කරන ලදී.
පල්ලිය සහ පාලම ප‍්‍රතිෂ්ඨාපනය කිරිම සඳහා මුදල් අවශ්‍ය වූ හෙයින් ඝාතන අරඹන්නට අවසර දෙන්නැයි ඉල්ලමින් Bailiff Geiss තම Lindheim හි ආදිපාදවරයා වෙත ඉදිරිපත් කරන ලද වාර්තාවක් තිබේ. බොහෝ ජනයා මායාශිල්පවල දුෂ්ඨත්වයේ ව්‍යාප්තිය ගැන කරදරයට පත්ව සිටින බව ඔහු සටහන් කළේය.
‘ඔබතුමා පිළිස්සීම ආරම්භ කිරිමට කැමති වන්නේ නම්, අපි මහත් සතුටෙන් දර සහ අනෙකුත් වියදම් සපයන්නෙමු. එයින් කෙතරම් ධනයක් උපයා ගත හැකි ද යත්, පාලම මෙන්ම පල්ලිය ද අලූත්වැඩියා කර හැකිය.
තවද, කෙතරම් ඉපැයිය හැකි ද යත්, අනාගතයේදී ඔබට ඔබගේ සේවකයන්ට, වඩා හොඳ වැටුප් ගෙවිය හැකි ය. මක් නිසාද යත්, නිවාස පිටින් රාජසන්තක කළ හැකි අතර, විශේෂයෙන්ම වඩා ධනවතුන් හසු කර ගත හැකි ය.’ (Hammes විසින් උපුටා දක්වන ලදී. 1977:254)
මහා ලේ බොන්නන්ට අමතරව, මායාකාරියන් පිළිස්සීමෙන් ජීවනෝපාය සරි කර ගත්, ආගමික අධිකාරීහු, ලෝකායත ආණ්ඩු, වැඩවසම් පංතිය, නාගරික පාලනාධිකාරීහු, ජුරිසභිකයෝ සහ ඝාතකයෝ ආදී වශයෙන් සමස්ත සනුහරයක් ම වූහ. යාචක පූජකවරු තැන තැන යමින් ශාන්තුවරුන්ගේ පිංතූර විකිණූහ. එ්වා මිළ දී ගෙන ගිල්ලහොත්, ඔවුන් හට මායාශිල්පවලට ගොදුරු වීමෙන් වැළකී සිටිය හැකි විය. තමන් විසින් ම පත්කර ගනු ලැබු මායා කොමසාරිස්වරු ද වූහ. මායාකාරියන් සොයා ගැනීම්, අත්අඩංගුවට ගැනීම්, හා ප‍්‍රශ්න කිරිම් වෙනුවෙන් පාලනාධිකාරිහු මුදල් ගෙවූ හෙයින් මිනිසුන්ට තම කාලකන්නිකමෙහි හේතුව මායාකාරියන්ගේ කි‍්‍රයා තුළ දැකීමට පොළඹවමින් තැනින් තැන යමින් ඔවුහු ධනය රැුස් කළහ. හැම කෙනෙක්ම සමූහ මානසිකත්වයේ ග‍්‍රහනයට හසු වූ කල, තමන් විපත දුරලීමට පැමිණෙන බව දැනුම් දෙයි. ගැමියන් ම ඔහුට ආරාධනා කළ බව ඔප්පු කර පෙන්වීම සඳහා පළමුව කොමිසාර්ගේ නියෝජිතයෝ ගෙන් ගෙට ගොස් පරිත්‍යාග එකතු කරති. අනතුරුව කොමිසාර් පැමිණ පිළිස්සීම් දෙක තුනක් සංවිධානය කරයි. කිසිවෙකු මුදල් ගෙවීම ප‍්‍රතික්‍ෂ්ප කළේ නම් ඔහු කට්ටඩියකු, මායාකාරියක හෝ ඔවුන්ගේ සහායකයකු යයි සැක කරන ලදී. සමහර අවස්ථාවලදී ගම්මාන කොමිසාර්ට අත්තිකාරමක් ගෙවූහ. එවිට ඔහු එ් ගමට නොපැමිණෙයි. Rheinbach හි Eifel ගම්මානයෙහි එසේ සිදු විය. එහෙත් වසර පහකට පසු එම කොමසාර්වරයා ම යළි පැමිණියේය. එවර ගැමියන් මෙම කප්පම් ගෙවීම යළි කිරිමට එකඟ නොවු හෙයින් ඔහු සිය 800 ක් වූ මරණ දඬුවම් ලැයිස්තුවට තවත් කීපයක් එම ගමෙන් එකතු කර ගත්තේය.
මායාකාරී භීතිකාව පැතිරීමටත්, කිසිවකු නිදහස් වුණේ කලාතුරකින් වීමටත්, ධනය අත්පත් කර ගැනීමේ හැකියාව එක් හේතුවක් විය. 1633දී, මෙම නීච කි‍්‍රයාවට එරෙහිව පොතක් ලිවීමට අවසානයේදී ධෛර්යය තිබු Friedrich von Spee මේ බව පැහැදිලිවම පෙන්වා දෙයි. ඔහු මෙසේ ලියයි.
x තමන් ගැඹුරක් සහිතවගකිවයුතු නීතිඥයන් බව පෙන්වීම සඳහා නීතිඥයෝ ප‍්‍රශ්න කරන්නෝ ආදීහු වධ බන්ධන පාවිච්චි කළහ.
x ඔවුන්ගේ රැුකියාවෙහි අවශ්‍යතාව හුවා දැක්වීම පිණිස ඔවුනට බොහෝ මායාකාරියන් අවශ්‍ය විය.
x මායාකාරියන් වෙනුවෙන් කුමාරයා පොරොන්දු වී ඇති ගාස්තුව අහිමි කර ගැනීමට ඔවුනට අවශ්‍ය වූයේ නැත.
සාරංශ කිරිම සඳහා අපිට Cornelius Loos මායාකාරියන්ට එරෙහි නඩු විභාග ගැන කී ‘එය මිනිස් රුධිරයෙන් රත‍්‍රං තැනු නව රසායන විද්‍යාවක් විය.‘ (Hammes 1977: 257) යන ප‍්‍රකාශය උපුටා දැක්විය හැකිය. ඒ ගැහැනු රුධිරයෙන් යයි අපට එයට එකතු කළ හැකි ය.
පැරණි පාලක පංති මෙන්ම නැගී එන නව ධනපති පංතිය විසින් ද මායාකාරියන් දඩයම් කිරීමේ කි‍්‍රයාවලිය හරහා ගොඩ ගසා ගන්නා ලද ප‍්‍රාග්ධනය පිළිබඳ තක්සේරු හා ගණනය කිරීම් එම යුගයේ ආර්ථික ඉතිහාසඥයන් විසින් කොතනකවත් සඳහන් කරනු ලැබ නැත. මායාකාරියන් දඩයමේ ලේ සල්ලි බංකොලොත් කුමාරවරුන්ගේ, නීතිඥයන්ගේ, වෛද්‍යවරුන්ගේ, විනිසුරුවන්ගේ හා මහාචාර්යවරුන්ගේ පෞද්ගලික ධනවත් වීමටත්, යුද්ධ කිරීම්, නිලධාරි තන්ත‍්‍රය ගොඩනැගීම, යටිතල පහසුකම් කටයුතු සහ අවසානයේදී නව පරම රාජ්‍යය ගොඩනැගීම යනාදී පොදු කටයුතුවලටත් උපයෝගි කර ගන්නා ලදී. මෙම ලේ සල්ලි ප‍්‍රාග්ධන සමුච්චකරණයේ මුල් කි‍්‍රයාවලිය පෝෂණය කළේය. සමහරවිට එය යටත් විජිත සූරාකෑම හා මංකොල්ලකෑම මට්ටමට ම නොවිය හැකි වුව ද, අද අප දන්නා තරමට නම් බෙහෙවින් වැඩි මට්ටමකිනි.
එහෙත් මායාකාරියන්ට වධ හිංසා පැමිණවීම හා ඝාතනය පොළඹවනු ලැබුවේ ආර්ථික කාරණා විසින් පමණක් නොෙවි. මායාකාරියන් ප‍්‍රශ්න කිරීම මිහිමවගේ රහස් උකහා ගැනීමේ නව විද්‍යාත්මක ක‍්‍රමය සංවර්ධනය කිරිමෙහි ලා ආදර්ශනයක් විය. නවීන විද්‍යාෙවි පියා වූ Francis Bacon විසින් පදනම යොදන ලද උද්ගාමී ක‍්‍රමයේදී (Inductive method) මායාකාරියන් වධයට භාජනය කළ අය විසින් ඔවුන්ගේ රහස් දැනගැනීම ස`දහා භාවිත කළ වධදීම, විනාශය, ප‍්‍රචණ්ඩත්වය යන ක‍්‍රම හා දෘෂ්ටිවාදය ම මිහිමවගේ රහස් දැනගැනිම සඳහා ද උපයෝගි කර ගනු ලැබූ බව Carolyn Merchant පෙන්වා දෙයි. නව විද්‍යාත්මක ක‍්‍රමය හඳුන්වා දීම සදහා Bacon සිතා මතාම මායාකාරියන් දඩයමේ චිත්ත රූප පාවිච්චි කරයි. සොබාදහම යනු යාන්ති‍්‍රක නව නිපැයුම් මගින් වධයට භාජනය කළ යුතු ස්ත‍්‍රියක යයි හේ පවසයි. (Merchant, 1983:168) එය නව යන්ත‍්‍ර මගින් මායාකාරියන් වධයට බඳුන් කළ ආකාරය වැනි ය. සොබාදහමේ රහස් ගෙවිශනය කළ යුතු ක‍්‍රමවේදය ප‍්‍රශ්න කිරීම (inquisition) හරහා මායාශිල්ප රහස් සොයා දැනගත් ක‍්‍රමය තුළ ඇති බව ඔහු පැවසීය. (For you have but to follow and as it were hound out nature in her wanderings, and you will be able when you like to lead and drive her afterward to the same place again…..) (Merchant විසින් උපුටා දක්වන ලදි. 1983: 168)
මධ්‍යතන යුගයේ දී මිහිමව තුළට සිදුරු කැණීම් හෝ ඇය දූෂණය කිරීම මත පැනවු සියලූ තහංචි බිඳ දැමිය යුතු බවට ඔහු දැඩිවම උපදෙස් දුන්නේය. (Neither ought a man to make scruple of entering and penetrating into these holes and corners, when the inquisition of truth is his whole subject….) (Merchant1983:168) ඔහු සොබාදහම ප‍්‍රශ්න කිරීම මායාකාරියන් ප‍්‍රශ්න කිරිමට හා අධිකරණ සාක්ෂිවලට සන්සන්දනය කළේය.
“I mean (according to the practice in civil causes) in this great plea or suit granted by the divine favour and providence (whereby the human race seeks to recover its right over nature) to examine nature herself and the arts upon interrogatories…… ” (Merchant, 1983: 169)
නව යාන්ත‍්‍රික මෙවලම් මගින් බලහත්කාරයෙන් දූෂණය නොකළහොත් සොබාදහම තම රහස් හෙළි කරන්නේ නැත.
“For like a man’s disposition is never well known or prove till he be crossed, nor Proteus ever changed shapes till he was straitened and held fast, so nature exhibits herself more clearly under the trials and vexations of art (mechanical devices) than when left to herself” (quoted by Merchant 1983:169)
Baconට අනුව, සොබාදහම ‘වහලකු‘ කර ‘සේවයට බැඳ ගත යුතුය.‘ ‘බලහත්කාරයට ලක් කර‘ ‘ව්‍යච්ඡ්දනය‘ කළ යුතුය. කාන්තා ගර්භය සංකේතාත්මකව වෙද අඬුවල ග‍්‍රහණයට යටත් වූවා සේ සොබාදහම කුසෙහි සැඟවුණ රහස් ද තාක්ෂණය මගින් බලෙන් උදුරාගෙන මානව තත්වයන් වැඩි දියුණු කිරිමට උපයෝගී කර ගත යුතුය. (Merchant, 1983: 169)
තවමත් නවීන විද්‍යාවේ පදනම වන Baconගේ විද්‍යාත්මක ක‍්‍රමය දැනුම හා ද්‍රව්‍යමය බලය එක්සත් කළේය. බොහෝ තාක්ෂණික නවනිපැයුම් ඇත්ත වශයෙන්ම අදාළ කර ගනු ලැබුවේ යුද්ධයට හා ආක‍්‍රමණයටයි. වෙඩි බෙහෙත් නාවික ගමනාගමනය හා කාන්දම් නිදසුන් වේ. මෙම ‘යුද කලාවන්‘ දැනුම සමඟ සම්බන්ධ කරන ලදී. මුද්‍රණය නිදසුනකි. එ් අනුව නව මිනිසා ගැහැණිය හා සොබා දහම මත තම ආධිපත්‍යය පිහිටුවීමේදී උපයෝගී කරගත් යතුරු වදන හා ප‍්‍රධාන ක‍්‍රමය වන්නේ ප‍්‍රචණ්ඩත්වයයි. බලහත්කාරිත්වයේ මෙම ක‍්‍රම සොබාදහමේ වලනය මත මෘදු මඟපෙන්වීමක් මුදා හැරියා නොවේ. ඇය ආක‍්‍රමණය කර, යටත් කර ගැනීමේ හා පදනමට ම සෙලවීමේ බලය එයට තිබිණි. (Merchant, 1983: 172)
Carolyn Merchant මෙසේ නිගමනය කරයි.
‘මායාකාරියන් ප‍්‍රශ්න කිරීම සොබාදහම ප‍්‍රශ්න කිරීමේ සංකේතයක් ලෙස ද අධිකරණ ශාලාව ප‍්‍රශ්න කිරීමේ ආදර්ශනය ලෙස ද, යාන්ත‍්‍රික උපකරණවලින් වධදීම අපිළිවෙල යටපත් කිරීමේ මෙවලමක් ලෙස ද, බලයක් ලෙස විද්‍යාත්මක ක‍්‍රමයට ( අවධාරණය එකතු කර ඇත) මූලධර්මයක් විය. (Merchant 1983:172)
ගැහැනිය සහ සොබාදහම මත මෙම නව විද්‍යාත්මක පීතෘමූලික ආධිපත්‍යයේ වාසි අත්පත් කර ගත්තේ වෙළෙන්ඳන්ගෙන්, පතල් කර්මාන්තකරුවන්ගෙන්, රෙදිපිළි ධනවාදීන්ගෙන් සැදුම් ලත් නැගී ආ ප්‍රොතෙස්තන්ත ධනවාදී පංතියයි. ලිංගිකත්වය හා ප‍්‍රජනන ධාරිතාව මත ස්ත‍්‍රිය සතුව පැවති පැරණි ස්වාධිපත්‍යය බිඳ දමා, ගැහැනුන් බලහත්කාරයෙන් වැඩිපුර කම්කරුවන් වදන තත්වයට පත් කිරිමට මෙම පංතියට උවමනා විය. එ් හා සමානවම සොබාදහමට ද එම පංතිය විසින් සූරාගනු ලැබ ලාභ බවට පත් කර ගත හැකි දැවැන්ත ද්‍රව්‍යමය සම්පත් ආකාරයක් බවට පත් වීමට සිදු විය.
මේ ආකාරයට, පල්ලිය, රාජ්‍යය, නව ධනපති පංතිය හා නවීන විද්‍යාඥයෝ ස්ත‍්‍රිය හා සොබාදහම ප‍්‍රචණ්ඩ ලෙස යටපත් කිරීමට දායක වූහ. මෙම පංතීන් විසින් ස්තී‍්‍ර ස්වභාවය තම අවශ්‍යතා අනුව හැඩ ගැස්වීමේ භීෂණ ක‍්‍රමවල ප‍්‍රතිඵලය වූයේ, 19වන සියවසේ දුබල වික්ටෝරියානු ගැහැනියයි. එමගින් මෙම පංතිය තම අවශ්‍යතාවන්ට අනුකූලව ‘ගැහැනු ස්වභාවය‘ යළි හැඩගස්වා ගත්තේය. (Ehrenreich, English 1979)
සඳහන් කරන ලද කාල පරිච්ජේදය ප‍්‍රාථමික ප‍්‍රාග්ධන සමුච්ඡුකරණයේ යුගය ලෙස හැදින්විය හැකිය. ධනේශ්වර නිෂ්පාදන මාදිලිය ස්ථාපිත වීමටත්, අතිරික්ත වටිනාකම් නිෂ්පාදනයේ යන්ත‍්‍රයෙන් දිවෙන ප‍්‍රාග්ධනයේ විස්තෘත ප‍්‍රති නිෂ්පාදන ක‍්‍රියාවලියක් ලෙස එය විසින්ම නඩත්තු වීමටත් පෙරාතුව, මෙම කි‍්‍රයාවලිය ආරම්භ කිරීම සඳහා ඇති තරම් ප‍්‍රාග්ධනය එක් රැස් කර ගත යුතු විය. 16 වන හා 17 වන සියවස් අතරතුරදී ප‍්‍රාග්ධනය යටත්විජිතවල විශාල වශයෙන් එ්කරාශි විය. මෙම ප‍්‍රාග්ධනයෙන් වැඩි හරිය වෙළඳ ධනවාදය විසින් ‘අවංකව’ උපයා ගත් එවා නොවේ. එය උපයා ගත්තේ මංකොල්ලයෙන්, සොරකමින් හා වහල් ශ‍්‍රමයෙනි.
වැනීසියානුවන් විසින් පවත්වාගෙන යන ලද නැගෙනහිර සමග කුළුබඩු වෙළදාමේ එ්කාධිකාරය පෘතුගීසි, ස්පාඤ්ඤ, ලන්දේසි සහ ඉංග‍්‍රීසි වෙළඳුන් විසින් බිඳ දමන ලදී. ස්පාඤ්ඤ, පෘතුගීසි දේශ ගවේශන බොහොමයක් සඳහා පෙළඹවීම වූයේ නැගෙනහිරට ස්වාධීන මුහුදු මාර්ගයක් සොයාගැනීමේ උනන්දුවයි. යුරෝපයේ දී මෙය මිළ විප්ලවයක් හෙවත් උද්ධමනයක් බිහි කළේය. එයට හේතු දෙකක් ඇත.
01. රිදීවලින් තඹ වෙන් කර ගැනීමේ තාක්ෂණික සොයා ගැනීම.
02. Cuzco (ගිනිකොණදිග පේරු රාජ්‍යයේ පුරවරයකි) සූරාකෑම සහ වහල් ශ‍්‍රමය.
වටිනා ලෝහ සඳහා වූ පිරිවැය පහත වැටුණි. මේ හේතුවෙන් දැනටමත් වෙහෙසට පත්ව සිටි වැඩවසම් පංතිය සහ වැටුප්ලාභී ශිල්පීහූ ගරා වැටුණෝය. මැන්ඩෙල් (Mandel) මෙසේ නිගමනය කරයි.
16 වන හා 18 වන සියවස අතරතුරදී කර්මාන්ත ප‍්‍රාග්ධනයේ ප‍්‍රාථමික සමුච්චකරණයේ ප‍්‍රධාන මූලාශයක් වූයේ මූර්ත වැටුප්වල පහත වැටීමයි. මෙය මිනිසුන්ගේ මුලික ආහාරය වූ පාන් වෙනුවට ලාභ අර්තාපල් ආදේශ වීම මගින් සළකුණු විය. (Mandel, 1971: 107)
ප‍්‍රාථමික සමුච්චකරණයේ මුල් අදියර වනාහි වෙළඳ හා වාණිජ ප‍්‍රාග්ධනය විසින් යටත් විජිතවල මානව හා ස්වභාවික ධනය කෘර ලෙස මංකොල්ල හා සූරා කනු ලැබීම යයි කෙනෙකුට කිව හැකිය. මේ අනුව 1550 වසර වන විට එංගලන්තයෙහි කැපී පෙනුණ ප‍්‍රාග්ධන හිඟයක් තිබිණි.
වසර කීපයක් ඇතුලත, ස්පාඤ්ඤ නාවික බලඇණියයට විරුද්ධව දියත් වුණු, සමස්තයක් ලෙස එ්කාබද්ධ කොටස් සමාගම් ලෙස සංවිධාන වූ චෞර මෙහෙයුම් විසින් තත්වය වෙනස් කෙරිණ. Drake එවැනි පළමු මෙහෙයුම 1577-1580 සමයේ දී දියත් කරනු ලැබුවේ පවුම් 5000 ක ප‍්‍රාග්ධනයකිනි…… එමගින් උපයන ලද ලාභය පවුම් 600,000 ක් විය. එයින් අඩක්ම රැුජිනට හිමි විය. එලිසබෙත් රැජිනගේ සමයේ දී මෙම චෞරයන් එංගලන්තයට පවුම් මිලියන 12 ක් උපයා දුන් බවට Beard තක්සේරු කරයි. (Mandel,1971: 108)
හයිටි, කියුබා, නිකරගුවා, වැනි කලාප ජනහරණය කරමින් මිලියන 15ක් (රතු)ඉන්දියානුවන් සංහාරය කළ ස්පාඤ්ඤ ආක‍්‍රමණිකයන්ගේ කතාව ඉතා ප‍්‍රසිද්ධය. 1502-1503 සමයේ දී වස්කෝ ද ගාමාගේ දෙවන වර ඉන්දියාවට සපැමිණීම ද සලකුණු වී ඇත්තේ එවැනිම රුධිර පතනයකිනි.
එය ගම්මිරිස්, එනසාල් හා කුරුඳු වෙළෙන්දන්ගේ එක්තරා ආකාරයක කුරුස යුද්ධයක් විය. අති භයංකර දාමරිකකම් එහි අඩංගු විය. පුදුමයකට මෙන් ලෝකයේ අනෙක් කෙළවරේ දී ද පෘතුගීසින්ට නැවතත් හමුවන වෛරයට පාත‍්‍ර මුසල්මානයන්ට එරෙහිව ඕනෑම දෙයක් කිරීම සඳහා අවසර තිබිණී. (Hauser ගෙන් උපුටා දක්වන ලදී. Mendel, 1971: 108)
ආරම්භයේ සිටම වාණිජ ව්‍යාපෘතිය පදනම් වූයේ එ්කාධිකාරය මතයි. ලන්දේසීහූ පෘතුගීසින් එළවා දැමුහ. ඉංගී‍්‍රසිහු ලන්දේසින් එළවා දැමූහ.
එබැවින්, ඉන්දුනීසියානු දූපත් සමූහයේ යටත් කරගැනීම්වලින් ලබා ගත් කුළුබඩු පිළිබඳ ආධිපත්‍යය මත පදනම් වූ ලාභයකට හිමිකම් කී ලන්දේසි වෙළෙන්දන්. යුරෝපයේ මිළ ගණන් පහළ වැටීම ඇරඹුණු වහාම මොලූක්කාස්හි කුරුඳු ගස් මහා පරිමාණයෙන් සංහාරය කිරීම පිළිබද පුදුම විය යුතු නොවේ. සියවස් ගණනාවක් තිස්සේ මෙම ගස් වගා කිරිමෙන් ජීවිකාව සරි කරගත් ජනයා සමගම එම ගස් වනසා දැමීමේ ‘හොංගි සමුද්‍ර චාරිකා’ ලන්දේසි යටත් විජිතකරණයේ ඉතිහාසය මත දැවැන්ත පැල්ලමක් සලකුණු කළේය. එය ඇත්තෙන්ම ආරම්භ වුණේ ද එවැනි ම ශෛලියකිනි. අද්මිරාල් ජේ.පී. කොහෙන් බන්ඩා දූපත්වල සියලූ පුරුෂ පදිංචිකරුවන් වඳ කර දැමීමෙන් නතර වුනේ නැත. (Mandel, 1971: 108)
එය ගම්මිරිස්, එනසාල් හා කුරුඳු වෙළෙන්දන්ගේ එක්තරා ආකාරයක කුරුස යුද්ධයක් විය. අති භයංකර දාමරිකකම් එහි අඩංගු විය. පුදුමයකට මෙන් ලෝකයේ අනෙක් කෙළවරේ දී ද පෘතුගීසින්ට නැවතත් හමුවන වෛරයට පාත‍්‍ර මුසල්මානයන්ට එරෙහිව ඕනෑම දෙයක් කිරීම සඳහා අවසර තිබිණී. (Hauser ගෙන් උපුටා දක්වන ලදී. Mendel, 1971: 108)
ආරම්භයේ සිටම වාණිජ ව්‍යාපෘතිය පදනම් වූයේ එ්කාධිකාරය මතයි. ලන්දේසීහූ පෘතුගීසින් එළවා දැමුහ. ඉංගී‍්‍රසිහු ලන්දේසින් එළවා දැමූහ.
එබැවින්, ඉන්දුනීසියානු දූපත් සමූහයේ යටත් කරගැනීම්වලින් ලබා ගත් කුළුබඩු පිළිබඳ ආධිපත්‍යය මත පදනම් වූ ලාභයකට හිමිකම් කී ලන්දේසි වෙළෙන්දන්. යුරෝපයේ මිළ ගණන් පහළ වැටීම ඇරඹුණු වහාම මොලූක්කාස්හි කුරුඳු ගස් මහා පරිමාණයෙන් සංහාරය කිරීම පිළිබද පුදුම විය යුතු නොවේ. සියවස් ගණනාවක් තිස්සේ මෙම ගස් වගා කිරිමෙන් ජීවිකාව සරි කරගත් ජනයා සමගම එම ගස් වනසා දැමීමේ ‘හොංගි සමුද්‍ර චාරිකා’ ලන්දේසි යටත් විජිතකරණයේ ඉතිහාසය මත දැවැන්ත පැල්ලමක් සලකුණු කළේය. එය ඇත්තෙන්ම ආරම්භ වුණේ ද එවැනි ම ශෛලියකිනි. අද්මිරාල් ජේ.පී. කොහෙන් බන්ඩා දූපත්වල සියලූ පුරුෂ පදිංචිකරුවන් වඳ කර දැමීමෙන් නතර වුනේ නැත. (Mandel, 1971: 108)
ලන්දේසි නැගෙනහිර ඉන්දීය සමාගම, ඉංගී‍්‍රසින්ගේ පෙරදිග ඉන්දීය වෙළඳ සමාගම හා Hudson Bay සමාගම සහ ෆ‍්‍රන්ස නැගෙනහිර ඉන්දීය සමාගම යන මේ සියල්ල කුළුබඩු වෙළඳාම වහල් වෙළඳාම සමග එ්කාබද්ධ කළහ.
1636 සහ 1645 අතරතුර දී ලන්දේසි බටහිර ඉන්දීය සමාගම 23,000 ක් නීග්‍රෝවරුන් ෆ්ලෝරින් (ඉතාලියානු මුදල් ඒකකයකි* මිලියන 6ග7 කට හෙවත් එක් අයෙක් ෆ්ලෝරින් 300 බැගින් විකුණන ලදී. එක් වහලෙකු වෙනුවෙන් හුවමාරු කරගන්නා ලද භාණ්ඩවල වටිනාකම ෆ්ලෝරින් 50 කට වැඩි නොවීය. 1728 සහ 1760 අතරතුර දී Le Havre වෙතින් නික්මුණ නැව් සෙනෙගාලයෙන්, ගොල්ඞ් කෝස්ට්, Loango ආදී තැන්වලින් මිළ දී ගන්නා ලද වහලූන් 203,000ක් Antilles වෙත ගෙන ගියහ. එමගින් උපයන ලද ආදායම Livres ෆ‍්‍රන්සයේ පැරණි මුදල් එ්කකයකි) මිලියන 203 ක් විය. 1783 – 1793 සමයේ දී ලිවර්පුල්හි වහල් වෙළෙන්දෝ මිලියන 15කට 300,000 ක් වහලූන් අලෙවි කළහ’. එම මුදල් විසින් කර්මාන්ත ව්‍යවසායන් සඳහා පදනම සකසන ලදී, (Mandel, 1971:110)
අපි‍්‍රකාවේ, ආසියාවේ, ලතින් හා මධ්‍යම ඇමරිකාවේ අලූතින් පිහිටුවන ලද පෘතුගීසි, ලන්දේසි හා ෆන්සශ විජිත කළ යටත් විජිතකරණ ක‍්‍රියාවලිය කාන්තාවන් කෙරෙහි බලපෑ ආකාරය පිළිබඳව මෙම යුගය විශ්ලේෂණය කළ Mandel සහ වෙනත් අය වැඩි යමක් සඳහන් නොකරති. වෙළඳ ධනපතීහු මෘග බලය, පූර්ණ මංකොල්ලය හා පැහැර ගැනීම මත ප‍්‍රධාන වශයෙන් රඳා පැවතුණ හෙයින්, කාන්තාවන්ද මෙම කි‍්‍රයාවලියෙහි ගොදුරු වූයේ යැයි අපිට සිතිය හැකි ය.
ශිෂ්ටකරණ කි‍්‍රයාවලියේ මෙම සැඟවුණු පැත්ත වෙත ස්තී‍්‍රවාදී බුද්ධිමතුන් විසින් කරන ලද මෑත කාලීන අධ්‍යයන විසින් ආලෝක ධාරාවක් එල්ල කර තිබේ. කැරිබියානු කලාපයේ කාන්තාව සහ වහල් භාවය පිළිබඳ Rhoda Redock ගේ කෘතිය පැහැදිලිවම පෙන්වා දෙන්නේ යටත්විජිතවාදීන් යටත් ජනතාවන්ගේ ගැහැණුන්ටත්, තමන්ගේම ගැහැනුන්ටත් සලකන ලද්දේ එකිනෙකට හාත්පසින්ම වෙනස් වටිනාකම් පද්ධති දෙකක් ඔස්සේ බවයි. දීර්ඝ කාලයක් පුරා කැරිබියානු වහල් ගැහැනුන්ට විවාහ වීමට හා ළමයින් හැදීමට ඉඩ දුන්නේ නැත. වහල් ශ‍්‍රමය ප‍්‍රති නිෂ්පාදන කිරීමට වඩා එය ආනයනය කිරීම ලාභදායක වූ හෙයිනි. මේ සමයේදීම ධනපති පංතිය තමන්ගේ ගැහැනුන් ශුද්ධ, එ්ක පුරුෂ විවාහ සංස්ථාවක් තුළ තම අනාගත පරම්පරා බෝ කරන්නන් ලෙස ගෘහස්ථකරණය කළ හ. ඔවුහු නිවසින් බැහැර වැඩවලින් හා දේපල හිමි කාරිත්වයෙන් බැහැර කරනු ලැබූ හ.
යුරෝපීය වෙළඳ ධනපතින් විසින් අපි‍්‍රකාවේ, ආසියාවේ හා ඇමරිකාවේ ජනයා වෙත එල්ල කරන ලද මෙම කෲර ප‍්‍රහාරය සාධාරණීකරණය කරනු ලැබුවේ කි‍්‍රස්තියානි ජාතීන්ගේ ශිෂ්ටකරණ මෙහෙයුමක් ලෙසයි. දිළිඳු යුරෝපීය ගැහැනුන් මායාකාරියන් ලෙස සලකා දඩයම් කළ විනයගතකරය කළ ක‍්‍රියාවලියත්, යටත් විජිතවල ‘ම්ලේච්ඡ’ ජනයා ‘ශිෂ්ඨකරණයත්’ අතර සම්බන්ධය අපට මෙහිදී දැකිය හැකිය. මේ දෙකම අර්ථකථනය කරනු ලැබුවේ පාලනය කළ නොහැකි, භයානක, ම්ලෙච්ඡ‘ස්වභාවයන්’ ලෙසයි. බලය හා හිංසනය පාවිච්චි කර මංකොල්ලයට, අත්පත්කරගැනීමට හා සූරාකෑමට එරෙහිව එ්වායේ ප‍්‍රතිවිරෝධය බිඳිය යුතු විය.
පරිවර්තනය
අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ
අජිත් පැරකුම් ජයසිංහ
No comments:
Post a Comment