Saturday, February 26, 2011

අබා ජැක්සන්ගේ ආත්මීය ප‍්‍රකාශනයක් නෙවෙයි

අබා’ චිත‍්‍රපටය තිරගතවෙලා දැන් ටික කාලයක් වෙනවා. ඒ පිළිබදව වූ සංවාදයත් දැන් අතීතයට එකතු වූ දෙයක්. නමුත් අපි හිතුවා කල් පසුවී හෝ ඒ සංවාදය සදහා නව මානයක් එකතු කරන්න. අපි දකින විදියට ‘අබා’ චිත‍්‍රපටය තිරගත වෙලා වසර දෙකහමාරකට ආසන්න කාලයක් ගතවී තිබුනත් ‘අබා’ පිළිබදව නැවත කථා කිරීමට හැකි සමකාලීනත්වයක් ඒ තුළ පවතිනවා. ඒ අන් කිසිවක් නිසා නොව පවතින පාලක රෙජීමයේ ආධිපත්‍ය තහවුරු කරගැනීම වෙනුවෙන් ලංකාවේ අතීතය අර්ථකතනය කිරීම තවමත් එහි එක් ප‍්‍රධාන සංඝටකයක් වන නිසයි. ‘අබා’ නිර්මාණය කර තිරගත කිරීම මගින් ලංකාවේ වර්තමාන පාලකයන් බලාපොරොත්තු වූයේද ඒ මගින් තමන්ට රිසි ලෙස අතීතය අර්ථකතනය කිරීම හරහා ඔවුන්ගේ දේශපාලන පැවැත්ම සම්බන්දයෙන් යම් මතවාදීමය සුජාතභාවයක් සිංහල සමාජය තුළ ගොඩනගා ගැනීමයි. 

අබා’ චිත‍්‍රපටය තිරගත වූ අවදියේදී චිත‍්‍රපටය සහ ඒ සමග ඇතිවූ සංවාදය පිළිබදව අප නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි සහ සුනිල් විජේසිරිවර්ධන සමග කල කතාබහ පසුගිය සති දෙක තුළදී මෙහි පල කරන ලදී..මෙවර අප පලකරන්නේ  ධර්මසිරි බණ්ඩාරනායක සහෘදයා සමග කරන ලද කතාබහයි. 

 
 

ප‍්‍රශ්නය - අබා චිත‍්‍රපටියක්. ධර්මසිරි චිත‍්‍රපට අධ්‍යක්ෂකවරයෙක්. සාමාන්‍යයෙන් ඔබව සමාජයේ වැඩිපුර හඳුනාගන්නේ නාට්‍ය නිෂ්පාදකවරයෙකුට වඩා චිත‍්‍රපට අධ්‍යක්‍ෂකවරයෙක් විදියට. මේ දේවල් එක්ක ඔයා අබා කියවන්න කැමති මොන විදිහටද?

ධර්මසිරි  - ඔව්, මම වඩා කැමතියි මෙය ඓතිහාසික කතා වස්තුවක් පදනම් කරගෙන කරපු එකක් කියන එකට. චිත‍්‍රපට මාධ්‍ය තුළ මට චිත‍්‍රපටියෙන් ලබා දෙන්නේ මොකක්ද කියන එකටයි මම හුගක්ම උනන්දු වෙන්නෙ.

මම  ඕනෑම චිත‍්‍රපටියක් බලන්න ගියාම.... පළවෙනි එක තමයි මට එ්ක දැනුනානම්, මට හිතෙනවා මාව සසල කළා, මාව හෙල්ලූවා කියලා. එ් ප‍්‍රවේශය ඇතුලේ තමයි මගේ කැමැත්ත හෝ අකමැත්ත ගොඩනැගෙන්නේ. අබා චිත‍්‍රපටිය මා තුළ එහෙම දෙයක් කළාද? මාව හෙල්ලූවද? එතනිනුයි අබා ගැන කල්පනා කරන්නේ. එ් කල්පනා කරනකොට මට මගේම අතීතය එක්ක ඓතිහාසික ප‍්‍රවේශයක් තියෙනවා. මමත් තරුණයෙක් විදිහට චිත‍්‍රපටි මාධ්‍යට ඇළුම් කරමින් චිත‍්‍රපට නරඹමින් ගෙවු අතීත ජීවිතය. එ් තුලින් මම කල්පනා කරනවා... මේ චිත‍්‍රපටකරුවා චිත‍්‍රපටිය තුළ මට මොනවද ලබා දෙන්නේ. අන්න එතන ඉඳලා තමයි මම චිත‍්‍රපටිය ගැන... මේ චිත‍්‍රපටිය විතරක් නෙමෙයි අනෙක් චිත‍්‍රපටි ගැනත් කතාකරන්නේ. හැබැයි මේ ඔක්කෝම අර්ථකථන මම ඉදිරිපත් කරන්නේ චිත‍්‍රපටිකාරයෙක් විදියට නෙමෙයි. චිත‍්‍රපට නරඹන්න ආසාවක් තියෙන සාමාන්‍ය මිනිහෙක් විදියට.

ප‍්‍රශ්නය - ධර්මසිරි කියන මනුෂ්‍යයා, සිනමාව හොයාගෙන යන්න හේතු වූ අතීතය තවදුරටත් විස්තර කරන්න පුළුවන්ද? විශේෂයෙන් මුල් යුගයේදී සිනමාව කියන්නෙ එකපාරට කඩා වැටුණු මැජික් එකක් වගේනෙ...

ධර්මසිරි  -  අපි පුංචි කාළේ තාත්තා චිත‍්‍රපටි බලනවා...අපව හැමදාම අම්මත් එක්ක, හෝල් එකට අරගෙන යනවා. එ් නිසා තමයි අපේ චිත‍්‍රපටි නැරඹීමේ පුරුද්ද ඇති වුණේ. ඉතින් අපි පුරුදු වෙලා හිටියා ප‍්‍රශ්න කරන්න... අලූත් චිත‍්‍රපටියක් ආවාම ඇයි මේකට එක්ක යන්නේ නැත්තේ කියලා. එ් ප‍්‍රශ්න කිරීම නිසාම අපිට භාග්‍යක් විදියට දිගටම චිත‍්‍රපටි නැරඹීමට ලැබුණා... පවුලේ අය චිත‍්‍රපටි නරඹපු හින්දා. අපි ඉපදෙන්නේ හතලිස් ගණන්වල. අපිට දැනෙන්නේ තේරෙන්නේ ‘50 ගණන්වල චිත‍්‍රපටි නිර්මාණය වුණාමයි. එ් ‘50 ගන්වල චිත‍්‍රපටි දිහා අපි බලන් හිටියේ එ් මැජික් එක නිසාමයි. එ්ගොල්ලෝ අඬනකොට අපි අඬනවා. පොඩි ළමයි චිත‍්‍රපටිවල ඉන්නකොට අපේ වයස නිසා අපි එ් ළමයි දිහා බලාගෙන ඉන්නවා. මෙහෙම වර්ධනය වන කලාවක් විදියට තමයි අපිට චිත‍්‍රපටය එන්නේ. ඊට පස්සේ... මම මොහිදින් බෙග්ගේ සිංදු තියෙන චිත‍්‍රපටි වලට කැමතියි. එ්වා ඇහෙනවට ආසා කරපු, එ් වගේම දුක, වේදනාව තියෙන චිත‍්‍රපටි දිහා බලාගෙන හිටියාම ඇඬෙන ගණයේ පේ‍්‍රක්‍ෂකයෙක් මම. එ් මගේ ළමා අවධිය. එහෙම වර්ධනය වෙලා අපි සාමාන්‍ය පෙළ වාගේ පන්තියක් කරා එනකොට මම අහම්බෙන් දකින චිත‍්‍රපටියකින් තමයි මගේ චිත‍්‍රපටි පිළිබඳ කල්පනා ලෝකය සම්පූර්ණයෙන් වෙනස් කළේ. එ් චිත‍්‍රපටිය තමයි ආන්ද්‍රේ මුනිගේ  Passenger කියන චිත‍්‍රපටිය. ඒක මම බලන්නේ සාමාන්‍ය පෙළට ඇතුළු වුණාට පස්සේ. එ් චිත‍්‍රපටය දැක්කාම මාව හෙල්ලිලා ගියා. (මම විවිධ අවස්ථාවල කියලා තියෙනවා ‘හංසවිල’ හැදීම ගැන.) ඊට කලින් එ් චිත‍්‍රපටියේ තරම් එහෙම රූප සැකැස්මක් දැක්කේ නැහැ. හිට්ලර්ගේ හමුදාව මිනිස්සු පෝලිම් ගස්සලා ගෑස් කාමරවලට දාලා මරන්න ගෙනියනකොට එක සොල්දාදුවෙක්, ඔහුත් එක්ක යන මිනිස්සු අතර ඉන්න පොඩි ළමයෙක්, එ් සොල්දාදුවා දිහා බලනකොට සොල්දාදුවා එ් ළමයට පොඩි Wink එකක් දෙනවා. එ් දෙන්නා අතර ලොකු කතාවක් යනවා අර වලට බහින තැන දක්වා. එ්ක මට මනුෂ්‍යත්වය පිළිබඳ ලොකු සංවේදනයක්. මගේ වෙනස් වීම ඇති වුණේ එ් චිත‍්‍රපටය තුළ... එතන ඉඳන් මම මෙවැනි වෙනස්කම්වලට බඳුන් වූ චිත‍්‍රපටි සොයා යන්න පෙළඹුණා. එ්නිසා මිථ්‍යාවන් තහවුරු කරලා එ්වාට එක එක එ්වා එල්ලලා ඉදිරිපත් කළායින් පස්සේ, එවැනි එල්ලන එකකින් ඉදිරි ගමන් මඟක් විශ්වාස කරන මිනිස්සු පිළිබඳ භීතියෙන් තමයි මේ කතාව කියන්නේ. මම හිතන්නේ වර්තමානයේ දැවැන්ත භීතියක් අප තුළ දනවනවා. හැබැයි එදා එ් චිත‍්‍රපටිය නැරඹීමෙන්, බොහෝම සුවපහසුව කල්පනා කරමින් අපේ ගමන් මඟ තුළ යෑමට, තව තවත් චිත‍්‍රපට නරඹලා එ් විදියේ කල්පනා ලෝකයකට ඇතුළුවීමට සහ සොයා යාමට අප පෙළඹුණා. අපිට එතන දී බලහත්කාරකම් තිබුණේ නැහැ.

ප‍්‍රශ්නය - චිත‍්‍රපටි විවිධ ෂානරයන් තුළ වර්ගීකරණය කරනවා. එදා ඉඳලා අද දක්වා මේ විවිධ ෂානරයන් සමාජය තුළ මතු වන ආකාරය වෙනස් වෙමින් තියෙනවා. අපි එ් ගැන ටිකක් කතා කරමුද?

ධර්මසිරි  -  චිත‍්‍රපටි මාධ්‍යය තුළ පැහැදිලි වෙන් කිරීම් තියෙනවා. මිනිස්සු බලලා නැති ඉතාම විශිෂ්ඨ ගණයේ චිත‍්‍රපටි අනන්ත තියෙනවා. ඉතින් මේ වෙන් කිරීම රසිකයන් විසින් කරපු දෙයක්ද? නැතිනම්, සිනමා කර්මාන්ත හිමියන් විසින් කරපු දෙයක්ද කියන එක වෙනම කතාවක්. නමුත් එහෙම වෙන් කිරීමක් තියෙනවා. මේ තුළ බුද්ධිමය කාර්යක් විදියට සිනමා මාධ්‍ය භාවිතා කිරීමක් තියෙනවා. එ්ක ප‍්‍රධාන ධාරාවේ සිනමාවක් වෙලා නෑ. නමුත් ලෝකෙ පුරාම සාමාන්‍යය මිනිස්සු විනෝදයට බලන, පවුල් පිටින් රසවිඳින සිනමාවක් තියෙනවා. අද එ්කේ හැඩරුව වෙනස් වෙලා තියෙනවා. අද කලාත්මක චිත‍්‍රපටි කියලා කොටසක් නැහැ. අපි ගත්තොත් ප‍්‍රධාන වශයෙන් බොලිවුඞ් හෝ හොලිවුඞ්වල සිනමා සමාගම්වල ප‍්‍රධාන අරමුණ චිත‍්‍රපට තාක්‍ෂණය ඇතුලේ ඉහලම චිත‍්‍රපටයක් නිෂ්පාදනය කිරීම. දැන් මිනීමැරුම් පිළිබඳ චිත‍්‍රපටි ඉතාම අඩු වෙලා, ආපසු ප‍්‍රධාන සමාගම් ගිහින් තියෙනවා යුද්ධය පිළිබඳ චිත‍්‍රපට වලට. ට්‍රෝජන් වැනි යුද්ධයක් පදනම් වුණු චිත‍්‍රපටියක් ඔවුන් මහා පරිමාණ ධනය වියදම් කරලා හදනවා. එහෙම සිනමාවක් ඇවිල්ලා තියෙනවා. හැබැයි එ්කේ ස්වරූපය වෙනස්. අපි එදා කලාත්මක සිනමාව කිව්ව එක නෙමෙයි මේ තියෙන්නේ. හැබැයි මේක ඉතාම ඉහළ මට්ටමකට ගෙනැල්ලා. නමුත් මේ දෙක එකක් කරලා. එ් කියන්නේ සිනමා මාධ්‍යය, පේ‍්‍රක්‍ෂකයන්ගේ අවශ්‍යතාව බවට පත් වූ සියලූම දේවල් හොඳින් වටහාගෙන... එයාලා එ් වෙනස් කිරීම කරලා තියෙනවා. එ් නිසා අපි අසල්වැසි ඉන්දියාව ගත්තොත් ඉන්දියාව තුළ ම්රිනාල් සෙන් එහෙම නැත්නම් කෙතන් මේතා නැත්නම් අධුර් ගෝපාල් කි‍්‍රෂ්නන් වගේ මහා පරම්පරාවක් ඉන්නවනේ... සම්පූර්ණයෙන්ම එ් ගොල්ලන්ගේ සිනමාව යැපුනේ National Film Development Cooperation එක හරහා. පස්සේ ඒවායේ ප‍්‍රතිපාදන සැපයීම අත්හිටුවනවා. ඒ අත්හිටුවීම්වලදි මතුවෙන සිනමාකරුවන් අපිට අද්විතීය සිනමාකරුවන් නෙමෙයි කියන්න බැහැ. ඒ අයගේ සිනමාව වෙනස් ස්වරූපයක් අරන් තියෙනවා. කර්මාන්තයට අලූත් හැඩයක් දීලා තියෙනවා.

ප‍්‍රශ්නය - ඔබ මේ කතා කරමින් ඉන්නේ, මේ  ඕනම ෂානරයකින් ශ්‍රේෂ්ඨ සිනමා කෘතියක් බිහි වෙන්න පුළුවන් කියන එක... 
 
ධර්මසිරි  - ඔව්. අපි දැන් ගත්තොත් ස්පිල්බර්ග්ගේ සිනමාව... ස්පිල්බර්ග්ගෙ මුල් සිනමාවෙන් පස්සේ ඔහු Schindler’s list දක්වා එන කොට Schindler’s list චිත‍්‍රපටයේ එ් සසල කිරීම තියෙනවා. පොලන්ස්කි ගත්තාම ඔහුගේ මුල් චිත‍්‍රපට Blood and sex කියමින් වර්ග කරනවා. එ් සිනමාකරුවා අතින් The Pianist වගේ චිත‍්‍රපටියක් බිහි වෙනවා. එතකොට සිනමාකරුවෙක් ලෙස ඔහුගේ පැසුණු බව එහි සම්පූර්ණයෙන් එනවා. කුරසෝවා වගේ චිත‍්‍රපටකරුවෙක් මියයන්නට ප‍්‍රථම කළ අවසාන චිත‍්‍රපට ගොන්නට ගැනෙන Dreams වගේ චිත‍්‍රපටයකින්, රාන්, කදිමූෂා වගේ චිත‍්‍රපට සමූහය තුළ, දැවැන්ත යුද බලාධිකාරිය පිළිබඳ එයාගේ විරෝධය ඉදිරිපත් කරනවා. රාන් වගේ චිත‍්‍රපටියක් ඇතුලේ බෞද්ධ දර්ශනය පිළිබඳ කතිකාවක් එයා ගොඩනගන්නෙ ජපානය වගේ රටක ඉඳලා. අපි ගත්තොත්, මැජික් සිනමාකරුවනේ ස්පිල්බර්ග්. ස්පිල්බර්ග්ගෙ මේ Schindler’s list ප‍්‍රවේශය අපට බොහෝ දුරට සලකන්න වෙනවා. මොකද ඔහු පේ‍්‍රක්‍ෂකාගාරයත් එක්ක මානව වේදනාවක් සහිතව සිනමාව භාවිතයට ගන්නවා... මුළු මහත් ලෝකයක්ම අද පවතින්නේ මේ වේදනාකාරී සමාජ කි‍්‍රයාවලියක් ඇතුලේ කියන එක. එ්ක මේ... මගේ වගකීමක් ඉෂ්ට කරන්න හදනවා වගේ නෙමෙයි. ඔහු පවරා ගන්නවා මා අතින් ඉෂ්ට විය යුතුයි කියලා. ඔහු සිනමා තාක්ෂණය නොදන්න, සිනමා තාක්ෂණයෙන් පෙළහර පාන්න බැරි කෙනෙක් නෙවෙයිනෙ. එ්ක තමයි Maturity එක අපි දැක්ක එවැනි චිත‍්‍රපට සමූහයක් තියෙනවා. ඊට පස්සේ ඉරාන සිනමා කෘතියක් අපි බලද්දි ඇයි රුසියන් කතාවක තියෙන සමීපතාව දැනෙන්නේ. මම හිතන්නේ එ්ක හඳුනා ගැනීමයි වැදගත්. එලෙස හඳුනාගත් ලෝකයක් තමයි අපි ආරක්‍ෂා කරගන්න  ඕන. එවැනි විත‍්‍රපටකරුවන්ගේ ප‍්‍රවේශය ඇතුලේ එ් ආරක්‍ෂා කර ගැනීම තියෙනවා.

ප‍්‍රශ්නය - අපි ෂානරවලින් ගැලවිලා, එ්  ඕනෑම ෂානරයකට යොදා ගන්නා චිත‍්‍රපට තාක්‍ෂණය ගත්තොත්... උදාහරණයක් ලෙස කැමරා කෝණයක් හසුරවන්නේ කොහොමද? ආලෝකය යොදා ගන්නේ කොහොමද? වර්ණ භාවිතය මොකද්ද පසුබිම් සංගීතය මොනවගේ වෙන්න  ඕනද? සංස්කරණ රීතින් මොන වගේද? කොහොමද එ්වා යොදා ගන්නේ කියන එකෙන් සිනමා කෘතියකට ආලෝකයක් ලැබෙන්නෙ නැද්ද? නැත්තම් එවැනි දෙයින් එහා ගිය දෙයක්ද මේ හද සසල කරවන සිනමා අත්දැකීම?

ධර්මසිරි  - සිනමාව කියන්නේ තාක්‍ෂණික භාවිතයක්. එතනට කැමරාව අවශ්‍යයයි. ආලෝකය අවශ්‍යයි. සංස්කරණය අවශ්‍යයි. එ් ඔක්කොම තාක්ෂණය හා තාක්‍ෂණික මෙවලම්. එ් මෙවලම් භාවිතා කරන්නේ කුමන අරමුණක් සඳහාද කියන එකයි වැදගත්. අපි හිතමු චිත‍්‍රපට ආයතනයකින් බිහිවෙනවා කියලා චිත‍්‍රපටකරුවන් දහ දෙනෙක්. එ් වගේම එයාලා චිත‍්‍රපටකරණයට එනවා සහ ඔවුන් චිත‍්‍රපට කර්මාන්තය තුළ රැඳිලා ඉන්නවා. ඔවුන්ගේ සිනමා භාවිතයේ සිනමා දැක්ම පිළිබඳ යම් යම් පරිකල්පනයන් අනුව තමයි ඔවුන් අපට සමීප සිනමාකරුවන් බවට පත් වෙන්නේ. එ් දහ දෙනාම එහෙම වෙන්නේ නෑ. එහෙම බිහිවෙනවානම් පූනා චිත‍්‍රපට ආයතනයෙන් අවුරුද්දකට පිටවෙන ගාන බැලූවම මුළු ඉන්දියාවෙම සිනමාකරුවන් බිහිවෙලා ඉන්න  ඕනනේ. අපිට හමුවෙනවා, පුනා චිත‍්‍රපට ආයතනයේ චිත‍්‍රපට ඩිප්ලෝමාව කරල පස්සෙ හෝටලේක මැනේජර් කෙනෙක් විදියට වැඩ කරන අය. ඉන්දියාව ඇතුලේ එහෙම හමු වෙනවා. හැබැයි සැබෑ ලෙසම සිනමාව තෝරගන්න පිරිසකුත් අපිට එ් වගේම හමු වෙනවා.  ඉතින් මම චිත‍්‍රපටකරුවන්ගේ ප‍්‍රවේශය පිළිබඳව කල්පනා කරනවා. මම කල්පනා කරනවා, ඉරාන චිත‍්‍රපටකරුවා කොහොමද අපට මහා මෙවලම්, මහා වැඩපිළිවෙලවල් වගේ එ්වා නැතුව මේ සසල කරවීම, මේ  වේදනාව ඇති කරවන්නේ කියල. අන්න එ්ක මම හිතන්නේ ඉතාම වැදගත් කාරණාවක්, ලංකාව වගේ රටක ජීවත්වන චිත‍්‍රපටකරුවන් විදිහට අපිට.

ප‍්‍රශ්නය - කවුරු හෝ සිනමාකරුවෙක් සිනමා තාක්‍ෂණය භාවිතා කරලා යම් සිනමා රූපයක් කාචයට හසුකර ගත් පමණින් එය හොඳ සිනමා කෘතියක් වෙන්නේ නෑ. ඔබ කිව්වා වගේ එම රූපය ගන්නේ කුමන අරමුණකින්ද කියන කාරණය වැදගත්. එතකොට මේ කියන්නෙ ඉතාම හොඳ අරමුණු සහගත සිනමාකරුවෙකුට අවම සිනමා තාක්‍ෂණ කොන්දේසි යටතේ හොඳ චිත‍්‍රපටයක් ගොඩනගන්නට පුළුවන් කියල ද?

ධර්මසිරි  -  එ් උසස් කියන එක අපි කරන වර්ග කිරීමක්නේ.

ප‍්‍රශ්නය - එතන තවත් ප‍්‍රශ්න තියෙනවා. එලියේ අර්ථයෙන් නිවැරදි විධියකට සිනමා රූප ටික පෙලගැස්සෙනවානම් එ්ක උසස් වෙන්න පුළුවනි. එ්ක දිහා මිනිසුන්ට බලා ඉන්නත් පුළුවනි. අනිත් එක අපි ඔය කියමින් ඉන්න ආත්මීය ප‍්‍රකාශනය පිළිබඳ අදහස. මෙවැනි චිත‍්‍රපටි මිනිස්සු බලන්නත් පුළුවන්. නොබලන්නත් පුළුවන්. කොහොමහරි මේ දෙක අතර ඝට්ටනයක් තියෙනවා. මේ පිළිබදව ඔබේ සැලකිල්ල මොන වගේද?
 
ධර්මසිරි  - දැන් නිශ්ශබ්ද සිනමාව ගත්තොත් ඔය ඔක්කොටම වැඩිය වෙනස්. හරියට තත්පරයට frame 24 ක් දුවන්නැති, එ්ක සොයානොගත්තු කාල වකවානුවක්. Last Laugh වගේ චිත‍්‍රපටයක් ගත්තත් රූපරචනය, සංස්කරණය මේ මොකවත් අදාළ නැහැ. මම කියන්නේ ආපසු නිහඬ  චිත‍්‍රපට යුගයට යන්න අවශ්‍යයි කියලා නෙමෙයි. එ් යුගය විසින් අපිට විශාල කතාන්දරයක් කියලා දෙනවා. අපි විසින් සොයා බැලිය යුතුයි, එ් මොකක්ද කියලා. දැන් කඩවුණු පොරොන්දුව කියන්නෙ නාට්‍යයෙන් හදපු චිත‍්‍රපටයක්. රුක්මණි දෙවිගේ මූණ ලඟට බලා ගන්න බැරි අයට මූණ තමන් ඉස්සරහට ගෙනත් දෙනවා. ඉතින් මිනිසුන්ට එ් මැජික් එක ආකර්ෂණය වුණා. එ් මවිතය මුල් යුගයේ සිනමාවේ පැවති ප‍්‍රධාන සාධකයක්. මුල් යුගයේ එ් චිත‍්‍රපට තාක්ෂණය භාවිතා කරපු සිනමාකරුවෝ චැප්ලින් දක්වාම ඉතා විශිෂ්ඨ ගණයේ චිත‍්‍රපටි හැදුවා, එ් අපහසුකම් මැද්දෙම. මම ෆෙරඩි කපෝලගෙන් අහපු ප‍්‍රශ්නය තමයි සිනමාව පිළිබඳ ඔබේ අදහස මොකද්ද කියන එක. එයා කිව්වේ තත්පරයට frame 24ක් දුවන එක විතරයි හොදම සොයාගැනීම, මිනිස් චලනයේ සැබෑ ස්වරූපය සොයාගත්තා, එයින් එහාට මුකුත් නෑ කියලා. මොකද මිනිසුන්ගේ ප‍්‍රකෘති තත්ත්වයන් කැමරාවෙ රදවන වේගය සොයා ගත්තට පස්සේ අපිට වෙන හොයන්න දෙයක් නෑ. මම හිතන්නේ මෙතැනදී ඉරාන සිනමාව වඩා වැදගත්. එකේදී මැදපු පින්තූර, පාට ගාල බලන්න හිතෙන වර්ණ නැතුවත්, ලොකු කතන්දරයක් කියවෙනවා. ඇමරිකන් විරෝධය ඇතුලේ ඇමරිකානු චිත‍්‍රපටවල බලපෑමෙන් තොරව, අනිත් පැත්තෙන් දරුණුම ආගමික අධිකාරියක් යටතේ ඔවුන් ප‍්‍රකාශනය ඉදිරිපත් කරනවා, වෙන වෙන අරුත්වලින්. ඔවුන්ටම වෙන් වූ පේ‍්‍රක්‍ෂකාගාරයක් ඉරානය තුළ ඔවුන් ගොඩනගාගෙන තියෙනවා. දැන් අර වගේ කාරණා ඔක්කොම කිව්වාම, ඇත්තටම වර්තමාන ලෝකයේ චිත‍්‍රපට කලාව ඉදිරියට ගෙනයන්නේ තරුණයෝ. එ් අය තමයි මේක සොයාගෙන යන්නේ. එ් අයට තමයි ඒ අමාරුව තියෙන්නේ. හැබැයි ලාංකීය සමාජයේ තරුණයාව රැුක ගැනීම වෙනුවෙන් කළ යුතු එකම දේ තමයි දාන ලක්‍ෂ අටසියය, ලක්‍ෂ දෙදාහ වියදම් කරලා චිත‍්‍රපටි තනනවා කියන ප‍්‍රලාපයන් වලට ඉඩ නොදීම. ‘‘ඔබේ හැඟීම සටහන් කරන්න රූපයක් වශයෙන්. ඊට පස්සේ එ් රූප ටික එකතු කරන්න. එකතු කරලා ඔබ විමසන්න කුමක්ද කියන්න තියෙන්නේ සමාජයට කියලා’’. අපි චිත‍්‍රපට කලාවට එන වකවානුවේ බලහත්කාරයන් තිබුණේ නෑ. එ්ක නිසා අපි කියනවා එ් සමාජය මීට වඩා ඉදිරියෙන් සිටියා කියලා. අපි 70 දශකයේදීයි ගොඩබහින්නේ. නමුත් අපි එනකොට අපට ඉස්සරින් සිනමාකරුවො ගණනාවක් හිටියා. අපි එයාලා දැකලා මවිතයට පත්වුනා එ්වගේම සෙනෙහසක් ඇති වුනා. අපි එන අවධියේ අපට ලෙස්ටර් මුණගැහෙනවා, රේඛාවෙන්, සංදේශයෙන්. ඊට පස්සේ, ඔහුගේ අනෙකුත් සිනමා කෘති මුණගැහෙන අතර ජී.ඞී.එල්.පෙරේරා අපිට මුණගැසෙනවා. සිරිගුණසිංහ මුණගැසෙනවා. එහෙම විකාශනයක් තියෙනවානේ. සිනමා ඉතිහාසයේ එ් විකාශනය හරි වැදගත්. පතිරාජ, වසන්ත එවැනි ඉතිහාසයක් ඇතුලෙනේ එන්නේ. ඊට පස්සේ අවසානය වෙනකොට පැහැදිලි අර්බුදයක් අපට පේනවා. මම ‘බවදුක’ චිත‍්‍රපටයට එනකොට මට එ් අර්බුදය හෙනයක් වගේ. දැන් මගේ චිත‍්‍රපටවලට කැමති මට හිතවත් හැමෝම කිව්වොත් ‘හංසවිලක්’ තමයි ධර්මසිරිගේ හොඳම චිත‍්‍රපටය කියලා, එතකොට මම ආපසු යනවා ‘හංසවිලක්’ වලට. එතකොට මට ඊට වඩා වැරදීමක් ඊලඟට වෙන්න පුළුවන්. ඉතිං මම දන්නේ නෑ, අනෙක් අය කොහොම චිත‍්‍රපටි කරනවද කියලා. මට දැනෙන සහ මට කියන්න දෙයක් තියෙනවා නම් මම චිත‍්‍රපටයක් කරනවා. දැන් අපි හිතමු, ”චිත‍්‍රපටි සංස්ථාව මේ අවුරුද්දේ ණය දෙනු ලැබේ” කියලා පත්තරේ ඇඞ් එකක් දාලා තියෙනව කියලා. එ් ඇඞ් එක දැක්කට මට කලබල වෙන්න දෙයක් නෑ, මට හදිස්සි වෙන්න දෙයක් නෑ, මට කියන්න දෙයක් නැත්නම්.

ප‍්‍රශ්නය - සමකාලීන සිනමාකරුවන් විදියට ප‍්‍රසන්න, හඳගම, විමුක්ති වගේ අයගේ නිර්මාණවල තමයි යමක්  කතා කරන්න ඉතිරිවෙලා තියෙන්නේ. එ් ඇරුනාම චිත‍්‍රපට නමින් ගොඩක් එ්වා බිහි වෙනවා. වැඩ බැරි ටාසන් ඉදලා, සුරසැප සොයා දක්වාම. මේ දෙකම ගත්තාම, අපි මුලින් කතා කළා වගේ, තමන්ට කියන්න යමක් තියෙනවා කියන අදහසින් චිත‍්‍රපට තැනීම ගැන හිතුවොත් අපට පේනවා හඳගමට කියන්න යමක් තිබුණා. ප‍්‍රසන්නට කියන්න යමක් තිබුණා. නමුත්  පොදු ජනයා නරඹන්න පෙළඹෙන්නේ මේ නිර්මාණ නෙවෙයි අනිත් එ්වා. මේ වෙනස ගැන මොකද හිතන්නෙ.

ධර්මසිරි - ඔව්, පේ‍්‍රක්‍ෂකයෝ බලනවද නොබලනව ද කියන එක පිළිබඳ ආරවුලක් තියෙනවා, මොකද එ්ක ප‍්‍රධාන ධාරාවේ කර්මාන්තයක් නිසා. ආයෝජනයක්නේ මෙතන වෙන්නේ. එදාට වඩා මේ ආයෝජනය මහා පරිමාණ ආයෝජනයක් වෙලා තියෙනවා. මම කියන්නේ  අදත් ලංකාවේ ලක්‍ෂ 50 න් චිත‍්‍රපටි හදන්න පුළුවන්. අද වන විට HD තාක්‍ෂණය ඇවිත් තියෙන නිසා අඩු වියදමින් චිත‍්‍රපටයක් හදන්න පුළුවන්. සමහර වෙලාවට ඉන්දියාවෙන් කැමරාවක් ගෙන්න ගන්න පුළුවන්, නැත්නම් ලංකාවේ තියෙන පොඩි කැමරාවකින් කරන්නත් පුළුවන්. නමුත් අපිට එ්ක කිරීම සඳහා ධෛර්යට පත් වීමට අවශ්‍ය පසුබිමක් ලංකාවේ නැහැ. කමලාසන් චිත‍්‍රපටයක් කරලා තියෙනවා HD කැමරා එකකින්. HD කැමරා එකකින් කරලා චිත‍්‍රපටය පෙන්නුවට පස්සේ Transfer කරලා දැම්මම චිත‍්‍රපටියේ Grains පේනවා. Film එක දුවනකොට කමලාසන්ගෙන් අහුවා, ‘‘මේ Film එක දුවයිද HD කැමරා එකකින් කළාම?’’ කියලා, එයා කියනවා ‘‘මිනිස්සු ඔය චිත‍්‍රපටියේ ඉරි යනවද කියලා බලන්නේ නැහැ. චිත‍්‍රපටිවල කොච්චර ඉරි යනවද ප්‍රොජෙක්ටර් එකේ ලෙන්ස් එක සීරීලා’’ කියලා. Grains බලන්නේ නැහැ, චිත‍්‍රපටයේ මොකද්ද තියෙන්නේ කියන එකයි තමිල්නාඩු  ඕඩියන්ස් එක බලන්නෙ. ඉතිං Film එක අසාර්ථක වෙලා නැහැ. එ්ක කොහොමත් මහා පරිමාණ කර්මාන්තයක් තියෙන තැනක්නේ. මෙතනට උස්ස ගන්න  ඕන වෙනවා අර සිනමාව. ඉතිං... එ් සිනමාව උස්සා ගැනීමේ කාර්යභාරය තුළම තමයි මම මේ කතා බහේ යෙදෙන්නේ.මොකද එ්ක සමහර වෙලාවක වේදනාවක්. එ්ක දැන් කෙටි චිත‍්‍රපටයක සීමාව අතික‍්‍රමණය කරගත නොහැකි තත්ත්වයකට පත් වෙලා. එකතැන හිරවන සිනමාකරුවෝ ගණනාවක් දැන් ලංකාවේ බිහි වෙලා ඉන්නවා. එතකොට එ් ගොල්ලො හිතන්නේ සිනමාව කියන්නේ ලක්‍ෂ අටසියයක්...ලොකු කොම්පැණිකාරයින් එක්ක ගණුදෙනුවක් විදියට. එ් නිසා එයාල හිතනව ‘‘චිත‍්‍රපටයක් කරනවට වැඩිය හොඳයි අපිට කියන්න තියෙන දේ විනාඩි හතරකින්, පහකින් විතර කියන එක’’ කියල. එ් වගේ ගොඩක් පිරිස් ඉන්නවා. එ් ගොල්ලන්ගේ කල්පනාව කෙටි කතාවකටත් වඩා අඩු කුඩා නිස`දැසක මට්ටමට බැහැලා තියෙනවා. එ් කියන්නේ පරිකල්පන ශක්තියක් නැතිකම නෙමෙයි. ඉතින් අන්න එ් අවුලෙන් ඔවුන් මුදා ගැනීම සඳහා මේක වැදගත් වෙනවා. එතකොට ප‍්‍රධාන ධාරාවේ සිනමාවට අභියෝග කළ හැකි සිනමාවක් මෙතනින් බිහි වෙනවා. මේක හැදුවට පස්සේ පෙන්නන්න  ඕනනෙ. පෙන්නන්නෙ නැතුව බැහැනේ මේ ගනුදෙනුව කරන්න. එ් විදිහට බිහිවෙන සිනමාවක ආරම්භයකට මම හිතන්නේ මේ තමයි හොඳ අවස්ථාව. උදාහරණයක් ගනිමු. විකල්ප සිනමාවක් ගැන මුලින්ම කිව්වේ පරාක‍්‍රම සිල්වා. පරාක‍්‍රම තමයි චිත‍්‍රපට හදලා තැන් තැන්වල පෙන්නලා අදායමක් උපයා ගන්න සිනමාවක් ගැන කතා කළේ. නමුත් එ්ක ප‍්‍රායෝගික වුණේ නැහැ. ඊට වඩා බලවත් වුණා චිත‍්‍රපට සංස්ථාව. මොකද එ්කේ රාජ්‍ය අධිකාරය ඇතුලේ සිනමාහල් රැඳිලා තිබුණා. එතකොට එ් සංස්ථාව පවතිද්දිම අශෝක හඳගම විකල්ප සිනමාවේ දොරටු ඇරියා, ‘මේ මගේ සඳයි’ චිත‍්‍රපටය කරලා. එ්ත් මේ එ්කාධිකාරිය ඇතුලේ විකල්ප සිනමාවෙ දොරටු ඇරියත් චිත‍්‍රපටිය පෙන්වන්න දොරටුව විවෘත කර ගන්න වෙන්නෙ චිත‍්‍රපට සංස්ථාවේ සිනමාහලක. අන්න එ් යතුර අරගෙන දොර ඇරගන්න යාම හරි වෙහෙසකරයි. නිර්මාණකරුවා කරන්නෙ නිර්මාණ කාර්යය ඉවර වෙලා එක්කො සමාගමකට පවරනව. නැත්නම් බෙදාහරින්නන්ට දෙනව. එ්ක තමයි සමාජ සම්මතය. එ්කෙන් පිටපැන්න ගමන් ඇති වුණු තත්ත්වය තමයි ‘මේ මගේ සඳයි‘ එක්ක හඳගම ගිය ගමන. එ්ක හොඳ ආරම්භයක්. මම හිතන්නෙ එහෙම ආරම්භයකට එකතු වෙන්න පුළුවන් සිනමාවක ලකුණු මෙතන බිහිවිය යුතුයි. එ්ත් දැන් තියෙන තත්ත්වයන් යටතේ එකපැත්තකින් වාරණ මංඩලයෙන් දෙන සහතිකය විතරක් නෙවෙයි. රාජ්‍යය විසිනුත් සහතිකයක් දිය යුතුයි චිත‍්‍රපටය මිනිසුන් අතරට යන්න. එ් දක්වාම දැන් සිනමාව ගෙනල්ලයි තියෙන්නෙ.

ප‍්‍රශ්නය - මොන විදියකින් හරි චිත‍්‍රපටයක් හැදුවත්, එයට වියදම් කරන මුදල් ප‍්‍රමාණය කොයි තරම් උනත්, චිත‍්‍රපටය තුළ තමන්ට ප‍්‍රකාශ කරන්න තියෙන දේ කුමක් වුවත්, එය ඉදිරිපත් කරන විලාසය මගින් තමයි චිත‍්‍රපටය දුවනව ද නැද්ද කියන එක තීරණය  වෙන්නේ. දැන්, අපි මෙයට අදාලව වෙනස් කතිකාවක් නිර්මාණය කරන්න උත්සාහ කළත් අළුත් සිනමාකරුවන්ට එයින් දෙන මානසික ආරක්ෂණය පමණක් සෑහෙනව කියල ඔබ හිතනවද?

ධර්මසිරි - අපි ‘70 ගණන් වල චිත‍්‍රපටකරණයට එන මොහොතයි, මේ මොහොතයි අතර ප‍්‍රධාන වෙනස් කම් හඳුනගෙනයි මේ කතා කරන්නෙ. බොරු වලේ ගැට්ටෙ හිටවල බහිනවද නැද්ද වගේ එකක් වර්තමානයේ තියෙන්නෙ. ‘70 දශකයේ එහෙම එකක් නෙවෙයි තිබුණෙ. මේ රට ඇතුලෙ සිනමා සංස්කෘතියක් තිබුණා. එ්ක බිඳ දැමෙන්නෙ සිනමා කරුවන්ගෙම වරදකින් නෙවෙයි. ඊට වඩා පරිබාහිර වුණු වෙනත් වෙනත් සාධක තිබුන. උදාහරණයක් විදිහට මිනිස්සු ගෙවල් අස්සෙ රිංගගෙන රාත‍්‍රියට එළියට බහින්නෙ නැති එකේ තිබුණු මානසික ව්‍යාධියයි මේකට හේතුව. එ්ක ලාංකීය සමාජයේ සිද්ධ වුණ විශාල මර්දන ක‍්‍රියාවලියක ප‍්‍රතිඵලයක්. පේ‍්‍රක්ෂකයා නැති වුණේ එ්කේ ප‍්‍රතිඵලයක් විදියට. දැන් පේ‍්‍රක්ෂකයා එළියට ආවත් ‘‘අපිට කරදරයක් නෑ, අපිට මොකුත් වෙන්නෙ නෑ’’ කියල තවත් මානසික ව්‍යාධියක් වෙන විදියකට ඇවිත් තියෙනවා. එ්කේ වීරත්වයට ඔල්වරසන් දෙන්න මිනිස්සු සූදානම් වෙනව.

ප‍්‍රශ්නය - කළින් හඳුන ගන්ත මිනිස්සු ගෙවල් වලට වෙලා ඉඳීම, සිනමාශාලාවලට නොයාම, අවම වශයෙන් සල්ලි තිබුණනම් ගැලරියෙ ඉඳන් හරි චිත‍්‍රපට බලනව කියන අදහස මිනිස්සු අතහැරිය එක තමයි, ජැක්සන් කියන විදිහට සිනමාවේ අර්බුදය. ඉතිං ජැක්සන් කියනවා ‘‘මම මේ සිනමාවේ අර්බුදය ජය අරන් තියෙනව’’ කියලා. සිනමාශාලා වලට මිනිස්සු ගෙනාවයි කියන එක...

ධර්මසිරි - ඔව්. අඛණ්ඩව ආපු සිනමා සංස්කෘතියකදී මිල ගණන් වලින්, ආපු ඔළුගෙඩි සංඛ්‍යාවෙන් සිනමාවේ සාර්ථකත්වය මනින කොට මේක මහා ප‍්‍රබෝධයක් නම් මේ ප‍්‍රබෝධය අනෙකුත් සකලවිධ කෘති වලට බෙදිල යන්න  ඕන. එ් කියන්නෙ මේ චිත‍්‍රපටිය බලල ආයෙත්, අනිත් පැත්තට දුවගෙන එන්න  ඕන අනිත් චිත‍්‍රපටි බලන්න. එතකොට ඔය පේ‍්‍රක්ෂකාගාරයම ‘මචං‘ චිත‍්‍රපටිය බලන්න එකතු වෙනවද නැද්ද කියල ප‍්‍රශ්නයක් ඇහුවොත්, කෙළින්ම දෙන්න තියෙන උත්තරේ ‘නැහැ‘ කියන එකනෙ. එහෙම නොවන්නේ ඇයි? දැන් කලින් කිව්ව චිත‍්‍රපට සංස්කෘතියක් තිබුණු වකවානුව පෙන්වන්න පුළුවන් ‘71 කැරැුල්ල ආවත් පේ‍්‍රක්ෂකාගාර වඳ වුණේ නැති එකෙන්. එ්ත් පේ‍්‍රක්ෂකාගාර වඳ වෙනව ‘83 ත් එක්ක. වඳ වෙනව කියන්නේ සිනමාවටම ගිනි කැබීමනෙ කරන්නෙ. අපේ සංස්කෘතික ක‍්‍රියාකාරකම් බෙදා වෙන් කිරීම සඳහා රේඛාවන් ඇඳීමයි එ් කරලා තියෙන්නෙ. ඉතිං එ්වනෙ අද වැඩ කරන්නෙ. අපි ගත්තොත් සෙල්ලමුත්තුලගෙ, ගුණරත්නම්ලගෙ සිනමා ශාලා ගිනි තියල, සරසවි චිත‍්‍රාගාරය හැරෙන්න අලූතෙන් චිත‍්‍රාගාර ඉදිවෙලා නෑ. අපට හඳුන්වල දීල තියෙන්නේ ප‍්‍රසාද් චිත‍්‍රාගාරයට යන්න කියල. බලන්න එ්කත් දෙමළ එකක්.

ප‍්‍රශ්නය - මෙතනදී ඔබ සිනමාවේ අර්බුදය, පේ‍්‍රක්ෂකයන් හීනවීම දේශපාලන සන්දර්භයක පිහුටුවනවා. නමුත් ගැටළුව වෙන විදියකට කියවන ජැක්සන්, උත්තරය ගේන්නෙ අබාගෙන්. පැවැති දේශපාලන ගැටළුව එහෙමම තියෙද්දි, ජැක්සන් ප‍්‍රශ්නය වෙනත් තැනකට විතැන් කරන්න හදනවා. එ්ක මේ වෙනකොට Trend එකක් වෙලා. ජයන්ත චන්ද්‍රසිරි බලාගෙන ඉන්නවලූ දුටුගැමුණු චරිතය හදන්න. මේ කියමින් ඉන්න දේවල් මේ ප‍්‍රශ්නයට උත්තරයක්ද?

ධර්මසිරි - දැන් මෙහෙමයි. මම මේකට දෙන උත්තරේ නෙවෙයි ප‍්‍රසන්න දෙන්නෙ. ප‍්‍රසන්න දෙන උත්තරේ  නෙවෙයි විමුක්ති දෙන්නෙ. එහෙමනෙ මේක තියෙන්නෙ. මම කිසියම් දේශපාලනික කාරණාවන් සැලකිල්ලට අරගෙන තමයි මේක කල්පනා කරන්නේ. මොකක්ද මේ වෙන්නෙ කියල. මම එ්කෙදී කියන්න කැමතියි ජැක්සන්ට පුළුවන් නම් අනෙකුත් චිත‍්‍රපටකරුවන්ටත් ඔය  ඕඩියන්ස් එක අරන් දෙන්න ලොකු දෙයක් එ්ක. අපි අහන්නෙ ‘‘එ්  ඕඩියන්ස් එක අනිත් එකේ නැත්තෙ එ්කෙ ජැක්සන් නැති නිසාද?’’ මිනිස්සු චිත‍්‍රපට බලන්න ආපු එක ගැන අපේ කිසිම ආරවුලක් නෑ. අපි එ්කට හරිම කැමතියි. මොකද පේ‍්‍රක්ෂකයෝ නැති තැන තමයි මේ සිනමාවෙ විලාපය ගැයෙන්නෙ. එතකොට එ් විලාපය නැති කිරීමට ඔහුට තිබුණු අනෙකුත් බලවත් සාධක සෙසු සිනමාකරුවන්ට තියෙනවද? එ්ක වැදගත් කාරණාවක්නෙ. සිනමා විද්‍යාර්ථීන් මේ කාරණා වටහා දීමේ වැදගත්කමක් තියෙනවා. අපි ඉස්සර වෙලා චිත‍්‍රපටියක් බලලා ඊට පස්සෙ අපි පත්තරේ විචාරය කියෙව්වා. අපි රෙජි සිරිවර්ධනගෙ, එ්.ජේ.ගුණවර්ධනගෙ එහෙම නැත්නම් ජයවිලාල්ගෙ විචාර කියෙව්වා. එ් විචාරකයින්ගෙ මතවාද තුළ තමයි චිත‍්‍රපට නැරඹීමේ තීරණය ගනු ලැබුවේ. විශාල වශයෙන් පේ‍්‍රක්ෂකාගාර විදියට හිටියෙ රජයේ සේවකයෝ, පහල මැද පන්තිය සහ පහළම අය. එතකොට මෙතන ලොකු කතාවක් තියෙනවා. දැන් අබා පිළිබඳව කෙරෙන සන්නිවේදනය සහ විචාරය තුළ අපට චිත‍්‍රපට විචාරයක් දකින්න ලැබෙන්නෙ නෑ. ඉතිහාසය පිළිබඳව දෙකට වෙන් වෙලා ගහගන්නවා. පත්තරවල යන අබා යි, මිනිස්සු ගිහින් බලන අබා යි අතර ලොකු පරතරයක් තියෙනවා. මේ මිනිස්සු ගොඩනැගෙන්නෙ එ් ප‍්‍රචාරයට තියෙන රාජ්‍ය බලය නිසා. මේවත් සැලකිල්ලට ගන්න  ඕන. දැන් ජැක්සන්ගේ වචන වලින් කියනව චිත‍්‍රපටයට ලක්ෂ අටසීයක් නවසීයක් විතර ගියා කියල. චිත‍්‍රපටියක් නිකම් දුවන්නෙ නෑනෙ. රූපවාහිනියෙ පැය බාගයක වැඩසටහනකට ඉහළ මිලක් තියෙනවා. එ්වා රජ්‍යය විසින් ලබා දෙනව නම්, එ් නොමිලේ ලැබෙන හැම දේකටම මිලක් තියෙනව. එ් මිලත් මෙකට ගණනය කරන්න  ඕන. ගණනය කරල තමයි අවසානයේ කියන්න  ඕන අපි මෙච්චර වියදම් කළා කියල. පත්තරේ දැන්වීම් නොමිලෙ දාන්නෙ නෑනෙ. අනිත් සිනමාකරුවො චිත‍්‍රපටයක් හැදුවට, ටෙලිකොම් සමාගම සල්ලි දෙන්නෙ නෑනෙ. මේකත් පැහැදිලි කරන්න  ඕන. දැන් සම්පූර්ණයෙන් මිනිසා වෙනස් වෙලා තියෙන්නෙ මේ ප‍්‍රචාරණ මාධ්‍ය භාවිතය ඇතුලෙයි. එ් මාධ්‍ය භාවිතය මේ චිත‍්‍රපටියට ඇවිත් තියෙනව.

ප‍්‍රශ්නය - චිත‍්‍රපටිය දුවන්න ප‍්‍රධාන හේතුව ඔය ප‍්‍රචාරණය විතරම ද?

ධර්මසිරි - ප‍්‍රචාරණය ඇතුලෙ චිත‍්‍රපටිය බලන්න එන කෙනාට චිත‍්‍රපටියත් එක්ක එකඟ නැති අය ගැන ලොකු විරෝධයක් තියෙනවා. ‘සුළඟ එනු පිණිස‘ බලන මිනිහ හෝල් එකේ සෙනඟ නැතිකමත් එක්ක, එ්ක නෙවෙයිනෙ කල්පනා කරන්නෙ. සෙනඟ හිටියද නැද්ද කියන එක තර්කනයට ගැනීම අවශ්‍ය වෙන්නෙ නෑ. මම කියන්නෙ එ්ක කලාව ඇතුලෙ සාකච්ඡුා කළ යුතු දෙයක් නෙවෙයි. මොකද ඉතාම හොඳ චිත‍්‍රපට පේ‍්‍රක්ෂකයින්ගෙ අවධානයට යොමු වෙලා නෑ. අදාල ප‍්‍රචාරණය ලැබිල නෑ. සමහර වෙලාවට එන විරෝධාකල්ප ගැන හිතන්න. අපි හිතමු අශෝක හඳගමගෙ චිත‍්‍රපටියක් එනකොට කියනවා තමන්ගෙ නෝනා නිරුවත් කරපු චිත‍්‍රපටකරුවා කියලා. එහෙම නැත්නම් දැන් අක්ෂරයට ගෙනාවා බාලාපරාධ කතාවක්. එතකොට එ් ප‍්‍රචාරණයත් දැවැන්ත විදියට සමාජගත වෙනවා. එ් වගේම අර ප‍්‍රචාරණයත් සමාජගත වෙනව. මම කියන්නෙ අබා චිත‍්‍රපටිය නැරඹීමේ ප‍්‍රවණතාව තුළින් පුළුවන් මේ කාල වකවානුවේ ඇතිවුණු මානසික ව්‍යාධියේ ස්වභාවය වටහා ගන්න. එ් නිසා සිනමාකරුවො කලාකරුවො ඔවුන්ගෙ කල්පනා ලෝකය අවුල් කරගත යුතු නෑ.

ප‍්‍රශ්නය - එ්ක තවදුරටත් පැහැදිලි කළොත්...

ධර්මසිරි - එ් කියන්නෙ මම මොකටද චිත‍්‍රපටියක් කරන්නෙ කියල කල්පනා කරන පිරිසක් අතේ තමයි සිනමාවෙ අනාගතය තියෙන්නෙ.
මෙතන ප‍්‍රධාන කාරණය තමයි දැවැන්ත ප‍්‍රචාරණය. මේ ප‍්‍රචාරණය පිළිබඳව මුලින්ම කරපු අත්හදා බැලීම තමයි ප‍්‍රභාකරන් චිත‍්‍රපටිය. දැන් ප‍්‍රභාකරන් ගැන චිත‍්‍රපටියක් ආවම මුළු රටම දුවගෙන යා යුතුයිනෙ බලන්න. ප‍්‍රභාකරන්ව අල්ලගෙන කොළඹට ගෙනාවොත් මුළු රටම එනවනෙ සල්ලි දිල හරි බලන්න. එහෙම තියෙන තැනක අර චිත‍්‍රපටිය නිර්මාණය වෙනවා. එ්කට පූර්ණ රාජ්‍ය අනුග‍්‍රහය සහිත බව Title බලන් ඉන්නකොට තේරෙනවනෙ. සංදේශය හදන්න එහෙම ඓතිහාසිකව වරප‍්‍රසාද ලැබිල නැහැ. සංදේශයෙ Title බැලූවම පේනව ගුණරත්නම්ගෙ සල්ලි විතරයි තිබුණෙ කියල. චිත‍්‍රපට සංස්ථාවේ ණය සහනනාධාරය යටතේ චිත‍්‍රපටියක් නිර්මාණය වුණයි කියන එකයි අපි සාමාන්‍යයෙන් දැක්ක Title එක. එ්ත මෙතනදී සංස්ථාව අහවර වෙලා ගිහිල්ල රාජ්‍ය බලය සහිත නාම ලේඛනය තිරය මත පතිත වීමෙනුයි මේ චිත‍්‍රපටිය ආරම්භ වෙන්නෙ. ඊළඟට මිනිස්සුන්ගෙ මානසික තලය ගැටගැහිල තියෙන්නෙ යුද්ධයත් එක්ක. ඉතිං යුද්ධය විසින් මතු කරන වීරයන් චිත‍්‍රපටිය තුළ පෙනී සිටිනව. දැන් කියනව දුටුගැමුණු හැදෙන්න යනව  කියල. දුටුගැමුණු ගැන හැදෙන්නෙ දරුණු මිථ්‍යාවක් කියල අපිට මේ වෙලාවෙම කියන්න පුළුවන්. හැබැයි එ්ක හදන කෙනාගෙ කල්පනා ලෝකය තව මාස දෙක තුනකින් වෙනම තැනකට යන්න ඉඩ තියෙනව. මම කියන්නෙ මේ චිත‍්‍රපටිය ද, අරක ද මේකද කියන එක නෙවෙයි. මේකෙන් ගැලවෙන මොහොතක් එනව. චිත‍්‍රපටි කලාව ගැන නෙවෙයි, මේ සැබෑ ඇත්තට මුහුණ දෙන්න මොහොතක් එනවා.

ප‍්‍රශ්නය - ඔබ කියනව ‘‘මුලින් කතා කරපු සිනමා රසිකයෙකුට, එහෙම නැත්නම් සිනමාව ගැන සොයාගෙන යන සහ හිතන පතන කෙනෙකුට මේ චිත‍්‍රපටිය ඇතුලෙ සිනමාත්මකය අහුවෙන්නෙ නෑ’’ කියල. ඓතිහාසික කතාවක් ඇසුරු කිරීම නිසා නෙවෙයිනෙ මේක වෙන්නෙ. උදාහරණ කීපයක් කියන්න පුළුවන්ද මේ කාරණයට අදාලව?
ධර්මසිරි - ඔව් දැන් රාමායනය හෝ මහාභාරතය වගේ වීරකාව්‍ය ටෙලි වෘතාන්ත විදියට හදල තියෙනව. වීරත්වය පිළිබඳව. එහි රසභාව නවයක් සහිතව. එ් කියන්නෙ භරතමුනි නාට්‍ය ශාස්ත‍්‍රයට අනුකූලව. මහා එපික් (epic ) ඇතුලෙ වැඩ කරපු නාට්‍ය කරුවෝ, චිත‍්‍රපට කරුවෝ ඉන්නවා. චිත‍්‍රපටි වලදී උදාහරණයක් විදියට ‘මංගල් පාණ්ඬේ‘, ‘අශෝක්‘ වැනි චිත‍්‍රපට, එ්වා අර මහා බොලිවුඞ් කර්මාන්ත පුරයෙන් එළියට එනව. ගීතවලින් සරසල තියෙනව. නැටුම්වලින් සරසල තියෙනව. එ් සියලූම එ්වා එක්ක අපි එ් චිත‍්‍රපටි ආස්වාදනය සඳහා තෝරා ගන්නව. ‘මංගල් පාණ්ඬේ‘ කියන චරිතය සුදු පාලකයින්ට විරුද්ධව මෙහෙය වූ කාරණා සහ ඔහුගේ අරගලය පිළිබඳව අපි කිසියම් දැනුවත්භාවයකින් ශාලාවෙන් එළියට එනව. එ් වගේම ‘ජෝදා අක්බාර්‘ වගේ චිත‍්‍රපටි අති දැවැන්තයි. එ් දැවැන්ත බව නිසාම අපිව චිත‍්‍රපටිය තුළ රඳවගන්නව. අනිත් පැත්තෙන් ඔයා කිව්ව වගේ සිනමා තාක්ෂණය. මෙවලම්. කැමරාවක් අරගෙන කිසිම චලනයකින් තොරව දුවගෙන යන්න පුළුවන්කම තියෙනව සහ අපිට දැනෙන්නෙ නෑ මේක track කළා කියල. එ් කියන්නෙ නූතන සිනමා ලෝකයේ සම්පත් සහ තාක්‍ෂණය එ්වායේ පේන්න තියෙනව. මේ චිත‍්‍රපටිය ඇතුලෙ එ් භාවිතය  අපිව හොල්මන් කරනවද කියන එක පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නයක් එනව. දැන් මෙල් ගිබිසන්ගෙ චිත‍්‍රපටියක තියෙන බොහෝ දේවල් මේ චිත‍්‍රපටිය ඇතුලෙ අඩංගු වෙලා තියෙනව. එහෙම තිබුණයි කියල අපි එ් චිත‍්‍රපටියට විරුද්ධ වෙන්නෙ නෑ. දැන් අපි මේ චිත‍්‍රපටියට තිබුණු විරෝධයන් සැලකිල්ලට ගමු. චිත‍්‍රපටියට එන විරෝධයන් එන්නේම ඔවුන්ම විසින් වැපිරූ අස්වැන්න තුළින් නොවෙයිද? ඔවුන් වපුරනු ලැබූ දේශපාලනයේම අස්වැන්න විදියට තමයි මේ චිත‍්‍රපටියටත් එරෙහි වෙන්නෙ. ගුණදාස අමරසේකරගෙ විරෝධය. එතකොට විද්වත් මණ්ඩල කියල හෙළ උරුමයෙන් ඉවත් වුණු කොටස්වල විරෝධය. එ්ව දෙකක් නෙවෙයි, එකක්. එතකොට එ්වත් අපි සැලකිල්ලට ගන්න  ඕන. මේ චිත‍්‍රපටිය නැරඹීමේ සාධක එ්ව හරහාත් ගොඩ නැගෙනවා. හැබැයි එ්ක චිත‍්‍රපටියට වාසිදායකයි.  ඕන කෙනෙක් කල්පනා කරනවනෙ මොකක්ද මේකෙ තියෙන්නෙ කියල. එ්ත් එහෙම බලන කෙනාගෙ මතය ප‍්‍රකාශ වෙන්නෙ නෑ. හොඳම උදාහරණය, ඊයෙ පෙරේදා අබා පිළිබඳව ගහල තිබුණු වෙළඳ පත‍්‍රිකාවක් මම කියෙව්ව. එ්කේ ඇරිස්ටෝටල් පවා කතා කරනවා. එහෙම එ්වා අපි දැක්කෙ නෑ මීට කළින් සිනමාව තුළ. මේක මේ ඉරිසියාවට කුහකකමට කියන එකක් නෙවෙයි. කණගාටුවට කියන එකක්.

ප‍්‍රශ්නය - ඔබ කළින් කිව්ව ඔබට කියා ගන්න දෙයක් තියෙනව නම් තමයි චිත‍්‍රපටියක් හදන්නෙ කියල. ධර්මසිරි කියන විදියටම අනිත් අය චිත‍්‍රපටි හදන්න  ඕන කියලා මේකෙන් කියවෙන්නෙ නෑ. එ්ත් අබා තමන්ට කියාගන්න තරම් ආත්මීය ප‍්‍රකාශනයක් නැතිව මේ යුගය හඳුනාගෙන කරපු නිර්මාණයක් කියලද මේ කියමින් ඉන්නෙ?

ධර්මසිරි - මම කියනව ආත්මීය ප‍්‍රකාශනයක් නෙවෙයි කියල. මට එතකොට වෙන්නෙ මම හඳුනගෙන හිටිය ජැක්සන් ගැන කතා කරන්න. මරාසාද්වල මරාට ර`ගපාපු, බවදුකේ පේදුරුට රගපාපු ධවල භීෂණයේ හෙන්රිට හිටපු ජැක්සන්. අපි මෙහෙමත් ගමු. සුගතපාල එක්ක ජැක්සන් ඇන්තනී. ධර්මසිරි එක්ක ජැක්සන් ඇන්තනි. ධර්මසේන පතිරාජගෙ කඩුල්ලෙ කුරුතේලිස්. මේ විදිහට කලාකරුවෙකුට ඉතිහාසයක් තියෙනවා. එ් ඉතිහාසය ඇතුලෙ අවිඥනකව වැඩ කරනව වගේ එකක් වෙන්නෙ නෑනෙ. මම හිතන්නෙ ඔහු දේශපාලනයෙදි බොහෝ කොට නිශ්ශබ්ද වෙන කාරණා අපි සැලකිල්ලට ගන්න  ඕන. ඔහුගේ දේශපාලනයට කතිකාවකුත් තියෙන්න  ඕන. ස්වර්ණවාහිනියෙ මහා සිංහලේ වංශ කථාව, ෙදාරමඬලාව, මේව චේන් එකක් වගේ එකට එක බැඳුණා. එහෙම සකස් වීමක ආරම්භය ඔහුට මෙවැනි නිර්මාණයක් බිහි කරන්නට තිඹිරිගෙය බවට පත් වෙනව. එ් තිඹිරි ගේ ඇතුලෙ තමයි මේක පටන් ගන්නෙ. එතකොට ලංකාවෙ දේශපාලනිකව වෙනස් වීමක් වෙනව. ජැක්සන් සැබෑ සෙනෙහසක් නැති මිනිහෙක් කියල නෙවෙයි මම කියන්නෙ. ඔහුට හොඳ පරිචයක්  තියෙනව. නිර්මාණ ක‍්‍රියාවලිය තුළ ලොකු සම්පත් ප‍්‍රමානයක් ඔහුට දායාද වෙලා තියෙනව. එහෙම නොවුණු කෙනෙක් ගැන අපි කතා කරනවට වැඩිය, ජැක්සන්ට එහෙම තියෙනව. අපි ඔහුව මුදා ගන්න යන කාරණාත් තියෙනවනේ මේක ඇතුලෙ. චිත‍්‍රරාජගෙ කේස් එක, ජීසස්ගෙ කේස් එක වගේ තැන් වලදි අපි ඔහු වෙනුවෙන් පෙනී සිටිනව. නමුත් ඔහුගේ ආරම්භක අවස්ථාව තුළ අපි ඔහුව තේරුම් අරගෙන තියෙන විදිහට ලොකු ගැටළුවක් ඔහු නිර්මාණය කරගෙන තියෙනව. අපි කියන්නෙ නෑ, මේ රාජ්‍ය ගනුදෙනු නතර කරන්න, රාජ්‍යයෙන් ඉවත් වෙන්න, මැති ඇමතිවරු ඇසුරු කිරීම නතර කරන්න වගේ දේවල්. මේවා ඔහු ප‍්‍රාර්ථනා කරල තියෙන්න ඇති. අපට එ්ක දැනුණෙ නෑ. එ් නිසා අපට කණගාටුවක් තියෙනව.

ප‍්‍රශ්නය - අබාහි වස්තු විෂය අරගෙන හද සසල කරන චිත‍්‍රපටයක් හදන්න  ඕන කරන ඉඩක්, ඔබට තියෙනවයි කියල හිතනවද?

ධර්මසිරි - එ්කට මම මෙහෙම කිව්වොත්, මම කවදාවත්  ඕව කල්පනා කරන්නෙ නෑ. මට හිතෙන්නෙ හැමතිස්සෙම මම හැදිය යුතු චිත‍්‍රපටිය තියෙන්නෙ මම ගැනමයි. මොකද මම මේකෙ ජීවත් වෙච්ච මිනිහෙක්. එ් මිනිහ ඇතුලෙ මොනවද තියෙන්නෙ කියල කාටවත් මගෙ මූණ දිහා බලාගෙන කියන්න බැහැ. එතකොට එ්ව යම් ප‍්‍රමාණයකට තවත් කෙනෙකුට පැවසීමේ අයිතිය මට තියෙන්නෙ මේ භාවිතය තුළ පමණයි. වෙන අයට එක, එක භාවිතාවන් තිබුණත් මට තියෙන්නෙ මෙච්චරයි. ඉතිං එ්කෙන් මම කියන්න උත්සාහ ගන්න යමක් තියෙනව. එ්කෙදි මම සුළු ජාතිකයෙක් වෙනව. එ්ක හරි අමාරුයි. එ් අමාරුව මට කියන්න තියෙන මෙවලමත් මේක විතරයි. රිතික් ගඨක් සිනමාකරුවෙක් වුණේ චිත‍්‍රපට කලාව ඉගෙනගෙන, ඉන්දියාවෙ චිත‍්‍රපට කලාව දියුණු කරන්න පෝෂණය කරන්න හිතාගෙන නෙවෙයි. ඔහු කියන්නෙ ‘‘මට මීට වඩා හොඳ මාධ්‍යයක් තිබුණානම් මම එ්කයි තෝරගන්නෙ මගේ වේදනාව කියන්න’’ කියල. මොකක්ද එ් වේදනාව? බෙංගාලය දෙකට කඩනකොට, මිනිස්සුන්ට ඔහුගෙ ඇස් ඉස්සරහ වුණු විනාශය. ඔහු අවසානයේ බීමතින් මැරිල ගියා. චිත‍්‍රපට හතරක්, පහක් විතර හැදුව. නමුත් අද වන විට පූනා ආයතනයේ ඔහු ගැන උගන්වනව. ඉතිං මම හිතන්නෙ එවැනි දේවල් ගැන හොය හොය යනවට වැඩිය අර වගේ දේකින් ලොකු දෙයක් කියන්න පුළුවන් කියල. එතකොට අපි කතා කරන්නෙ අනිත් මිනිහට එහෙම නොවෙන්න. දැන් හැමදාම බහුතර මතය පිළිනොගැනීමනෙ අපි කරල තියෙන ලොකුම වැරුද්ද, ඇඞ්ලින් විතාරණ මරපු ආනන්ද ගොඩගේගෙන් අධිකරණයේ විනිශ්චයකාරයා අහනවා ‘‘උඹ ඇඞ්ලින් විතාරණ මැරුවද? නැද්ද?’’ එතකොට එයා කියනව ‘‘කළේ නෑ’’ කියල. සාක්කි විභාගයේදී එළිදරව් වෙනව එයා කළා කියල. අපි දඩයම කියල චිත‍්‍රපටියක් බැලූව. එ්කේ එ් මිනිහ හිටියෙ නෑ. එ්කෙ හිටියෙ අපට  ඕන මිනිහ. දඩයමට මම කැමති වෙනව, එ් මිනිහ එ් චිත‍්‍රපටයෙ හිටිය නම්,  එ්ක අහුවෙන්නෙ අපට අද. මොකද අද අපව අපරාධකරුවන්ගෙ ගොඩට තල්ලූ කරල දාල ඉන්න කොට තමයි මේක බුර බුරා නැගෙන ගින්නක් වගෙ දැනෙන්නෙ. එ්ක චිත‍්‍රපටිගත වෙන්න  ඕන.

මට ආව දුටුගැමුණු ගැන ටෙලි වෘතාන්තයක් කරන්න මෑතකදී. මම එයාට කිව්වා තිලක් ජයරත්න ලිව්වොත් මම එ්ක කරනව කියල. තිලක් දෙන උත්තරේ මම හොඳින් දන්නව. ඊට පස්සෙ එයා ගිහින් තිලක් එක්ක සාකච්ඡුා කරල මාව හමුවෙන්න ආව. ඊට පස්සෙ නිෂ්පාදන සැලැස්ම කිව්වා. ‘‘මේකට අශ්වයො මෙච්චර  ඕන වෙනවා. අලි මෙච්චර  ඕන වෙනවා’’ කියල. එ් කියන්නෙ දැන් එ් ගොල්ලො චිත‍්‍රපටියෙ බාගයක් හදල ඉවරයි. ඊට පස්සෙ මම ඇහුව ‘‘ ඕකෙ යුද්ධයක් කොහෙද තියෙන්නෙ’’ කියල. දුටු ගැමුණු කතාවේ යුද්ධයක් කොහෙද තියෙන්නෙ? අපි හිතමු යුද හමුදා දෙකක් දෙපැත්තෙ ඉන්නව කියල. නූතන තාක්ෂණය ඇතුලෙ එක අශ්වයෙක් තියල අශ්වයෝ දාහක් කරන්න පුළුවන්නෙ. දැන්  එ්ව ලක්ෂ ගණනින් ගණනය වෙන්නෙ අශ්වයින්ගෙ හයර් එක, බත් පැකට් ගණන,  දහස් ගණන් සෙනඟ වාගේ දේවල් එක්ක තමයි. මේකෙ කතාව මෙච්චරයිනෙ. අවුරුදු 44ක් රාජධානියක් කරපු නාකි දෙමළ රජෙක් ඉන්නවා, මෙතනදී මට මතක් වෙන්නේ අපේ තාත්තව. තාත්ත දෙමළද සිංහලද කියන එක නෙවෙයි. එ්ත් තාත්ත වගේ වෙන්න ඇතිනෙ. එතකොට මේ මිනිහට මේ කොල්ලෙක් ඇවිල්ල fight   කරන්න කතා කරනව. ‘‘වරෙන් ගහගන්න මම අහැරුණේ මේ හින්ද යි... උඹල හින්ද මට කකුල් දිග ඇරල නිදා ගන්න බෑ’’, මේ වගේ කියල. ඉතිං අර වයෝ වෘද්ධ මිනිහට මේ කොල්ල දැක්කම යන හිනාවේ ප‍්‍රමාණය නේද චිත‍්‍රපටිය? ඉතිං එළාර කියන්න ඇති ‘‘ඔහොම  ඕන නෑ අපි දෙන්න ගහ ගමු’’. තමන් මේ කොල්ල අතින් මැරුම් කන බව ෂුවර්නෙ එළාරට. එළාර කල්පනා කළේ... අර සා විශාල මිනිස්සු ප‍්‍රමාණයක් ඝාතනය නොවී, ‘‘උඹ මාව මරපන්... එතකොට මේ කතාව ඉවරයි’’ කියල. එතකොට එතනදි වීරත්වය කෙබඳු එකක් ද? එතනදී බුද්ධිමතා කවුද? එතනදී මනුෂ්‍යයා කවුද? ඉතිං එ්වගේ එකක් තමයි අපි අතින් හැදෙන දුටුගැමුණු... එ්ක හිතේ තියාගෙනයි අපි මේවට උත්තර දෙන්නෙ. නමුත් අර අයගෙ උත්තරය ඇතුලෙ, මේකෙ බෙර ගහගෙන කතරගම පැත්තෙ ඉඳන් පෙරහැරේ ඇවිල්ල යුද්ධ කරන එකක් තමයි වෙන්නෙ. හැබැයි පුදුමයකුත් නෑ, දුටුගැමුණු ගැන මේ වගේ චිත‍්‍රපටියක් අනාගතේ හැදෙනව නම්. එ් වගේම හදන්නෙ කවුද කියන එකට ලොකු පොරේකුත් තියේවි. මේක මේ විදියට තව දශකයක් විතරම යයි. වීරකතා කියන එ්වා ගත්තාම අපි පොඩි කාලේ ‘වීර පුතා’ කියල චිතපටියක් බලල තියෙනව. තාම මතකයි. මන්තරකාරයගෙ පණ තිබුණෙ ගිරවෙක් ලඟ. ගිරවගෙ බෙල්ල මිරිකපුවාම තමයි අර මන්තරකාරය මැරෙන්නෙ. මන්තරකාරය යුද්ධ කරන්න එන අනිත් පාර්ශව කරුවෝ ගල් කරනවා. අන්තිමට පොඩි කොල්ලෙක් ගිහින මන්තරකාරයගෙ ගිරව අරගෙන බෙල්ල මිරිකනව. මන්තරකාරය මැරිල යනව. අර ගල් වුණු හමුදාවට පණ එනව. එ්ක වීරපුතා.

ප‍්‍රශ්නය - මේ කියන්නෙ, චිත‍්‍රපටියක් නෙවෙයි කියලද?

ධර්මසිරි - ඔව් චිත‍්‍රපටියක්. එ්ක පටියක් වශයෙන් ගත්තොත්, ප්‍රොජෙක්ටරයට දාන අර්ථයෙන් ගත්තොත්, මිනිස්සු බලන අර්ථයෙන් ගත්තොත්...

ප‍්‍රශ්නය - හබරාගෙ රංගනය... එ්ක මතක හිටින රංගනයක් නෙවෙයිද?

ධර්මසිරි - මට නම් මේ වෙනකල් මතක නෑ. මම දන්නව සෞම්‍ය ලියනගේ රඟපෑව කියල. ගාමිණි ෆොන්සේකාගේ ප‍්‍රථම චිත‍්‍රපටය පරසතුමල්. මට එ්ක අමතක කරන්න බෑ.

ප‍්‍රශ්නය - එතකොට නදීක ගුරුගේගෙ සංගීතය...

ධර්මසිරි - එතකොට මම අයින් කරන්න  ඕන මගෙ ඔළුවෙන්, ගොලූ හදවත බඹරු ඇවිත්, වැනි චිත‍්‍රපටි වල සංගීතය.

ප‍්‍රශ්නය - අබා, සංස්කරණ රීතීන් ගැන හිතුවොත්?

ධර්මසිරි - මගේ ඔළුව ඇතුලෙන් Battleship Potemkin මට අයින් කරන්න බැහැ.

සාකච්ජා කලේ
සම්පත් ගීතික
ප‍්‍රදීප් ජයරත්න

   

Wednesday, February 23, 2011

නූර්තියෙන් එහාට නොයන අබාගේ ලෝකය

‘අබා’  චිත‍්‍රපටය තිරගතවෙලා දැන් ටික කාලයක් වෙනවා. ඒ පිළිබදව වූ සංවාදයත් දැන් අතීතයට එකතු වූ දෙයක්. නමුත් අපි හිතුවා කල් පසුවී හෝ ඒ සංවාදය සදහා නව මානයක් එකතු කරන්න. අපි දකින විදියට ‘අබා’ චිත‍්‍රපටය තිරගත වෙලා වසර දෙකහමාරකට ආසන්න කාලයක් ගතවී තිබුනත් ‘අබා’ පිළිබදව නැවත කථා කිරීමට හැකි සමකාලීනත්වයක් ඒ තුළ පවතිනවා. ඒ අන් කිසිවක් නිසා නොව පවතින පාලක රෙජීමයේ ආධිපත්‍ය තහවුරු කරගැනීම වෙනුවෙන් ලංකාවේ අතීතය අර්ථකතනය කිරීම තවමත් එහි එක් ප‍්‍රධාන සංඝටකයක් වන නිසයි. ‘අබා’ නිර්මාණය කර තිරගත කිරීම මගින් ලංකාවේ වර්තමාන පාලකයන් බලාපොරොත්තු වූයේද ඒ මගින් තමන්ට රිසි ලෙස අතීතය අර්ථකතනය කිරීම හරහා ඔවුන්ගේ දේශපාලන පැවැත්ම සම්බන්දයෙන් යම් මතවාදීමය සුජාතභාවයක් සිංහල සමාජය තුළ ගොඩනගා ගැනීමයි. 

‘අබා’ චිත‍්‍රපටය තිරගත වූ අවදියේදී චිත‍්‍රපටය සහ ඒ සමග ඇතිවූ සංවාදය පිළිබදව අප නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි, සුනිල් විජේසිරිවර්ධන සහ ධර්මසිරි බන්ඩාරනායක යන සහෘදයන් සමග කතාබහක යෙදුනා. මෙතැන් සිට එම කතා බහ අප මෙහි පලකරනවා. මෙවර අප පලකරන්නේ සුනිල් විජේසිරිවර්ධන සහෘදයා සමග කරන ලද කතාබහයි. 





ප‍්‍රශ්නය – ‘කලාකරුවා සහ කලාව ගැන මතු කෙරෙන පොදු නූතනවාදී ප‍්‍රශ්න සහ අබා’ යන තැනින් අපි සාකච්ජාව ආරම්භ කරමුද?

සුනිල්මගේ අදහසේ හැටියට නූතනවාදී සුසමාදර්ශයේ බරපතල සීමා තියෙනවා. මේක එ් ගැන කතා කරන්නට අවස්ථාවක් නොවේ. එ් නමුත් සෑහෙන තරම් දුරට සංගත සහ විධිමත් මානවවාදී පර්යාවලෝකයක් – එ් සමග බැඳුනු  සමාජ සාධාරණත්වය පිළිබඳ දැක්මක් – නූතනවාදය අපට දුන් බව මම පිළිගන්නවා. මිනිස් සබඳතා මානුෂික කිරීම මේ පර්යාවලෝකයේ මූලික ආධ්‍යාශයක්. එ් විදියට බැලූවම පසුගිය වර්ෂ 200ක් පමණ කාලය තුළ දියුණු නූතනවාදී කලාකරුවා කරල තියෙන්නෙ එ් එ් සංදර්භය තුළ මුණ ගැහෙන විවිධ සමාජ පැලූම් රේඛා, නැත්නම් බෙදුම් රේඛා හරහා ප‍්‍රකාශයට පත්වන මර්දනය, පීඩනය, සූරාකෑම, යටපත්කිරීම, කොන් කිරීම ආදී වශයෙන් වූ ම්ලේච්ඡත්වය නිරාවරණය කිරීම, විග‍්‍රහ කිරීම, වෙනස් කිරීමේ අරගලය සඳහා පන්නරය හා ආශ්වාදය ලබා දීම, වඩා යහපත් මනුෂ්‍ය ජීවිතයක් පිළිබඳව අපේක්‍ෂා සහ සිහින මනුෂ්‍යයා තුළට ඇතුල් කිරීම යනාදියයි. කලා කෘතියක් තුළ කලාකරුවා මේ වැඬේ කරන ආකාරයේ සාර්ථකත්වය, ව්‍යක්තභාවය, සඵලබව අගයන්නට පහසු ක‍්‍රමයක් මා යෝජනා කරන්න කැමතියි; කෘතියක කතිකාමය පාර්ශවය සහ කලාත්මක-තාක්ෂණික පාර්ශවය වශයෙන් දෙවැදෑරුම් විමසුමක් කරන එක.

අබා චිත‍්‍රපටිය කතිකාමය වශයෙන් බොල් දෙයක් විදියටයි මට පේන්නෙ. සමහර විට ජැක්සන්ට සිංහලයා ගැන ඉතිහාසය ගැන තියෙන කතිකාවන්ට මැදිහත් වීමක් කරන්නට  ඕන වෙන්නට ඇති. යමක් කියන්නට හෝ හිතුවා වෙන්න ඇති. නමුත් කලාත්මක හා තාක්ෂණික වශයෙන් අබා චිත‍්‍රපටිය බරපතල ඌණතා සහ මෝඩකම් වලින් ගහණ නිසා එහෙමට මොනවත් කියවෙන්නෙ නැහැ. කියන දෙයක් තියෙනව තමයි. එක තියෙන්නෙ උඩින් එල්ලලා. එහි කතා වින්‍යාසය තුළින්, චරිත පිහිටුවීම තුළින්, අවසානයේ රංගනය තුළින් සහ කැමරාව තුළින් එහෙමට දෙයක් මතුවෙන්නෙ නැහැ. එ් නිසා ‘‘මව්බිම’’, ‘‘වීරත්වය’’ වැනි නිර්මාපකයා විසින් මෙහෙයේ යොදා ගන්නා සංකල්ප තුළින් සංගත කතිකාවක් ගොඩනැගෙන්නෙ නැහැ. කිසියම් හාස්‍යජනක තත්ත්වයකට එ්වා භාජනය වෙනවා.

මට අනුව ජාතිකවාදය හෝ දේශපේ‍්‍රමය කියන සමාජ හැඟීම් වියුක්ත දේවල් නොවේ. එ්වා ගොඩනැගීමට සහභාගි වන බලවේගවල ස්වභාවය අනුව, සංදර්භයට අනුව, එහි කතිකාමය සංරචකවලට අනුව විවිධාකාරයට දිශාගත වූ, විවිධාකාරයට ලෝකය සමඟ සම්බන්ධකම් දක්වන ජාතිකවාදයන් හා දේශපේ‍්‍රමයන් තිබෙන්නට පුළුවන්; පශ්චාත් විජිත යුගයේ අපේ රටේ සිදුවුණා වගේ සමාජ වෛරය, සමාජ ඊර්ෂ්‍යාව, සහ බිය පදනම් කොටගෙනත් දේශපේ‍්‍රමය ගොඩනගන්නටත් පුළුවන්, අනගාරික ධර්මපාලගේ සිට එබඳු ගැටළු සහගත ජාතිකවාදයක මුල් අපිට දැක ගන්නට පුළුවන්. පොදුවේ එය පශ්චාත් විජිත රාජ්‍යය විසින් ජාතිය පිළිබඳව ගොඩනගාගෙන යන කතිකාවක් ලෙසයි දකින්නට පුළුවන්. පශ්චාත් විජිත රාජ්‍යයේ ගැටළුවල කතිකාමය ප‍්‍රක්ෂේපණයක් ලෙසයි මට මේ ජාතිකවාදය පේන්නෙ.

මේ ජාතිකවාදයට සම්පූර්ණ වෙනස් පාරක ගිය ඉන්දියානු ජාතිකවාදී කතිකාවන් ඇසුරේ බිහිවුන ප‍්‍රබල සිනමා පට කිහිපයක්ම පසුගිය කාලයේ අපට මුණ ගැසුනා. උදාහරණයක් විදිහට, අසුතෝෂ් ගොවරිකාරි කියන ඉන්දියානු සිනමාකරුවාගේ ‘ලගාන්’ නැත්නම් ‘ස්වදේශ්’ යන චිත‍්‍රපටිවල ඉතා සංගත ආකාරයෙන් දේශපේ‍්‍රමය පිළිබඳ කතිකාවක් ගොඩනැගෙනවා. එහි ප‍්‍රධාන කතිකාමය ලක්ෂණ අතර මානව පේ‍්‍රමය (කුලභේදයට විරෝධය), සමාජ සාධාරණත්වය, මනුෂ්‍ය ගෞරවය යනාදී දේවල් මෙන්ම නවීන විද්‍යාවට හා තාක්ෂණයට අයිති නවීකාරක මතිමතාන්තරද දකින්නට පුළුවන්. කෙටියෙන් කිව්වොත් ඔහුගේ චිත‍්‍රපටි ඉතා පැහැදිලිව නූතනවාදී මානවවාදී පර්යාලෝකය තුළට හොඳින් ඇතුල් වෙනවා. ඔහුගේම ‘ජෝදා අක්බාර්’ චිත‍්‍රපටිය ඉන්දියාවේ ආගමික ගැටුම් මානවවාදී පර්යාලෝකයකින් ප‍්‍රශ්නයට ලක්කරනව. එ් සියල්ල මැද්දේ ඔහුගේ චිත‍්‍රපට ඉන්දියානුකම ගැන පොදු කතිකාවක්ද ගොඩනගනවා. එය ඊර්ෂ්‍යාව, ක්‍රෝධය, බිය යනාදී සමාජ හැඟීම් මත නොවේ පදනම් වෙන්නේ – එ්වා සවිඥනිකව ධාවනය වන්නෙ එබඳු සමාජ හැඟීම් අභියෝගයට ලක්කරමිනුයි. එ් අර්ථයෙන් මේ චිත‍්‍රපටි පැහැදිලිව ඉහලම ගණයේ නූතනවාදී කලා කෘතීන්.

අබා චිත‍්‍රපටයේ ප‍්‍රබල කතිකාමය ධාවනයක් මොන පැත්තටවත් ගමන් කරන්නෙ නැහැ. එ් අර්ථයෙන් තමයි මම එ්ක බොල් කියල කියන්නෙ. එය ප‍්‍රකාශ කරන්නෙ කතිකාවක් රහිත කතිකාවක්.

ප‍්‍රශ්නය – ඔබ එහෙම කිව්වත්, ඉතිහාසය පිළිබඳ  විචාරාත්මක විවාදයක් අබා නිසා මතු වුණා. එ් වගේම අබා ජනප‍්‍රිය වීමෙන් පේන්නෙ ඉතිහාසය පිළිබඳ ජනප‍්‍රිය කතිකාවකට එය සේවය කරන බව නේද?

සුනිල්එ්ක ඇත්ත, එ් නිරීක්ෂණ සමාජ සංස්කෘතික කතිකාවන්ගේ ගැඹුර හා ස්වභාවය පිළිබඳ ඉතා සංකීර්ණ හා සියුම් ප‍්‍රශ්නයක් මතු කරන්නෙ. ඊට ප‍්‍රමාණවත් ප‍්‍රතිචාරයක් දක්වන්නට මෙය අවස්ථාව නොවේ.

ඔය ප‍්‍රශ්නයට සරලව ප‍්‍රතිචාර දක්වන්න පුළුවන් විදිහක් තමයි ‘‘ළමා සමාජයක් තුළත් ජීවිතය ගැන, සතුට ගැන යම් කතිකාවන් තියෙනව නේද?’’ කියලා අහන එක. මා කියන්නෙ අබා චිත‍්‍රපටය තුළ ඉතිහාසය ගැන, ජීවිතය ගැන තියෙන්නෙ නොමේරු ‘‘ළමා’’ ප‍්‍රක්ෂේපණයක්. ඉතිං මේ චිත‍්‍රපටය ඔබ කියන විදියට ජනප‍්‍රිය වෙනවා නම් එයින් මා හිතන විදිහට කියවෙන්නෙ සිංහල සමාජයේ ළමා ගති ලක්ෂණ ගැනයි. 

ප‍්‍රශ්නය – අබා ළමා චිත‍්‍රපටයක් කියල ඔබ කියනව නෙමෙයි නේද?

සුනිල් - කොහෙත්ම නැහැ. ළමයා තුළ මනුෂ්‍යත්වය පිළිබඳ ධාරණාවන් දැල්වීම හොද නූතනවාදී ළමා චිත‍්‍රපටවල මුඛ්‍ය ලක්ෂණයක් නම්, එවැනි ශක්තියක් අබා තුළ මට පෙනෙන්නෙ නැහැ. මම කළින් කිව්ව විදියට එ්ක කරන්න පුළුවන් වෙන්නෙ සමානාත්මතාව, මිනිස් ගෞරවය, මිනිස් ශක්තිය පිළිබඳ විශ්වාසය වැනි දේ ගැන සියුම් ලෙස, දක්ෂ ලෙස – එනම් කලාත්මක ලෙස – කෘතිය ගොඩනැගීමෙන්
මා කියන දේ තවදුරටත් පැහැදිලි කරන්න අපට අබා පිටපතේ සිටම මතු වන ගැටළුවක් දෙකක් එළියට ගන්නට පුළුවන්. ජැක්සන් ඔහුගේ පිටපත මුද්‍රණයෙන් ප‍්‍රකාශ කරමින් කියා හිටිනවා මේ සිනමා පටය ගොඩනගද්දී ඔහු සංස්කෘතික මානවවිද්‍යාත්මක කරුණු ගැන හුඟක් උනන්දු උනා කියලා. ඔහු කියනවා ඔහුට ‘‘නූර්ති යුගයේ වේදිකාවට ආ රජවරුන්ගේ රූපයෙන්’’ ඔබ්බට යන්නට  ඕන වුනා කියලා. නමුත් ඇත්තටම ඔහු උනන්දු වෙලා තියෙන්නෙ නූර්ති නාට්‍ය තුළ බැස්ටියන්, ජෝන් ද සිල්වා රජවරුන්ට අන්දපු ඇඳුම් ගැන විතරයි. ඔහුගේ සංස්කෘතික මානව විද්‍යාව එත නින් එහාට ගිහිල්ලා නැහැ. නූර්ති වේදිකාවේ රජවරු ලෝකය හා ‘‘අනෙකා’’ සමඟ සම්බන්ධතා පැවැත්වූ අයුරු, ඊට සම්බන්ධ හැසිරීම් රටා, භාෂාව ඔහුට විෂය වෙලා නැහැ. ඇත්ත වශයෙන්ම නූර්තිය ගොඩනගන ජාතිකවාදීන් දැනසිටි අවසාන රාජ්‍යය පිළිබඳ තොරතුරු ඔවුන් අතට එන්නෙ ජනප‍්‍රවාද හා සාහිත්‍යය හරහා. එ් කන්ද උඩරට රාජ්‍යය ගැනයි. ඔවුන්ගේ වේදිකාව මත රජු හා යටත් වැසියා නැවත ගොඩ නැගෙන්නෙ පශ්චාත් විජිත රාජ්‍යවාදී කාංසාව තුළයි. (ඔවුන්ගේ ඇඳුම් නම් වැඩිපුර එන්නේ ඉන්දියානු බලිවාලා නාට්‍ය ආශ‍්‍රයෙන්.) ඉතිං ජැක්සන් ඇත්ත වශයෙන් අබා යුගයේ රාජ්‍යය හා සමාජය නැවත ගොඩනගන්නේ නූර්තියේ එකී කතිකාවන් මත සිටගෙනයි.
මේ කතාව සංකීර්ණ වෙන්නේ මෙහෙමයි; මහා වංශය පූර්ව-රාජ්‍ය ඉතිහාසය ප‍්‍රක්ෂේපණය කරන්නේ 5වන සියවසේ අනුරාධපුර රාජධානිය පදනම් කොටගෙන නැගීගෙන එන පාලක කණ්ඩායමේ ඇහින්. එතකොට, පශ්චාත්-විජිත මහාවංශ ඉතිහාසඥයාගේ ඔඩොක්කුවේ නැළවෙන ජැක්සන් ළමයාට පූර්ව-රාජ්‍ය ඉතිහාසය පේන්නෙ නූර්තියේ කණ්ණාඩිය තුළින්.


ප‍්‍රශ්නය – ඔබ ඔය කියන දේ උදාහරණ සහිතව පැහැදිලි කරන්න පුළුවන්ද?
සුනිල් - අබා පිටපතේ ගොඩනැගීම තුළ ‘රාජ්‍යය’ පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නය එහි අති මූලික සංදර්භය ලෙස තියෙනවා. ක‍්‍රි.පූ 3 වන සියවස වන විට  ලංකාවේ විසූ විවිධ ගෝත‍්‍රික ජනකොටස් අතරින් යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයන් අතේ ලංකා රාජ්‍යය තිබුණ බවත්, එය විදේශික සිංහ වංශිකයින් විසින් පැහැරගත් බවත්, පඬු අබා කුමරු හරහා එය නැවත ස්වදේශික යක්ෂ ගෝත‍්‍රික අතට පත්වීමට නියමිත බවත් එ් වගේම, ලංකා රාජ්‍ය මුල්කරගෙන සිංහ වංශිකයින් බිළිඳු කුමරා මරන්නට කුමන්ත‍්‍රණය කල බවත්, යක්ෂ ගෝත‍්‍රික බලය එ් කුමන්ත‍්‍රණය පරාජය කොට කුමරාගේ ජීවිතය බේරාගත් බවත්, එසේ ගැලවුනු පඬු අබා ‘මව් බිම’ හෙවත් ස්වදේශික උරුමය වෙනුවෙන් සටන් වැදීමට කැපවන බවත් යනාදී වශයෙන් වූ කතන්දරයක් තමයි අබා පිටපත කියන්නෙ. නමුත් ලංකාවේ රාජ්‍ය ඉතිහාසය ගැන මූලික ප‍්‍රශ්නය වෙන්නේ ඔය කියන යුගයේ ලංකා පොළොව මත රාජ්‍යය ලෙස අර්ථ ගැන්විය හැකි ව්‍යූහයක් තවම දක්නට නොලැබීමයි. මාතෘ මූලික ලක්ෂණ ප‍්‍රබලව තිබූ, බොහෝ විට පූර්ව-කෘෂිකාර්මික ගෝත‍්‍රික ජානාවාස අතර, නව ගැමි ජනාවාස හා එ්වා මත බල කණ්ඩායම් කිහිපයකගේ කුඩා බල මධ්‍යස්ථාන යනාදී වශයෙන් දේශපාලනික අර්ථයෙන් විවිධ ආකාරයේ ව්‍යූහයන් විසිරුණු බිමක් විදිහටයි ලංකාව මේ කාලයේ දකින්න පුළුවන් වෙන්නෙ. ඔය යුගයේ ද්‍රව්‍යමය ඉතිහාසය ගැන සෑහෙන දැනීමක් අද රැස්වෙලා තියෙනවා. එ් වගේම මහා වංශය ඇතුලූ සම්භාව්‍ය ඉතිහාස සංහිතා තුළ ඉතිහාසය ගොඩනැංවෙන අයුරු විග‍්‍රහ කරන ඉතිහාසකරණ විද්‍යාවක්ද අද අප සතුව තිබෙනව. මේ දැනුම් පද්ධති ඇසුරේ වර්ධනය වුනු සංස්කෘතික මානව විද්‍යා දැනුම් හා තොරතුරු සම්භාරයක්ද සොයා ගන්නට පුළුවන්. එනමුත් අබා කතුවරයා මේ ඥණ පද්ධතීන් දෙස හොරැහින් හෝ බැලූ බවක් පෙනෙන්නට නැහැ. ඇත්ත වශයෙන් ගෝත‍්‍ර හා වංශ යුගයේ සිට රජ්‍යයේ විකාශය පිළිබඳ කලාපීය මට්ටමේ ඥණ සම්භාරයක් තියෙනවා. රොමිලා තාපර්ගේ From linage to state කියන මූල ග‍්‍රන්ථයේ සිට මේ වන විට අප‍්‍රමාණ ග‍්‍රන්ථ ලිපි ලේඛන රාශියක් ඔය විෂය ගැන විද්වතුන් විසින් ප‍්‍රකාශයට පත්කොට හමාරයි. ලංකාව ගැන විශේෂයෙන් කියනවා නම් මහාචාර්ය සුදර්ශන් සෙනෙවිරත්න හා මහාචාර්ය ලෙස්ලි ගුණවර්ධන ආදීන් විසින් මුල පුරන ලද නව පුරා විද්‍යා හා ඉතිහාසකරණ විද්‍යා ශාස්ත‍්‍රීය ධාරා දෙකක් පුරාණ රාජ්‍යයේ විකාශය ගැන සෑහෙන තරම් සංගත දැනීමක් රැස්කොට තිබෙනව.

අද අර්ථයෙන් රාජ්‍යය බිහිවීමට කොන්දේසි ගණනාවක් අවශ්‍යයි. ආර්ථික හා දේශපාලනික සාධක කිහිපයක් නැතිව රජ්‍යයක් ගැන හිතන්නට බැහැ. පැරණි රාජ්‍යය තුළ බල ධූරාවලියක් හා රජුගෙන් නියෝජනය වෙන එහි සිරසක් තිබෙනවා. එ් සිරස් බල ව්‍යූහය තහවුරු වෙන්නට නිශ්චිත ආර්ථික පදනමක් අවශ්‍යයි. ලෝකය පුරාම පැරණි රාජ්‍යය ගොඩනැගුනේ කෘෂිකාර්මික නිෂ්පාදන ක‍්‍රමය ව්‍යාප්තවෙලා, තහවුරු වෙලා, යම් අතිරික්ත වටිනාකම් ප‍්‍රමාණයක් බිහි වෙනකොටයි. එ් අතිරික්තය තමයි බදු වශයෙන් මධ්‍ය භාණ්ඩාගරයක් තුළට එකරාශි වෙලා අර බල ව්‍යූහය පවත්ව ගන්නට අවශ්‍ය ද්‍රව්‍යමය පදනම සපයන්නෙ. නමුත් ඔය කියන යුගයේ පූර්ව-කෘෂිකාර්මික ගෝත‍්‍රික සමාජ බහුලව රට තුළ ව්‍යාප්ත වී තිබුණා නම්, ඔවුන් මාතෘ මූලික ලක්ෂණ දරණ සමාජ ජීවිතයක් තුළ සිටියානම්…, සිරස් ධූරාවලීගත පාලන ව්‍යූහ වෙනුවට තිරස් ‘ජන සම්මතවාදී’ පාලන ව්‍යූහ සහිත සරල ආණ්ඩුක‍්‍රම පවත්වාගෙන ගියා නම්… එහෙනම් ස්වදේශිකයෝ බොහෝම වෙනස් මිනිස්සු. ඔවුනගේ මානව සම්බන්ධතාවල ස්වරූප, අපේක්ෂා, සිහින, කොටින්ම ඔවුන්ගේ ජීවිතයම රාජ්‍ය සංදර්භයක් තුළ ජීවත්වන පාලිත යටත් වැසියන්ගේ ජීවිතයට වඩා මුළුමනින් වෙනස් වෙන්න  ඕන. අබා රචකයා ගෙඩි පිටින් අසාර්ථක වන්නේ මෙතනදීයි. එ් එ් චරිත අතර සම්බන්ධය හා ඔවුන්ගේ හැසිරීම් රටා ගොඩනැගීමේදී ඔහු නූර්ති යුගයෙන් ඈතට යන්නෙ නැහැ කියා මා කියන්නේ එ්කයි. දේශපාලන, සමාජ, සංස්කෘතික වශයෙන් ‘විෂමජාතීය’ වූ, එබැවින් විචිත‍්‍ර, එබැවින් සියුම් නාටකීය ගැටුමින් පිරි ලෝකයක් තිබිය යුතු තැන ඔහු දකින්නෙ ඒකමානීය පැතලි එබැවින් අඳුරු ලෝකයක්. එවැනි දේකට කිට්ටු තත්ත්වයක් ඇතිවෙන්නට පුළුවන් හුඟාක් පස්සේ, රටේ සියළුම ජනකාය එකම රාජ්‍යයක වසඟයට පත්වුනා නම් පමණයි. නමුත් ඇත්ත වශයෙන් පැරණි රාජ්‍යයේ ඉහලම වර්ධනය දක්නට ලැබුණු කාලයක පවා පූර්ණ ලෙස සමජාතිය යටත්වැසි සමාජයක්  දක්නට ලැබෙන්නෙ නැහැ. ඉතා මෑතක් වන තුරු, නූතන රාජ්‍යය යටතේත්, උදාහරණයක් ලෙස ලංකාවේ වැදි ජනතාව ජීවත් වුනේ සෑහෙන දුරට රාජ්‍යයේ බලපෑමෙන් නිදහස්ව. එබැවින් ඔවුන් තුළ යටත්වැසි මානසිකත්වයක් හෝ ධූරාවලිගත සමාජයක බොහෝ කල් ජීවත් වීමෙන් මිනිසුන් තුළ ඇතිවෙන සමාජ බෙදීම් හා සම්බන්ධ හැසිරීම් රටා දක්නට ලැබුණේ නැහැ.

උදාහරණයකට අබා චිත‍්‍රපටය තුළ අපට ඉදිරිපත්කරන ‘යක්ෂ සේනාධිපතියා’ වන චිත්තරාජත් ඔහු ඉදිරියට එන හබරා කියන යක්ෂ තරුණයාත් අතර සම්බන්ධය සලකා බලන්න; කෙලින්ම නූර්තියේ එන රජු-යටත්වැසි, පාලක-පාලිත, සේවක-සේව්‍ය යනාදී සම්බන්ධයන් තුළ හැඩගැසුණු රූපයි අපට ඉදිරිපත් වෙන්නෙ. මේ යුගයේ නිදහස් යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයින්ගේ හැසිරීම් රටා කොයි වගේ වෙන්න ඇත්ද? ඔවුන් එකිනෙකාට ආමන්ත‍්‍රණය කළ භාෂාව කොයි වගේ වෙන්න ඇත්ද? අනිත් අතට යක්ෂ සේනාධිපතියෙක් කියන නමේ තේරුම කුමක්ද? සේනාධිපතිවරු බිහි වුණේ හුඟක් පස්සේ. හරියටම කිව්වොත් කාවන්තිස්ස යුගය වන තුරු ස්ථාවර නඩත්තු හමුදාවක් ලංකාවේ තිබුණු කුඩා රාජධානි සතුව තිබූ බවකට ලකුණු නැහැ. ඔහු තමයි ප‍්‍රථම වරට බඩගරික ක‍්‍රමය දියුණු කරලා නඩත්තු හමුදාවක් සඳහා අවශ්‍ය ද්‍රව්‍යමය පදනම නිර්මාණය කරන්නෙ. රුහුණේ බල කණ්ඩායමේ එ් ගමන විසින් තමයි ප‍්‍රථම වරට දුටුගැමුණු විසින් රටේ භූමි ප‍්‍රමාණයෙන් සැලකිය යුතු කොටසක් ‘එ්කඡත‍්‍ර’ රාජ්‍යයක් යටතට ගෙනඑන්නෙ. එ් දක්වා ‘ලංකා රාජ්‍යයක්’ අප දන්නා ඉතිහාසය තුළ නම් නැහැ. පූර්ව-රාජ්‍ය සමාජයක් තුළ ගෝත‍්‍රික ජීවිතයේ විචිත‍්‍රත්වය සහ නිදහස, මතු වෙමින් එන රාජධානි හා ධූරාවලිගත ජීවිතයට එරෙහිව සංකර්ෂණාත්මකව තැබුවා නම් ඔය අමුද්‍රව්‍යවලින් ප‍්‍රයෝජනයක් ගන්න තිබුණා.


ප‍්‍රශ්නය – මැන්දිස් රොහණධීරත්, ජැක්සන් ඇන්තනිත් කියනවා එ් අවධියේ තිබුණේ මාතෘ මූලික සමාජයක් කියල. නමුත් නලින් ද සිල්වා තර්ක කරනවා එහෙම නෙවෙයි කියල.

සුනිල්  - කුවේණිය පිළිබඳ පුරාවෘත්තයත්, කලාපයේ මෙබඳු ගෝත‍්‍රික සමාජ පිළිබඳ මානවවිද්‍යාත්මක තොරතුරුත්, පැරණි වැදි ජනතාවගේත් ජීවිතය පිළිබඳ සමාජ හා සංස්කෘතික මානවවිද්‍යාත්මක තොරතුරුත් ඇසුරින් අපට අනුමාන කරන්නට පුළුවන්. පැරණි යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයින්ගේ ජීවිතය මාතෘ මූලික ලක්ෂණවලින් සමන්විත බව. ඉතිං ප‍්‍රශ්නය තියෙන්නෙ අබා පිටපත තුළ එවැනි අදහසක සෙවනැල්ලක්වත් නොපෙනෙන එකයි. එහෙමනම් යක්ෂයින්  අතර රාජ්‍ය සංකල්පයක් හෝ සමාජ ධූරාවලියක් හෝ තිබෙන්නට බැහැනෙ. හොඳයි අපි අනිත් අතට නලින්ගේ අදහසටත් මොහොතකට ඉඩ දෙමු. අපි කියමු මාතෘ මූලික සමාජයක් නොතිබුණයි කියල. එ්ත් එයින් කියවෙන්නෙ නැහැ යක්ෂයින් අතර රාජ්‍යය කියන ව්‍යූහය හා ඊට සම්බන්ධ දැඩි සමාජ ධූරාවලියක් අනිවාර්ටයි කියලා. ඔවුන් අතර නායකත්වය පිළිබඳ තියෙන්නට පුළුවන් අර්ථ සමාජ ධූරාවලිය හා සම්බන්ධ වීම අනිවාර්ය නැහැ. මේ කාලය තුළ ගෝත‍්‍රික සමාජයේ නායකයින් පසු කාලීන රාජ්‍යයේ වගේ නෙමෙයි, උපතින් නායකත්වයට නියම වුනේ නැහැ. ඔවුන් අදාල දක්ෂතා නිසා ප‍්‍රජාව විසින් සාමූහිකව තෝරා ගන්නා අය.

චිත‍්‍රපටයට එරෙහිව නලින්ගෙන් එල්ලවන ප‍්‍රහාරය මහාවංශවාදී, ආර්යවාදී අන්තයකින් එල්ලවන ප‍්‍රහාරයක් ලෙස හඳුන ගන්නට පුළුවන්. එ් වගේම අබා චිත‍්‍රපටයට දැඩි හෙළවාදී අන්තයකිනුත් ප‍්‍රශ්නයක් මතුවෙන්න පුළුවන්. එ් නමුත් අවාසනාව නම් අවස්ථාව තිබෙද්දිත් ජැක්සන් එ් අන්තයත් මේ අන්තයත් අතික‍්‍රමණය කරන මානුෂවාදී කතිකාවක් ගොඩනගන්නෙ නැති 
එකයි. පණ්ඩුකාභය ස්වදේශික විවිධ ගෝත‍්‍රිකයින් හා ඉන්දියාවෙන් පැමිණි සිංහ වංශිකයන් අතර පාලමක් සංකේතවත් කළා නම් එය රසවත් අදහසක් වෙන්න තිබුණා. ඔහු යමක් කියන්නට උත්සාහ කරනව. එ්ත් ඔහු එ් වැඬේට බහින්නෙ පරණ රේඛීය කතන්දර ක‍්‍රමයට. පණ්ඩුකාභය ඔහුට ජීවවිද්‍යාත්මක මුහුන්බව පිළිබඳ සංකේතයක් පමණයි. පත්තරවල සැරට විවාදයට ලක් වූ ලේ ධාතුව පිළිබඳ ප‍්‍රශ්නයෙන් එහාට අබා යන්නෙ නැහැ. චිත්තරාජ හරහා ආවත් නැත්නම් යක්ෂ මවකගේ කුසෙන් ආවා කියලා ප‍්‍රවාද ගත කෙරෙන දීඝගාමිණී හරහා ආවත් සරල කතාවක්නෙ ඔය කියන්නෙ. සංස්කෘතික-මානවවිද්‍යාත්මක, සමාජ-මානවවිද්‍යාත්මක මුහුන් භාවය පිළිබඳ සංකේතයක් ලෙස අබා සොයාගෙන ගියා නම් ‘ළමා’ නොවන කෘතියක් ගොඩනගන්නට තිබුණා.
තවත් උදාහරණයක් ගමු. යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයින් අතරේ ජීවත් වෙන දීඝගාමිණි හා ඔහුගේ සහචරයින් දිගාමඩුල්ලේ ඉදලා පඬුවස්නුවරට එනකොට අපට පෙනෙන්නේ නැහැ ඔවුන්ගේ හැසිරීම්වල, වටිනාකම්වල කිසි වෙනසක්. එයා වෙනස් වුණා නම් තමයි සංකර්ෂණයක් තියෙන්නෙ. මේ සම්බන්ධතා රේඛීයයි, සරළයි එ්වා ප‍්‍රක්ෂේපණය වන්නේ රාජ්‍ය ධූරාවලියේ ඇහෙන්. රාජ්‍යය ගොඩනගන සිංහ වංශකයින් අතර පවා සබඳතා එකම සරළ ධූරාවලියකට යටත්. උදාහරණයක් ලෙස පඬුවස් නුවර පඬුවස්දෙව් රජ ඉදිරියේ නේමිත්තකයන් හැසිරෙන්නෙ ප‍්‍රභූන්ගේ සේවකයින් විදිහට. එහෙම වෙන්න බෑනෙ. ඔවුන් බ‍්‍රාහ්මණ වංශිකයින් විය යුතුයි. බ‍්‍රාහ්මණයෝ ක්‍ෂත‍්‍රියයන්ගෙ ත්‍ස්වකයෝ නෙමෙයි. එතන තියෙන්නෙ වෙන ධූරාවලියක්. එ් වගේම තමයි යක්ෂ ගෝත‍්‍රික යකැදුරෙක් අංජකයා නම්න් අපට පෙන්වනවා. මේ අය ගෝත‍්‍රික සමාජයේ විශේෂ බලයක් සහිත ස්ථරයක්. එ් ගොල්ලො කාගෙවත් සේවකයෝ නෙමෙයි. ඔය විදියට බලාගෙන යනකොට අබා චිත‍්‍රපටයේ මානව සම්බන්ධතා නූර්තියෙන් ඔබ්බට යන්නෙ නැහැ කියා මා කියන කාරණය පැහැදිලි වෙන්නට  ඕන. 

සටහන
නෙවිල් වීරසිංහ

‘අබා’ සංවාදය නැවත ගොඩගැනීම

‘අබා’ චිත‍්‍රපටය තිරගතවෙලා දැන් ටික කාලයක් වෙනවා. ඒ පිළිබදව වූ සංවාදයත් දැන් අතීතයට එකතු වූ දෙයක්. නමුත් අපි හිතුවා කල් පසුවී හෝ ඒ සංවාදය සදහා නව මානයක් එකතු කරන්න. අපි දකින විදියට ‘අබා’ චිත‍්‍රපටය තිරගත වෙලා වසර දෙකහමාරකට ආසන්න කාලයක් ගතවී තිබුනත් ‘අබා’ පිළිබදව නැවත කථා කිරීමට හැකි සමකාලීනත්වයක් ඒ තුළ පවතිනවා. ඒ අන් කිසිවක් නිසා නොව පවතින පාලක රෙජීමයේ ආධිපත්‍ය තහවුරු කරගැනීම වෙනුවෙන් ලංකාවේ අතීතය අර්ථකතනය කිරීම තවමත් එහි එක් ප‍්‍රධාන සංඝටකයක් වන නිසයි. ‘අබා’ නිර්මාණය කර තිරගත කිරීම මගින් ලංකාවේ වර්තමාන පාලකයන් බලාපොරොත්තු වූයේද ඒ මගින් තමන්ට රිසි ලෙස අතීතය අර්ථකතනය කිරීම හරහා ඔවුන්ගේ දේශපාලන පැවැත්ම සම්බන්දයෙන් යම් මතවාදීමය සුජාතභාවයක් සිංහල සමාජය තුළ ගොඩනගා ගැනීමයි.
 



 ‘අබා’ චිත‍්‍රපටය තිරගත වූ අවදියේදී චිත‍්‍රපටය සහ ඒ සමග ඇතිවූ සංවාදය පිළිබදව අප නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි, සුනිල් විජේසිරිවර්ධන සහ ධර්මසිරි බන්ඩාරනායක යන සහෘදයන් සමග කතාබහක යෙදුනා. මෙතැන් සිට එම කතා බහ අප මෙහි පලකරනවා. මෙවර අප පලකරන්නේ නිර්මාල් රංජිත් දේවසිරි සහෘදයා සමග කරන ලද කතාබහයි.




ප‍්‍රශ්නය: චිත‍්‍රපටියත් එක්ක මතුවුනු ජනප‍්‍රිය මාතෘකාවක් තමයි චිත්තරාජ ප‍්‍රශ්නය. අපි එතනින් සාකච්ජාව ආරම්භ කරමු.

නිර්මාල් : දැන් අපි හිතනව ජැක්සන් තමයි චිත‍්‍රපටිය හැදුවේ. එ් නිසා ජැක්සන් තමයි දන්නෙ චිත‍්‍රපටියෙ අරුත. එ් වගේ අපි හිතමු, අබාගේ පියා කවුද කියන ගැටළුව, මොකක් ද එ්කෙන් අදහස් වෙන්නෙ. දැන් ජැක්සන් අභියෝග කරනව පුළුවන්නම් කියන්න පියා චිත්තරාජ කියල සඳහන් වෙන්නෙ කොතනද කියල. ඔව් එහෙම නෑ. එහෙම කොහේවත් කියන්නේ නැහැ. එහෙම නොකියන නිසා එතන තියෙනව හිස්තැනක්. නමුත් චිත‍්‍රපටිය බලපු  ඕනම කෙනෙක්ගෙන් ඇහුවොත් අබාගෙ පියා චිත්තරාජ කියන එක තමයි අරගෙන යන්නෙ. චිත‍්‍රපටියේ කියන්නෙ නෑ තමයි. නමුත් හැමෝම ගිහින් කොටු කරන්නෙ එතන. දැන් මේ සාකච්ඡුාව ගොඩක් දුර ගියාම ජැක්සන් මේකට දෙනව කවුරුත් නොසිතූ උත්තරයක්. ‘‘දීඝ ගාමිණිගේ මව යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයෙක්.’’

ප‍්‍රශ්නය:  එ්ත් ජැක්සන් කියන්නේ වංශ කතාවල කොහෙවත් එහෙම කියල නැහැ. නමුත් කලාකරුවෙක් විදියට උපකල්පනය කිරීමක් කියල. එ් වගේම කියනවා, තිබුණේ මාතෘ මූලික සමාජයක් නිසා එතනිනුයි මේ ප‍්‍රවේශය ගත්තේ කියලා.

නිර්මාල්: ඔව්. දැන් මම අහන ප‍්‍රශ්නය මේකයි. දැන් අපි පිළිගත යුතුද ජැක්සන් චිත‍්‍රපටිය හදන කොට අබාගේ පීතෘත්වය ගැන එ් මතය උඩ ඉඳන් තමයි චිත‍්‍රපටිය හැදුවෙ කියල. එ්ක අපි කොහොමද තේරුම් ගන්නෙ? මම නම් යෝජනා කරන්නෙ අපි ජැක්සන්ගෙ මේ ප‍්‍රකාශය අබා චිත‍්‍රපටිය ගැන තියෙන තව කියවීමක් විදියට ගනිමු කියල. චිත‍්‍රපටියේ අරුත තියෙන්නෙ ජැක්සන් ලඟද? ජැක්සනුත් කියනව මේක තමයි මම අදහස් කළේ; ‘මම අදහස් කළ දේ තමයි චිත‍්‍රපටියෙ තියෙන්නෙ’. එ් උනාට පේන විදියට දැන් එ්ක එ් විදියට වැඩ කරන්නෙ නෑ. මේක දැන් ජැක්සන්ගෙ ආධිපත්‍යයෙන් නිදහස් වෙලා තියෙන්නෙ. මේක තහනම් කිරීම සඳහාත් යෝජනා තියෙනවනෙ. විමල් වීරවංශ වගේ අය මේක අගයකරනව. ජාතිකවාදී පැත්තෙම ඉන්න, සිංහල අක්තපත‍්‍රය ගැන කිසිම සැකයක් නැති නලින් ද සිල්වා, සුසන්ත ගුණතිලක වගේ අය මේකට විරුද්ධ වෙනව. දැන් ප‍්‍රශ්නය තියෙන්නෙ මේ චිත‍්‍රපටිය දිහා අපි මොකක් විදියටද බලන්නෙ? කලා කෘතියක් විදියටද? ඊට අදාල ලිපි තුනක් ගැන මම අදහසක් පළකරන්න කැමතියි. එ්ව තමයි මනෝ ප‍්‍රනාන්දු (රාවය) ආරියතිලක පීරිස් සහ සුචරිත ගම්ලත් (ඉරුදින) විසින් ලියූ ලිපි. අනෙත් දෙන්නගෙ දේශපාලනික පක්ෂපාතිකම් මොනවද කියන්න මම දන්නව; නමුත් ආරියතිලක පීරිස්ව මම දන්නෙ නෑ. එ්ත් ආරියතිලකත්, ගම්ලත් සහ මනෝ ප‍්‍රනාන්දු යන දෙන්නගේ අදහස් වලට සමාන දේවල් තමයි කියන්නෙ. යම් යම් වෙනස්කමුත් තියෙනව. එ් ගොල්ලො මූලික වශයෙන් කියන්නෙ කලා කෘතියක් විදියට ගත්තාම මෙය පසුගාමීයි, ජාතිවාදයට ආවඩන දෙයක්  කියායි. එතකොට නැවත ප‍්‍රශ්නයක් එනව මොකක්ද කලා කෘතියක් කියන්නෙ කියල. අපි කලා කෘතියක් දිහා බලන්නෙ කොහොමද වගේ ප‍්‍රශ්න.

ප‍්‍රශ්නය: ජැක්සන් චිත‍්‍රපටයේ නිල අධ්‍යක්‍ෂකවරයා වගේම, මතුවෙලා තියෙන සාකච්ජාවේ සෘජු කොටස් කරුවෙක් බවටත් පත්වෙලා තියෙනවා. තීරණාත්මක කාරණය තියෙන්නෙ මෙම සමාජ සංවාදය ඇතුළෙයි. චිත‍්‍රපටයට, මහින්ද රාජපක්‍ෂගෙ ආශිර්වාදය සමග රජයේ රූපවාහිනි ඇතුළු මාධ්‍යවල පුළුල් ප‍්‍රචාරණයක් ලැබෙමින් තියෙනවා. එ් කියන්නෙ චිත‍්‍රපටය සමාජ ගතවෙන්නෙම සෘජු දේශපාලන දෘෂ්ඨියක් සහ උවමනාවක් සමගමයි. මතුවෙලා තියෙන විවිධ දේශපාලන ධාරාවන් අතර මෙම සාකච්ජාව සිතියම්ගත කරගන්නෙ කොහොමද?

නිර්මාල්: චිත‍්‍රපටය එනකොටම එ්ක ස්ථානගත වෙන්නෙ සිංහල ජාතිකවාදයේ පුනර්ජීවනය ඇතුලෙනෙ – ඉතිහාසය, මහා සිංහලේ වංස කතාව ආදිය හරහා. මහින්ද රාජපක්ෂගෙ ආණ්ඩුව තුළත් එ් සියල්ල කැටි වෙලා තියෙනවා. විමල් වීරවංශලා ගුණදාස අමරසේකරලා, එල්ලාවල මේධානන්දල, චම්පික රණවකල මේ සියල්ලොම එ් තුළ ඉන්නවා. එ්ක තමයි මෙතනට ගේන්නෙ. නමුත් ජැක්සන් බලාපොරොත්තු නොවුණු විවරයක් මෙතන ඇවිත් තියෙනවා. එ්කෙදි දේශපාලන වශයෙන් තීරණාත්මක වුණේ නලින් ද සිල්වගෙ මැදිහත් වීම. එතනදී ජාතිකවාදී කඳවුර තුළ බෙදීමක් සලකුණු වෙනව. ජාතිකවාදී කඳවුර එකක් විධියට දැක්කට එ්කෙ තිබුණ ආතතීන් ප‍්‍රධාන වශයෙන් සිංහල ජාතිකවාදයේ හෙළ උරුමයේ, නැත්නම් චම්පික රණවකගේ එක සහ නලින් ද සිල්වගෙ version එක අතර  එහෙම ආතතියක් තිබුණ. මහින්ද රාජපක්ෂ මේ ඔක්කොම එකතු කෙරුව. මහින්ද චින්තනය ඇතුළෙ සියල්ල තිබුණා. නමුත් අබා නිසා මේ සිංහල ජාතිකවාදී කතිකාව තුළ විවර මතුවෙලා තියෙනවා. එ්ක වුණේ චිත‍්‍රපටයෙ තියෙන ඇතැම් අංග නිසා. නලින් තමයි එ්ක දාර්ශනිකව ගේන්නෙ. එයා අබා කියන වචනය සම්බන්ධ කරනවා යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි අර්ථයකට. එයා අහනවා ඇයි මේක පඬු අබා නොවී අබා උනේ කියල. මේකෙ චිත්තරාජව තමයි මතු කරන්නෙ. චිත්තරාජ කියන්නෙ පඬු අබාගේ පියා ඇරමයික් බසින් පියාට කියන්නේ අම්බාඅබා කියල – යුදෙව් බසින් කියන්නෙ ආබ් කියලා – නලින් එ්ක එහෙම ගේනව. මේ විවරය නිසා මේ විවර වෙච්ච තැනින් අළුත් පෙරමුණු ගොඩක් පහල වෙනවා. ඔය රාජකීය ආසියාතික සංගමයේ සම්මන්ත‍්‍රණය වගේ එ්වා එ් පෙරමුණ තමයි. එයාල පැරණි වර්ගයේ, මුලාශ‍්‍ර ගැන ඉතාම සැලකිලිමත්වන ඉතිහාසඥයෝ. ආචාර්ය W.M.K විජේතුංග මතු කරන ප‍්‍රශ්නය තමයි ”ජැක්සන් කිව්වත් එයා අබමල් රේණුවකින්වත් ඉතිහාසය විකෘති කළේ නෑ කියල, ජැක්සන් මහාවංශයට වෙනස්ව ඉතිහාසය ගැන බැරැරුම් ප‍්‍රකාශන කරනවා. එ් ප‍්‍රකාශණ කරන්නෙ මොන පදනමක් උඩ ඉඳගෙනද?‘‘ කියන එක. නමුත් විජේතුංගගේ අදහස සහ නලින්ගෙ අදහස අතරත් වෙනසක් තියෙනවා. එ්ක හරි වැදගත්. විජේතුංග කියන්නෙ නෑ මහාවංසයේ තියෙන එ්වා ඇත්තද බොරුද කියල, එයා කියන්නෙ මහාවංශයෙ තියෙන සිද්ධීන්වලට ජැක්සන් වෙනත් අර්ථ කථන කරනවා කියන එකයි. එතනදි විජේතුංග, මැන්ඩිස් රෝහණධීර, සුරිය ගුණසේකර වගේ අයවත් විවේචනය කරනවා. මේ අයගේ ප‍්‍රකාශනවල පදනම කුමක්ද කියන එකයි ඔහු අහන්නෙ. නලින් ද සිල්වත්, ජැක්සන් වගේම කතාවක් තමයි හදල තියෙන්නෙ. නලින්ගෙ කතාවෙත් යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයො එහෙම ඉන්නවා. නලින් මතුකරන්නෙ චිත‍්‍රපටයෙ සංඥර්ථවේදීමය තලයක්. චිත්තරාජ කුරුසියේ ඇණ ගැසීම වගේ දර්ශන, ගැහැණු අයගේ ඇඳුම්, පණ්ඩුල බ‍්‍රාහ්මණයා, මරණයෙන් පසු නැගිටීම වගේ දේවල්. මේවා සංඥර්ථ (Semiotics). නලින් යෝජනා කරන්නේ මේ සංඥර්ථවල මූලාශ‍්‍රය වනාහි යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි චින්තනය කියලයි. නලින් තමයි සිංහල ජාතිය එක්සත් කළේ පණ්ඩුකාභයයි කියන මතය දිගටම ගෙනාපු කෙනා. ‘80 ගණන්වල අග ඉඳලම එ් කතාව හදල සකස් කරල එයා එ්ක ගේනවා. නමුත් W.M.K විජේතුංග එහෙම කියන්නෙ නෑ. නලින් මහාවංශයෙ තියෙන දේවල් අරගෙන අළුත් කතාවක් හදනවා. විජේතුංග ජැක්සන්ගෙන්, රෝහණධීරගෙන්, ගුණසේකරගෙන් අහන්නේ කොහොමද ඔයගොල්ලො මේ වගේ ප‍්‍රකාශ කරන්නෙ කියන එකයි.
අපට කලා කෘතිය තුළ ‘‘ඉතිහාසය’’ නියෝජනය ගැන කථාකරන්න පුළුවන් වුණත් අපට වැදගත් වෙන්නෙ කලා කෘතිය නෙවි. දැන් සාකච්ජාව එතනින් එහාට ගිහින් තියෙන්නෙ. උදාහරණයකට ”මම අබමල් රේණුවකින්වත් ඉතිහාසය විකෘති කරල නෑ” කියන එක කලා කෘතියෙ තියෙන දෙයක් නොමෙයි ජැක්සන් කියන දෙයක්. එවත් එක්ක තමයි සාකච්ජාව යන්නෙ. කෘතිය කියන්නෙ පොඩි පෙළඹවීමක්, තල්ලූවක් විතරයි.

ප‍්‍රශ්නය:  චිත‍්‍රපටිය තුළ, අතීත කතන්දරවල සංඝටක, වර්තමාන දේශපාලන ව්‍යාපෘතිවල සංඝටක, විවිධ චිත‍්‍රපට ෂානරවල සංඝටක වගේ බොහෝ දේ, එකතු කරලා තියෙනවා. නමුත් මේවා අතර වෙනස්කම් තියෙනවා. මේ නිසා, මේ වෙනස්කම් තීව්ර කරමින්, මතුවෙලා තියෙන සාකච්ජාව පුපුරා යන මට්ටමකට ගේන්න පුළුවන්කමක් තියෙනවද? චිත‍්‍රපටයේ සාධනීය යමක් හඳුනාගත නොහැකිද?

නිර්මාල්: එහෙම එකක් තියෙනවා. එකක් මේ කෘතියේ තියෙන සමකාලීනත්වය. අපි මේකෙ ඉතිහාසයේ අඩංගුව ගැන බැලූවත් කලා කෘතියක් සමකාලීනයි නෙ. මේ චිත‍්‍රපටිය මිනිස්සු බලනව. සෝමරත්න දිසානායක, සුනිල් මිහිඳුකුල, නිහාල්සිංහ වගේ අය කියනවා චිත‍්‍රපටිය මිනිස්සු බලනවා කියල. විශාල මුදලකුත් වියදම් කරල තියෙනවා. ඔය චිත‍්‍රපටයෙ තියෙන ඓතිහාසික කතන්දරේ පැත්තකට දාල අපි බලමු මොනවද මේකෙ තියෙන්නෙ. මේක ගැන කථාකරන අය බෙන්හර් ගැන, Lord of the Ring සහ ක‍්‍රිස්තු චරිතය ගැන කතා කරනවා. යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයින්ගෙ ඇඳුම් පැලඳුම් ගැන කථා කරනව. Apocalypse චිත‍්‍රපටිය ගැන කියනවා. මේ කෘති සමකාලීනයි. මේ මොනවද කියන්නෙ?. ඇයි මේව කියන්නෙ. මේවා ජැක්සන් තමන්ගෙ නිෂ්පාදනය සඳහා එකතුකරගත්ත ආම්පන්න. දැන් ජනප‍්‍රිය හොලිවුඞ් සිනමාව ගත්තොත් එ් චිත‍්‍රපටිවල කතාව නෙමෙයි වැදගත්. වෙනත් දේවල්. ලොකු බිල්ඩින් උඩින් පනින එ්ව වගේ. ලංකාවේ 60-70 ගනන් වල වට්ටෝරු චිත‍්‍රපටිවල වැදගත් වෙන්නෙ එ් location සින්දු ටික, B.S පෙරේරා, ෆ්‍රෙඞී සිල්වාලගේ විහිළු ටික. ගාමිණීගේ, මාලිනිගේ නැටුම් ටික වගේ දේවල්. මේ චිත‍්‍රපටයෙත් එහෙමයි.  ඕක යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි ප‍්‍රශ්නයක් නොවෙයි. එක පැත්තකික් මම එකගයි අර කතෝලික කතාවට. ජැක්සන්ගෙ කතෝලික පසුබිම නිසා ඒක එයාට එන්න පුළුවන් වෙනවා. ඒක වරදක් නෙමෙයි. නලින් කියල තිබුන එ් කාලෙ නොතිබුණු ලොකු බලකොටු හදල  කියල. තව කව්ද අහල තිබුන මොකද ගඩොල් නැත්තෙ, එ්කාලෙ ගඩොල් තිබුණනෙ කියල (සමහර විට  ඕක ගඩොල්වලින් හදන්න ගියානම් ලොකු වියදමක් යනවනෙ නේද?) මේ වගේ කතා ටිකක් ගේනවා. කෙසේ වෙතත් මේ ශානරීය සංඝඨක අර්ථ සම්පාදනය කරන දේවල්. නමුත් ජැක්සන්ගෙ උපකල්පනයක් තියෙනවා මේව නෙවෙයි වැදගත් වෙන්නෙ මම මේ කියන කතාවයි කියල. නැහැ! මේවත් අර්ථ සම්පාදනය කරනවා, සමහරවිට, කතාවටත් වැඩිය.

ප‍්‍රශ්නය: ඉතිහාසය පිළිබඳව උනන්දුව දක්වන පිරිස්, චිත‍්‍රපටයේ ඉතිහාස කතාව ඇත්තද, බොරුද කියන එකටයි වඩා උනන්දු වෙන්නෙ. එ්ත් චිත‍්‍රපටය සාමාන්‍ය ජනයා නරඹන විට, එයාලා ඉතිහාසය එක්කම පැටලෙනවා කියලා කියන්න බැහැ. ඉතිහාස කතාව සාමාන්‍ය පේ‍්‍රක්‍ෂකයාට වැදගත් වෙන්නෙ කොහොමද? 

නිර්මාල්: එ් ඉතිහාස කතාවටත් තියෙනවා Semiotic value එකක් (සංඥාර්ථමය වටිනාකමක්). ඒකෙ තියෙන්නෙ ඉතිහාසඥයින් තුළින් ආපු වටිනාකම් නෙවෙයි පසුගියකාලෙ මහා සිංහලයේ වංශකතාව වගේ එ්වා තුළින් ඇතිවූ වටිනාකම්. මේ වගේ චිත‍්‍රපටවල පේ‍්‍රක්ෂකයා සඳහා චිත්තරාජ අර කන්දක් මුදුනෙන් එන එක වගේ දර්ශන අවශ්‍යයි. එවා අළුතෙන් හොයන්න ලේසි නෑ – තියෙන සිනමා තාක්ෂණ කතිකාවෙන් තමයි ගන්නෙ. කැමරාකෝණය ගත්තත්, එ් Shots තාක්ෂණිකවම නිර්වචනය කරල තියෙනවා. මෙහි අරුත් සෙවිය යුත්තේ යුදෙව් චින්තනය තුළ නොවෙයි, චිත‍්‍රපට තාක්ෂණය තුළයි. අනික තව කීප දෙනෙක්ම මට කියපු සහ මටත් හිතුන දෙයක් තමයි මේකෙ හබරාගේ චරිතය දැක්ක ම මතක් වුනේ ජයන්ත චන්ද්‍රසිරිගේ අග්නිදාහය චිත‍්‍රපටියේ කමල් අද්දරආරච්චි රඟපාන චරිතය. මිනිහත් නිතර ගුලිවෙලා ඉන්න තට්ටෙ තියෙන චරිතයක්. ජැක්සන්ගෙ මේ කෘතිය ඇතුලෙ ජයන්ත චන්ද්‍රසිරිගේ මුද්‍රාව තියෙනවා. අත්, මෝරා, වගේ නාට්‍යවල තිබුණ ලක්ෂණ තියෙනවා. එ් සංඝටක එන්නෙ එහෙන්. මේ සියළු සංඝටකවල එකතුවක් තමයි අබා චිත‍්‍රපටිය කියන්නෙ. මේවා චිත‍්‍රපටයක තියෙන ෂානරීය ලක්ෂණ. ලංකාවේ හැම තැනම කඳුමුදුන්වල සිද්ධස්ථාන තියෙනවා වගේ සිරිපාදෙ, මිහින්තලේ, මුල්කිරිගල, සිතුල්පව්ව වගේ තැන්වල වගේම මේකෙත් එහෙම තියෙනවා. පසුබිමේ කඳු මුදුනකින් දැවැන්ත පුරුෂයෙක් නැගී සිටිනවා. එ්ක පේ‍්‍රක්ෂකයාට අවශ්‍යයි. අශ්වරථ, බලකොටු අවශ්‍යයි. එ්ක එ් කාලෙ තිබුණද, නැද්ද කියන එක වැදගත් නෑ. අනික යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයෝ කියල කට්ටියක් හිටියනම් එයාල ඇන්දෙ පැළැන්දෙ කොහොමද කියල කවුරුත් දන්නෙ නැනේ. ඒ නිසා ගොත‍්‍රිකයා මවන්න වෙන්නෙ අප‍්‍රිකානු හරි පුර්ව කොලොම්බස් ඇමරිකානු හරි ගෝත‍්‍රික images වලින්. ජැක්සන් දන්නෙත් එ්වා ගැන. ඉතිහාස කොටසත් එ් ෂානරයෙ එක කොටසක් විතරයි. එ්ක හින්දි චිත‍්‍රපටවල සිංදු තියෙනවා වගේ තමයි. මේ historical semiotic එකට වටිනාකමක් තියෙනවා. අපි ඇමරිකාවෙ Cow boy චිත‍්‍රපටි ගත්තොත් එ්වායේ අමරිකානුවගෙ Frontier ෆැන්ටසි එක තියෙනවා. ඇමරිකානුවට නිතරම තියෙනවා තම පෙරමුණ ඉදිරියට ගෙනයාමේ ෆැන්ටසිය. මුලින්ම රතු ඉන්දියානුවව කෙලවරට තල්ලූ කරමින් අත්ලාන්තික් සාගරයේ සිට, පැසිපික් සාගරයට යනකම් ඇමරිකාවේ මායිම ගෙනියනවා – දැන් එ්ක අඟහරුලෝකෙට යන එක වෙන්න පුළුවන්. සයිබර් අවකාශය අත්පත් කර ගැනීමත් එහෙමයි. 

ප‍්‍රශ්නය:  නමුත් දැන් ජැක්සන්ගෙ අනන්‍යතාව හැදෙන්නෙ මේක නිර්මාණයක් විධියට මොනතරම් සාර්ථකද මොනතරම් cinematicද කියන එකෙන් නෙවෙයි. මේ පවතින අධිපති දෘෂ්ඨිවාදී සැකැස්මෙන්මයි එයාට එයාගෙ අනන්‍යතාව හොයන්න යන්න වෙන්නෙත්,…

නිර්මාල්: ඔව්.ඔව්. දැන් ජැක්සන් අබාගෙ පීතෘත්වය ගැන පස්සෙ දෙන උත්තරේ තියෙන්නෙ මෙය මාතෘ මූලික සමාජයක්,  දීඝ ගාමිණිගෙ අම්ම යක්ෂ ගෝත‍්‍රයට අයිතියි වගේ කථා. සමහරවිට චිත‍්‍රපටිය හදනකොට ඒවා තියෙන්න නැතිව ඇති. එහෙම හිතන්න පුළුවන් කිසිම සලකුණක් අඩුම වශයෙන් අපට චිත‍්‍රපටියෙන් ලැබෙන්නෙ නෑ.


ප‍්‍රශ්නය:  දැනටමත් ජැක්සන් එ්කට උත්තර 3 ක් දීල තියෙනවා. එ් මගින් එයා, එයාව ගොඩනගා ගනිමින් ඉන්නවා.

නිර්මාල්: නෑ. මම කියන්නෙ මොන උත්තරය දුන්නත්, එ් ප‍්‍රකාශය තහවුරු වන සලකුණක් චිත‍්‍රපටිය තුළ ඉතිරි වෙලා තියෙන්න  ඕනනේ. මේ ප‍්‍රකාශයට සලකුණක් ඉතිරි වෙලා නෑ. හැබැයි දැන් චිත්තරාජ අබාගෙ තාත්ත කියන්න නම් සලකුණු  ඉතිරි වෙලා තියෙනවා චිත‍්‍රපටියෙ. දැන් ඔයා කිව්ව වගෙ ජැක්සනුත් මේක ඇතුලෙ පරිණාමය වෙලා තියෙනවා. එයාගෙත් විෂය ගොඩනැගෙනව. ඉවරවෙන්නෙ නෑ. එ්ක constructing, constructed නෙවෙයි.

ප‍්‍රශ්නය:  චිත‍්‍රපටිය පටන්ගත්තෙම මහින්දට ස්තූති කරලා. එයා, චිත‍්‍රපටය බලන එක ඇමති මණ්ඩලයට පවා අනිවාර්ය කරනවා. එතකොට මේක යුදවාදී හෝ ජාතිවාදී, දේශපාලන ව්‍යාපෘතිය සමග සමපාතයි. එ් කියන්නෙ චිත‍්‍රපටි ව්‍යාපෘතියත් අහිංසක නෑ. මේ උවමනාවන් හරි ගියාද? නැද්ද? කියන එක ගැන කතා කළොත්…

නිර්මාල්: එක හරිගියාද නැද්ද කියනවට වැඩිය අද සිංහල ජාතිකවාදයෙ පුනරුදයක්  තියෙනව. මේ revival එක ඇතුළේ සිංහලයාට සංස්කෘතික භාණ්ඩ අවශ්‍යයි (cultural artifacts). සිංහල ජාතිකවාදයේ මුල් පුනරුදය එනකොට, විසිවන සියවසේ මුල එතන තිබුණා. ජෝන් ද සිල්වාගෙ නාට්‍ය පියදාස සිරිසේනගෙ නවකතා, ඩබ්.එ් සිල්වාගෙ නවකතා වගේ ඒව. දැනුත් එහෙමයි. සිංහල සිනමාව නැතිවෙලයි තිබුණෙ. දැන් තියෙන සිංහල ජාතිකවාදය ඉස්සර වගේ නෙවෙයි. මේකට තියෙනව ජාත්‍යන්තර පසුබිමක්. ලෝකෙ හැමතැනම සිංහලයො ඉන්නව. (Disapora Community) ඒ හැමතැනටම මේක පෙන්නන්න  ඕන. එහෙට මේක පෙන්වන්න නම් එ් චිත‍්‍රපටවල ඉහළ standard එකක් අවශ්‍යයි.ඇමරිකාවෙ ඇමරිකානුවන්ට නෙවෙයි එහෙ සිංහල අයට පෙන්නද්දිත් එ්ක අවශ්‍යයි. එ් අයටත් පුළුවන් ආඩම්බර වෙන්න ‘අපේ උන්ටත් පුළුවන් මේව කරන්න’ කියල. අලූත් සිංහල ජාතිකවාදය ආරියතිලක පීරිස් වගේ අය කියන්නෙ පසුගාමීය කියල. මං කියන්නෙ නම් පසුගාමී නෑ. කෝටි ගණන් වියදම් කරල, හොඳම තාක්ෂණය පාවිච්චි කරල, ජාත්‍යන්තරයට ගිහින්, අන්තර්ජාලය යොදාගෙන කරන වැඩක, මේකග ජාතියක රුඩසඩ්ක එක හැදෙන්නෙ අදහස් උඩම නෙමෙයි. sprit එක නෙමෙයි – essence එකම නෙමෙයි – සාරය නොවෙයි. එ් සාරය ගැබ්කරගත් එවා ලෙස පෙන්නුම් කළ හැකි Artifacts, ද්‍රව්‍ය  ඕන. එ්ව තමයි මේ එන්නෙ. එ්ක යුද්ධයට, මහින්දගේ ව්‍යාපෘතියට ලඝුකරන එක හරි පටුයි. මහින්ද රාජපක්ෂ කියල කියන්නෙමත් එ් ඇතිවෙච්ච revival එකේ තවත් artifact එකක් සංස්කෘතික භාණ්ඩයක්. අබා වගේම තමයි මහින්ද රාජපක්ෂත්. මහින්ද චින්තනය කියන එකේ ‘මහින්ද’ කියන්නේ එ්ක මහින්ද හැදුව නිසා නෙමෙයිනෙ. එ්ක මහින්දගෙ චින්තනය ද? නැහැනෙ! එ් කාලෙ හිටපු සුනන්ද දේශප‍්‍රියල, වික්ටර් අයිවන්ල, එස්.බී. දිසානායකකල චන්ද්‍රිකා චින්තනය ලිව්ව වගේ මහින්ද චින්තනය ලිව්ව විමල් වීරවංශලා, උදය ගම්මන්පිලල, චම්පික රණවකල වගේ අය. මහින්ද කියන්නෙත් අන්න එහෙම මේ වෙලාවෙ අවශ්‍ය කෙනෙක්. මහින්ද UN එකට ගිහිල්ල සිංහලෙන් කථා කරනවා. සාටකේ දානවා. එයත් අබා වගේම සිංහල ජාතිකවාදයේ cultural artifact එකක්. එයා තවදුරටත් රාජ්‍ය පාලකයෙක් නෙවෙයි. එ්ක තේරුම්ගත යුත්තේ එ් විධියටයි. දැන් ගෝලීයකරණය ඇතුලේ ජාතිකවාදයේ වර්ධනයටත් ඉඩක් තියෙනවා. මේ දෙකට එකට යන්න පුළුන්. අබා ගැන රෝහිත භාෂණ වගේ කෙනෙක්ගෙ විග‍්‍රහයෙ තියන අඩුව තමයි – එයා මේක ලඝු කරනව යුද්ධය හා එ් ආශ‍්‍රිතව ඇතිවෙන political conjunture එකට. යුද්ධය කියන්නෙත් දැන් මහින්ද රාජපක්ෂ වගේම සිංහලයා එකතු කරන cultural artifact එකක්. ඇත්තටම දැන් යුද්ධය නතරවෙන එක සිංහලයගේ පැත්තෙන් හරිම භයානකයි.

ප‍්‍රශ්නය: ඔය විධියට ගත්තම මේ ඇතිවෙලා තියෙන විවාදය පවා එ්කෙ එකක් හැටියට ගන්න පුළුවන්නෙ. මේක පවතින්න මේ විවාදය අවශ්‍යයි. දැන් ඔය රාජකීය ආසියාතිකයින් කියන තැනින්ම චිත‍්‍රපටයක් හදන්න ගියොත් කව්රුවත් බලන එකක් නැහැනෙ.

නිර්මාල්: ඔව්. චිත‍්‍රපටය තුළ අවශ්‍යයි එහි ඊට වැඩි දෙයක්. (more than itself). මහා වංශයට වඩා වැඩි දෙයක් අවශ්‍යයිනෙ. මොකද මහාවංසය හැමෝම දන්නවනෙ.

ප‍්‍රශ්නය: විවිධ ආකාරයට, ඉතිහාසය පිළිබඳව මතු වෙලා තියෙන සාකච්ජාවත් අපට මඟහරින්න බෑ. එ් සංවාදය මේ වෙලාවෙ විශාල කාර්යභාරයක් කරනවා. ඉතිහාසය පිළිබඳ සංවාදයට ඇතුළු වෙනවා නම් නිර්මාල්ගෙ ප‍්‍රවේශය මොන වගේද? 

නිර්මාල්: පස්වන සහ හයවන ශතවර්ෂවල ලියවුණු දීපවංසය හා මහාවංසය වැනි කෘතිවල තියෙන දේට අමතරව ලියවුණු දේවල් ටිකකුත් තියෙනව. උදාහරණයක් විදියට කුමාරතුංග මුනිදාසගෙ ඉතිහාසයෙන් පටන්ගෙන ඊට පස්සෙ අරිසෙන් අහුබුදුලගෙ සම්ප‍්‍රදායට එනවා. නලින් එ්ක අලූත් විදියකට articulate කරල – කොහොම හරි එහෙම කියනව – එ්කට ඊට පස්සෙ ඇතුළු කර ගන්නව ශිරාන් දැරණියගලගේ – පුරාවිද්‍යාත්මක යම් යම් සොයා ගැනීම් යනාදිය. මහාවංසයෙන්නෙ අපට පණ්ඩුකාභය කතාව ගැන කතා කරන්න අවශ්‍ය දේ ලැබෙන්නෙ. එතකොට මොකක්ද එ් කතාව. දැන් මම දන්න විදියට මහාවංසය ගැන බැරැරුම්ම අධ්‍යයනය (විශේෂයෙන්ම මහාවංසයේ මේ කාලය ගැන) කරල තියෙන්නෙ ජී.සි.මෙන්ඩිස්. ඔහු පෙන්වන ප‍්‍රධාන කරුණක් තමයි මේ පණ්ඩුකාභය කතාව සහ විජය කතාව කියන දෙකම එ් සමකාලීනව තිබුණු නොයෙක් කතා එකතු කරල හදපු එකක්ය තියලා. සාමානයෙන් එහෙම තමයි කතා හදන්නෙ. වංශ කතාවල එන පණ්ඩුකාභය කතාවත් හදපු එකක්. එ්ක හරියට සමාන කළොත් අබා චිත‍්‍රපටිය හැදුව වගෙයි. අබා චිත‍්‍රපටියට ඔන්න දැන් යෝජනා කරල තියෙන විදියට Lord of the Ring , Benhur,Ten Commandments සහ තවත් විදියකට ජයන්ත චන්ද්‍රසිරිගෙ නාට්‍යවලින්. මට ඔය සටන් ජවනිකා දකිනකොට මතක් වෙන්නෙ වූෂූ සටන්. එ් වගේම හොලිවුඞ් දර්ශන සහ බොලිවුඞ් නැටුම් වගේ තැන් තැන් වලින් ඇවිල්ල තමයි එ්ක හැදෙන්නෙ. එහෙම තමයි  ඕන එකක් වෙන්නේ. දැන් එ් වගේ මහාවංසයේ එන පණ්ඩුකාභය කතාව ගැන ජී සී මෙන්ඩිස් කියනව මේකට අඩංගු වෙලා තියෙනව විවිධ ජාතක කතා වල තියෙන කොටස්. ඊලඟට මහාභාරතයේ කථා. එතනදී මහාභාරතයේ තියෙන ක‍්‍රිෂ්ණගෙ කතාව ගොඩක් මේකට සමානයි. ක‍්‍රිෂ්ණවත් මරන්න එනකොට එයා හැංගිලා ඉන්නව. එයත් හැංගිලා ඉන්නෙ ගොපළුන් අතර තමයි. මෝසෙස්ගෙ කතාවෙත් ළමයි මරණ කතා තියෙනව. ජීසස්ගෙ කතාවෙත් මේවා තියෙනව. ඉතිං මේවා මේ තියෙන කථා එකතු කරල හැදෙන දේවල්. දැන් ජී සී මෙන්ඩිස් කියන්නෙ මහාවංසය අඛ්‍යානය තුළ මේ කතා වලට තියෙනව function එකක්, කෘත්‍යයක්. මේව යම් කිසි කාර්යභාරයක් කරනවා – අඛ්‍යානමය කාර්්‍යභාරයක් – ඒ කියන්නෙ මගේ වචනයෙන්. ජී සී මෙන්ඩිස් ගෙ වචනයෙන් නෙවෙයි. මේ කතා ජී සී මෙන්ඩිස් ආඛ්‍යානමය කාර්යභාරයක් ඉටු කරනව කියන්නෙ මොකක්ද?  මොකද්ද මේ ආඛ්‍යානමය කාර්යභාරය?  ජී.සී.මෙන්ඩිස්ගෙම වචනයෙන්ම කියනව නම් මෙහෙමයි “මේ කරුණු අනුව බලන විට විජය රජු මෙන්ම පණ්ඩුකාභය රජු ද ඓතිහාසික පුද්ගලයකු නොවිය හැකි බවත් එ් දෙදෙනා ගැන සඳහන් කර ඇත්තේ බුද්ධ පරිනිර්වානයේ පටන් මුටසීව හෝ දේවානම්පියතිස්ස දක්වා ලංකාවේ රාජ්‍ය නාමාවලියේ හිස්තැන් පිරවීමට බවත් පෙනේ.” මේ විදියට gaps තියෙනව.  උදාහරයක් විදියට මේ කාරණාව ලෙස්ලි ගුණවර්ධන සාකච්ජා කරල තියෙනව “Kinsman of the Buddah” බුදුන්ගේ ලේ නෑයෝ කියන ලිපියෙ. යම් කිසි කාලෙක මතයක් තහවුරු වෙනව බුදුන් සහ දිවයින අතර සම්බන්ධයක් තියෙනව කියල බුදුහාමුදුරුවන්ගේ ජීවිතය සහ බුදුහාමුදුරුවන්ගෙ ධර්මය එ් ධර්මයේ පැවැත්ම සහ මේ දිවයිනේ ඉරණම අතර සම්බන්ධයක් තියෙනව කියල – එතකොට…. මේ සම්බන්ධය තහවුරු කරන්න නම් මේ දිවයිනේ ඉතිහාසය සහ බුදුහාමුදුරුවන්ගේ ඉතිහාසය අතර සමකාලීනත්වයක් ඇති කරන්න  ඕන. එ්ක කරන්න නම් මහාවංසය ලියනකොට රාජ පරම්පරා ඉන්නවනෙ-මේව සම්බන්ධ කරන්න  ඕන. දැන් මහාවංසය ලියනකොට බුදුන් හිටියේ මීට අවු 1000 ට කලින් කියල දන්නවනෙ. එතකොට එ් සම්ප‍්‍රදාය එ් තිබුණු අට්ඨකතා වගේ දේවල් අරගෙන බලනකොට දන්නව බුදුන් හිටියෙ මීට අවුරුදු 1000කට හෝ 1200කට ඉස්සරවෙලා. දැන් එතකොට gap එක පුරවන්නෙ අන්න අර විවිධ මූලාශ‍්‍රවලින් එකතු කරල හැදුන කතාවලින්. දැන් අපි දන්නෙ නෑ එ් කතා වංසකතා කරුවන්ම ගොඩනගනවද, නැත්නම් එ් කාලේ තිබුණු කතාද කියල. කොහොම උනත් එ් කතා දෙකේම මේ mythical ස්වරූපය තියෙනව. දැන් උදාහරණයක් විදියට අපි බැලූවොත් මේ යක්ෂයො කියන එක. දැන් බලන්න – මෙන්න මේක හරිම වැදගත් – දැන් හැමෝම පාවිච්චි කරනව නේද ‘‘යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයෝ’’ කියන වචනය. මෙය විවේචනය කරන අයත් – නලිනුත් – මේ ‘‘යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයෝ’’ – කියන වචනය පාවිච්චි කරනව. දැන් කොහෙන්ද මේ යක්ෂයො කියන්නෙ ගෝත‍්‍රිකයො කියන එක එන්නෙ? මහාවංශය තුළ ජී සී මෙන්ඩිස් මේ ප‍්‍රශ්නය හරියටම සාකච්ජා කරනව. එයා කියනව යක්ෂයො කියන්නෙ මනුෂ්‍යයෝ ජාතියක්  කියන එ් අදහස පිළිගන්න කිසිම උපකාරයක් වංස කතා වලින් නම් අපිට ලැබෙන්නෙ නෑ කියල. වංශ කථාවල තියෙන පදනම මේ අය කියන විදියට මේ අමනුෂ්‍යයෝ. දැන් බලන්න මේ චිත‍්‍රපටියෙන් කියනව යකුන්ගේ රැහේ ලේ ධාතුව – හරියට එ් මිනිස්සු තමන්ව හඳුනා ගත්තු නම විදියටනෙ, නේද? එ් ගොල්ලන්ගේ self identification එක. යක්කු කියන වචනය ඉන්දු-ආර්ය සංස්කෘත (යක්ඛ-යක්ෂ) භාෂා මූලයක් සහිත වචනයක්. එ් වගේම තමයි ඔය දේව, නාග වචන සංස්කෘත මූල සහිත එහෙම නැත්නම් ඉන්දු-ආර්ය භාෂා සංකේත (අරිසෙන් අහුබුදු වගේ අයට මීට වෙනස් අර්ථකථන තියෙන බවත් කියන්න  ඕනෙ.) දැන් බලන්න මේ කතිකාව තුළ අඟවන්නෙ යක්ෂ කියන්නෙ කිසියම් ජන කොට්ඨාසයක් තමුන්ව හඳුන්ව ගන්න පාවිච්ච් කළ නම කියලනෙ. මෙන්න මේක තමයි මෙතන තියෙන trap එක. මේ යක්ෂ කියන අදහස බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ තියෙන යම්කිසි notion එකක් – අදහසක්. දැන් යක්ෂ දමනය බෞද්ධ සාහිත්‍යයේ තියෙනවා. දැන් මෙතනත් තියෙනව එකක්. බුදුහාමුදුරුවො ලංකාවට ඇවිත් යක්කු පන්නනවා. ගිරි දිවයිනක් මවල ගිරි දිවයිනට යවනව. එතකොට යක්කු නෑනෙ. එකෙදි මේ දිවයින සුද්ධ කරනව. නමුත් විජය එනකොට යක්කු ඉන්නවා. එතකොට එ්කෙනුත් පේන එකක් තමයි මේ කතා හැදෙන්නෙ වෙන වෙනම කියල. අපි හිතමු කවුරු හරි එක්කෙනෙක් කතාව හැදුවනම් එහෙම වෙන්නෙ නෑනෙ. සංගත වෙනවනෙ. මෙතනදී සංගත නෑ කතාව. තැනින් තැනින් ගන්න දේවල්. එ්ක හරියට මේ වගේ. දැන් ඔය චිත‍්‍රපටියක් හැදුනලූ ඔරලෝසු දාගෙන කඩු සටන් කරන. මද්දුම බණ්ඩාරගෙ හිස කඩු පහරින් වෙන් කරන කොට උඩ තියෙනවලූ ලයිට් කම්බි. අංගුලිමාල දුවන්නෙ කිරිකට්ටියක් මැදින්. ඒ වගේ ගැලපෙන්නෙ නැති එ්ව එකතු වෙලා. මේ වගේ වෙන වෙනම තියෙන සංඝටක (element) එක ආඛ්‍යානයක් තුළට ගෙනාවාම එ් සංඝටක පැවතණු තැන තිබුණු සමකාලීනත්වය මෙතනටත් එනව. එතකොට මෙවැනි පරස්පරතා තියෙනව. ජී.සි. මෙන්ඩිස් පැහැදිලිවම කියන එකක් තමයි මේ යක්ෂයො කියන එක mythical notion එකක්. ඉන්දියානු සාහිත්‍ය සම්ප‍්‍රදාය තුළ සුර අසුර කියල සංකල්පයක් තියෙනව. නාගයෝ ගැන අදහස් තියෙනව. දෙවියන් ගැන අදහස් තියෙනව. නාගයො කියල කියන්නෙ පොළොව යට ඉන්න ජාතියක් උන් උඩට එනව – මැණික් රකිනව – මේ යම්කිසි විදියකට මිථ්‍යාමතික ලෝකයක්. එ් මිථ්‍යාමතික ලෝකයක තියෙන සංඝටක. දැන් අපි මිථ්‍යාමතික ලෝක හදනවනෙ. දැන් එ්ක ඇතුලෙ ඉන්නවනෙ පෙරේතයො, කුම්භාණ්ඩයෝ – දැන් තව ටික කාලෙකින් කිව්වොත් කුම්භාණ්ඩ ගෝත‍්‍රය, පෙරේත ගෝත‍්‍රය වගේ එ්වා, දැන් පෙරේතයො අපි අඳිනවනෙ නේද? පෙරේතයො අඳින්නෙ මිනිස්සු වගේනෙ. බහිරවය අපි අඳිනව. දැන් තව අවු 5000 කින් විතර මේව දැකල කිවුවොත් එහෙම ‘‘බහිරව ගෝත‍්‍රය’’ නැත්නම් ‘‘බහිරව ගෝත‍්‍රිකයින්ගේ ලේ ධාතුව’’ කියල. දැන් අපි දන්නවනෙ මේක joke කියල අපේ mythical creation. දැන් ජී සී මෙන්ඩිස් පෙන්නන්නේ මේ යක්ෂ, නාග, දේව කියල කියන්නෙ එ් ජනයාගේ mythical creation කියල. හැබැයි මෙතනදී ජී.සි. මෙන්ඩිස්ට වඩා වෙනස් එකක් මම කියනව. එ් තමයි මේ mythical construction එක තුළ මගෙ අදහස නම් නියෝජනය වෙනව ඔය උතුරු ඉන්දියාවෙන් ආපු ජනයා එනකොට මෙහෙ හිටපු ජනයා සමඟ ඇති වූ ගැටුමේ යම් යම් පැති. දැන් යම්කිසි ජනකොටසක් ගැටෙන කොට සිද්ධ වෙන දෙයක් තමයි, පරාජිතයාව අමානුෂිකකරණය කිරීම (dehumanize) එතකොට තමයි පුළුවන් වෙන්නෙ පරාජය කිරීම සාධාරණීකරණය කරන්න. දැන් ඇමරිකන්කාරයො අනිත් මිනිස්සුන්ව Dehumanize කරන්නෙ එ් වගේ නෙ.

ප‍්‍රශ්නය:  ලංකාවට ඉංග‍්‍රීසීන් ආවාමත් එ්ක එ විදියට වුණානෙ

නිර්මාල්: ඔව්. එ් ගොල්ලො සම්පූර්ණයෙන්ම මිනිස්සු නෙවෙයි. එ් වගේ dehumanization  එකක් තිබුණා. එතකොට dehumanize කරන්න තමයි මේ ‘යක්කු’ කියලා කියන්නෙ. නැතුව ඔවුන් යක්කු නිසා හෝ ඔවුන්ගේ ගෝත‍්‍රය යක්කු නිසා නොවෙයි. එ්ක dehumanize කිරීමේ mode of dehumaniztion එකක්. එ්කනාමකරණය කරනවා, මනුෂ්‍ය නොවන නාමකරණයකට. යක්කු, නයි, මායාකාරීයන් යනාදී නාමකරණයන් එහෙම තමයි එන්නෙ. දැන් මටනම් හොදටම joke මේ යක්ෂ ගෝත‍්‍රිකයෝ කියන එක. දැන් ජී සී මෙන්ඩිස් කියලා තියෙන එක කවුරුවත්  ගණන් ගන්නෙවත් නැහැ. ජී සී මෙන්ඩිස් ගේ විග‍්‍රහය අපි තව ඉස්සරහට ගෙනියන්න  ඕන. දැන් වෙලා තියෙන්නෙ එ්ක එතන නැවතිලා. එක බල්ලට දාලා. දැන් මෙන්ඩිස් රොහණධීර කියනවා මේ කාලය ගැන කවුරුත් මොකුත් කියල නැහැ. එ් හින්දා  ඕන කෙනෙකුට  ඕන දෙයක් කියන්න පුළුවන්ය කියලා. ඉතිං  ඕන කෙනෙකුට  ඕන දෙයක් කියන්න පුළුවන් නම්  ඕක ගැන පැටලිලා වැඩක් නැහැනෙ. දැන් එ් අර්ථයෙන් මම කැමතියි අබා චිත‍්‍රපටිය භාරගන්න. එ්කත් මහාවංසයම වගේ වැඩක්. දැන් මම කැමතියි ටිකක් ජී සී මෙන්ඩිස්ටත් එහාට එන්න මහාවංසය ගැන විග‍්‍රහ කරනකොට. මම කියන්නෙ සද්ධාතිස්ස වෙනකල්. දුටුගැමුණුගේ අභාවය වෙනකල් කොටස ඇවිල්ල මූලික වශයෙන් mythical. සද්ධාතිස්සගෙන් පස්සෙ මහාවංසයේ ව්‍යූහාත්මක වෙනසක් තියෙනවා. සද්ධාතිස්සගෙන් පස්සේ කතන්දර වලත් මේ තත්වය යම් යම් තැන්වල පේන්න ගන්නවා. උදාහරණයක් විදිහට වලගම්බා ගැන කියන කොට ඔන්න අර වගේ කතා එනවා. එතකොට බුද්ධදාස ගැන කියනකොට ආයෙත් එ් වගේ කතා එනවා. නමුත් සද්ධාතිස්සගෙන් පස්සේ පැහැදිලි කාලානුක‍්‍රමයක් (chronology) තිබෙනවා. ඉන් එහා chronology එක දන්නෙ නැහැ. දැන් දුටුගැමුණුගේ සටන් ව්‍යාපාරය කියන්නෙ අනුරාධපුර රාජ්‍යය ගොඩනැංවීම ගැන හදපු mythical construction එකක්. එ්ක ගැන හදපු myth එක. දුටුගැමුණු  (ගාමිණී අභය) කියල රජ කෙනෙක් ඉන්න ඇති. ජී සී මෙන්ඩිස් කියනවා දේවානම්පියතිස්ස හිටිය කියල. නමුත් එ්ක නම් හරිම අනතුරුදායක නිගමනයක්. මොකද ‘‘දෙවනපිය’’ කියල ගොඩක් ඉන්නවා. මම කියන්න හදන්නෙ ජී සී මෙන්ඩිස්ටත් එහා දෙයක් ගැන. ජී සී මෙන්ඩිස් කියනවා දේවානම්පියතිස්සගෙන් එහා ඉතිහාසය තේරුම් ගන්න වෙන්නෙ mythical විදියට කියල. පුරාවෘත්තමය විදියට නැත්නම් කතන්දර විදියට කියල. මම කියන්නෙ සද්ධාතිස්සගෙන් එහා වංශ කථා විස්තර පිළිගන්න වෙන්නෙ මිථ්‍යා ප‍්‍රබන්ධමය ගොඩ නැංවීම් විදිහට කියල.

දැන් මේ යක්ෂයො, නාගයෝ, දේවයෝ කියලා කියන්නෙත් දැන් අපි බහිරවයෝ, පෙරේතයෝ ගැන කියනවා වගේ දේවල්. මේගොල්ලන්ට මිනිස් වෙස් ගන්න පුළුවන් කියලයි කියන්නේ. දැන් මෙතනදී අපිට තේරුම් ගන්න දෙයක් තියෙනවා. මනුෂ්‍යයාගේ ලෝකය හැරුණාම තවත් නොපෙනෙන ලෝකයක් තියෙනවා කියලා හිතන ප‍්‍රවණතාවක් හිතනවනෙ හැමදාම. දැන් හැරී පොටර් වගේ කථාවක් ගත්තොත්, එකේ තියෙන ලෝකයට එහා ගිය තවත් ලෝකයක් තියෙනවා. එ්කෙ අමුතු සත්තු, මිනිස්සු ඉන්නවා. සාමාන්‍යයෙන් මිනිස් පරිකල්පනය තුළ එ්වගේ පරිකල්පිත ලෝක තියෙනවා. මේ ලෝක වල දිය කිඳුරියෝ, මකරු, පෙරේතයෝ, බහිරවයෝ, යක්ෂයෝ, පිසාචයෝ වගේ නොයෙක් නම් වළින් හඳුන් වන sub human අර්ධ මිනිස් කොට්ඨාස ඉන්නවා. මනුෂ්‍ය ස්වරූපයකුත් තියෙනවා. එ්ක වෙනස් වෙනවා මේ වගේ. ඉතිං යක්ෂයෝ නාගයෝ  කියලා කියන්නේ මේ මිනිස් පරිකල්පනය තුළ තියෙන පරිකල්පනීය ලෝකවල තියෙන සංඝටක. හැබැයි දැන් අපට  ඕන නම් බහිරවයින්ව සම්බන්ධ කරන්න පුළුවන් වහලූන්ට. වැඩකරන මිනිස්සු ඉන්නවනෙ. දැන් බහිරවයෝ කලාකෘතිවල ඉන්නෙ යමක් කරගහගෙන. එතකොට වහලූන්ව Dehumanize කරලා දීපු නම තමයි බහිරවයෝ කියලා කියන්නෙ. එතකොට යක්ෂයෝ කියලා කියන්නේ මනුෂ්‍යයෝ පිරිසක් dehumanize කරපු එක විදියක්. ඉතිං එකෙන් අදහස් වෙන්නෙ නැහැ මේ මිනිස්සුන්ගෙ අනන්‍යතාව එයාලගේ ස්ව අනන්‍යතාවක්  (self identity) කියල. එ්ක මං හිතන්නේ මතු කළ යුතු වැදගත් කාරණයක් කියල. එ්ක හරියට තහවුරු කරගත්තාම මේ මුළු සාකව්ජාවම අමු ජෝක් එකක් බවට පත්වෙනවා. එ් නිසා ‘‘යක්ෂ ගෝත‍්‍රය’’ කියලා කියන එකටම මට කියන්න තියෙන්නෙ මළ විකාරයක් කියලා තමයි. එ්කට ඊට වඩා දෙයක් කියන්න නැහැ. එ්ක හරියට ග‍්‍රීක ‘Ethnos’ රෝම (Barbarian) යනාදී වචන වගේ. මේ පද ග‍්‍රීක, රෝම නොවන පිරිස් හැදින්වීමට එ් අය පාවිච්චි කරපු වචන. 

දැන් මේකෙ තව පැත්තක් තියෙනවා. ආරම්භක මිත්‍යාවන් හෙවත් අපේ යම් යම් දේවල් ආරම්භ වුනේ කොහොමද කියන කාරණය. අනුරාධපුර රාජධානිය ආරම්භ වුණේ කොහොමද? නලින් කියන විදියට සිංහල ජාතියේ ආරම්භය තමයි පණ්ඩුකාභයගෙන් සිද්ධ වුනේ.ලංකාවේ ඉතිහාසයේ මුල් කාලීනව අනුරාධපුරය කේන්ද්‍ර කරගත්ත සමාජ සැකැස්ම ගැන බැ?රුම්ව අධ්‍යයනය කරපු ඉතිහාසඥයෝ ඔය යක්ෂ ගෝත‍්‍ර කතා වගේ දේවල් ගණන් ගන්නෙ නැහැ. ජී සී මෙන්ඩිස්ගෙන් පස්සෙ පරම්පරාවේ හිටපු ලක්ෂ්මන් සුසන්ත පෙරේරා කියන සුප‍්‍රසිද්ධ ඉතිහාසඥයා ප‍්‍රකාශ කරන්නෙ වංසකථා කියන්නෙ පස්වන හයවන ශත වර්ෂවල වාර්තා කරපු ලේඛන. එ්වාට කලින් විවිධ සම්ප‍්‍රදායන්  තිබුණා. නමුත් අපි දන්නෙ නෑ, එ්වයේ තිබුනෙ මොනවද නොතිබුණේ මොනවද කියල. ආරම්භය කොතනද කියන එක ඉතිහාසයට හරි වැදගත්. එ් වගේම යම් කිසි ආඛ්‍යානයක් ආරම්භ කරන්නෙ කොතනිින්ද කියන එකත් හරි වැදගත්. සමහරු කියනව ලංකාවට අවු 2500ක ඉතිහාසයක් තියෙනව කියල. එහෙම කියන්නෙ විජය ගේ ඉඳල 2500යි කියලනෙ. හැබැයි මේක කරුණක් විධියට වැරදියි. කව්රුහරි මහාවංශය කියවල තියෙනවනම් මේක පට්ටපල් බොරුවක්. මහාවංශයට අනුව ලංකාවේ පළමු රජ්ජුරුවො කවුරුද? මහාවංශයට අනුව කකුසඳ බුදුන්වහන්සේ ලංකාවට එනකොට ලංකාවේ හිටියෙ සමිද්ධි කියලා රජෙක්. කෝනාගම බුදුන් ලංකාවට එනකොට ලංකාවේ හිටියෙ ජයන්ත කියල රජෙක්. වර්තමාන ගෞතම බුදුන් එනකොට හිටියේ නාග රජවරු. අර කට්ටිය කෙළින්ම මනුෂ්‍ය රජවරුන් කියලා තමයි කියන්නෙ. ඇයි එතකොට එ් අය ගැන කියන්නෙ නැත්තෙ? ලංකාවේ මුල්ම රජු සමිද්ධි රජ්ජුරුවෝ කියලා නොකියන්නේ ඇයි? මහාවංශයේ තියෙන එක පිළිගන්නවානම් විජයට ඉස්සෙල්ලනෙ සමිද්ධි රජු හිටියේ. එතකොට 2500ක ඉතිහාස කතා කියලා වැඩක් නැහැනෙ. 2500 කියන එකට තියෙනවා වෙන අර්ථයක්. අපිට තියෙනවා mythical numbers  මිථ්‍යා ප‍්‍රබන්ධමය ඉලක්කම්. සිංහ සීවලීට හා සිංහබාහුට නිඹුල්ලූ 16ක් හම්බ වෙනවා. නිඹුල්ලූ 16 පිළිබඳ කතා තවත් තියෙනවා. බන්දුල මල්ලිකාවට නිඹුල්ලූ 16 ක් හම්බවෙනවා. සත්සීයක් පිරිස වගේ කථාත් එහෙමයි. එ් වගේම මේ 2500 කතාවත් හරි වැදගත්. මම දවසක් මැන්දිස් රොහණධීරගෙන් ඇහුවා ඇයි විජයගෙන් පටන් ගන්නේ සමිද්ධි වගේ අයත් හිටියනේ කියල. එයා ඔව්, ඔව් කියල ලිස්සලා ගියා. මොකුත් කිව්වෙ නැහැ. එ් දැනට අවුරුදු 15කට විතර ඉස්සර වෙලා. ඉතිං අපිට අවශ්‍යයි අන්න එහෙම ආරම්භක මොහොතවල්. ලෙස්ලි ගුණවර්ධන, ජී සී මෙන්ඩිස් වගේ අයත් කතා කරල තියෙන විදියට අපේ ජාතියේ ආරම්භයයි අපි අදහන ආගමේ ශාස්තෘවරයාගෙ අරම්භයයි අතර යම් සම්බන්ධයක් හදන්න යම් උත්සාහයක් තියෙනවා. ලෝකයේ තියෙන හැම ආගමික ප‍්‍රජාවක්ම උත්සාහ කරනව තමන්ගේ  ප‍්‍රජාව හා තමන් අදහන ආගමේ නිර්මාතෘ එක්ක මොකක් හරි link එකක් හදන්න. එ්ක බොහොම මානුෂික දෙයක්. එ් වගේ පාරභෞතික ආරම්භ ගොඩක් තියෙනවා.
ලංකා ඉතිහාසය ගත්තොත් අපට යෝජනා කරලා තියෙනවා මෙවැනි පාරභෞතික නොවන ආරම්භ. උදාහරණයකට ලක්ෂ්මන් පෙරේරා තමයි මේවා අධයයනය කිරීමේ පුරෝගාමී කාර්යය ඉටු කරලා තියෙන්නේ. එයා පටන් ගන්නෙ අපට හම්බවෙනව ක‍්‍රි.පූ තුන්වන ශතවර්ෂයට විතර අයිති සෙල්ලිපි තොගයක්. ඔය භික්‍ෂූන් වාසය කල ගල්ලෙන් කටාරම් වල කොටපු සෙල් ලිපි. එයා පදනම් වෙන්නේ මේ කියන විජය පණ්ඩුකාභය වැනි කතාවල එන සිදුවීම් සිදුවුණා යැයි කියන කාලයට බොහෝ කලකට පසු එ් ගැන ලියපු වාර්තාවල එ් සිද්ධිවල ආරම්භය විදියට දෙන පාරභෞතික දිනයන්ගෙන් නොවෙයි. ලක්ෂ්මන් පෙරේරා කියන්නෙ, අපි පටන් ගන්න  ඕන අර ගල්ලෙන් වල තියෙන කටාරම් ලිපි රාශියෙන් කියලයි. එ්වා ගැන, එ්වායේ තිබෙන ආයතන ගැන තමයි එයා කතා කරන්නෙ. එ්වායෙන් පිළිබිඹු වන සමාජය මොන වගේද කියන එක තමයි එයා කතා කරන්නෙ. සමහරුන්ට අනුව ඔන්න විජය ආවා ඊට පස්සේ පණ්ඩුකාභය, ඔහු අනුරාධපුර රාජ්‍යය පිහිටෙව්ව වගේ කතන්දරයක් තිබුණත් ලෙස්ලි ගුණවර්ධන, ලක්ෂ්මන් පෙරේරා ගිය පාරෙම ගිහින් කියනවා, දුටුගැමුණුගේ සටන් ව්‍යාපාරය තිබුණයි කියන කාලයේ ලංකාවේ තැන් තැන් වල ස්වාධීන දේශපාලන එ්කක අති විශාල ප‍්‍රමාණයක් තිබුණයි කියල. නැගෙනහිර පලාතේ, කෑගල්ල පැත්තේ, අනුරාධපුර පැත්තෙ තැන් තැන් වල, යනාදී ලෙස විවිධ ප‍්‍රදේශ වල විවිධ රාජ පරම්පරා සිටි බව එම කටාරම් ලිපි අධ්‍යයනය වන්නේ අර මතයි. එ්වා අරගෙන එකට තියලා බැලූවම අපිට එ් ලංකාවේ දේශපාලන සිතියම් ගැන අදහසක් ගන්න පුළුවන්. එ්ක ලෙස්ලි ගුණවර්ධන අධ්‍යයනය කළා. ඊට පස්සේ එයාගේම ශිෂ්‍යයෙක්  වන හඟුරන්කෙත ධීරානන්ද හාමුදුරුවෝ ප‍්‍රසිද්ධ ලේඛන දෙකක් පළකරලා තියෙනවා. එයාලා මේ දේශපාලන සැකැස්ම සිතියම් ගත කරලා තියෙනවා. එ් අනුව එ් සෙල්ලිපි කොටන කාලේ එකිනෙකින්  ස්වායත්ත කුඩා පාලන එ්කක, රජ කියලා තමන්ව හඳුනා ගත්ත දෙවන පිය කියන title එක පාවිචිචි කරපු අය ඉඳල තියෙනවා. මේකයි මහාවංශයෙන් මවන චිත‍්‍රයයි සම්පූර්ණයෙන්ම වෙනස්. දැන් සෙනරත් පරණවිතාණ අසංගත උත්සාහයක් අරගෙන තියෙනවා. ගල්ලෙන්වල තියෙන ලෙන්ලිපි වල එන පාලක පවුල් සහ මහවංශයේ තියෙන කතාන්දරය එකට ගැටගහන්න. ලෙස්ලි ගුණවර්ධන පෙන්නනව ඇයි එ්ක අසංගත කියන්නේ කියල.  මොකද මහාවංශය අත්හැර දැමීමෙන්  ලොකු ප‍්‍රශ්නයක් වෙනවා. (දැන් පරණවිතානම බුදුහාමුදුරුවෝ ලංකාවට ආව කියල සාක්ෂි නෑ කිවිව කියල ලොකු ප‍්‍රශ්නයකට මුහුණ දුන්නා). එතකොට මහාවංශ කතාවයි මේ ලෙන් ලිපි වල එන චිත‍්‍රයයි එකට එකතු කරන්න ලොකු උත්සාහයක් අරගත්ත. එල්ලාවල මේධානන්ද හිමියන්ගෙ පොත්පත්වලත් මෙවැනි උත්සාහයක් තියෙනවා. ලෙස්ලි ගුණවර්ධන පෙන්නල දෙනව එ් උත්සාහය සඳහා පදනමක් නැහැ කියල. එ් විග‍්‍රහයෙ පෙන්නන විදිහට පණ්ඩුකාභය කතාවලින් යෝජනා කරන දේවල් සහ සෙල්ලිපිවල අපට හමුවුණු දේවල් අතර ලොකු පරස්පරයක් තියෙනව. දැන් අපට සලකන්න පුළුවන් පණ්ඩුකාභය කතා, විජය කතා, දුටුගැමුණු කතා, මහින්දාගමන කතා වගේ එ්වා අනුරාධපුර රාජ්‍යය වර්ධනය වීමෙන් පස්සේ ගෙඩනගපු ඒව කියල ක‍්‍රි.පූ පස්වන හා හයවන ශතවර්ෂ කියන්නේ  රාජ්‍යය හොඳින් වර්ධනය වෙලා තිබුණ විශාල වැව් හැදිලා තිබුණු කාලයක්. වසභගේ සෙල්ලිපි ලංකාවේ හැම තැනම හමුවෙනවා. එතකොට අනුරාධපුර රාජ්‍යයේ ආධිපත්‍ය යම් කිසි විදියක ගොඩක් ප‍්‍රදේශවලට ගිහින්. එ් වගේ රාජ්‍ය ව්‍යාප්ත වුණ කාලයක සිටිය රාජ්‍ය පාලකයෝ සහ එම පාලක දෘෂ්ටිවාදය ගොඩනැගූ පිරිස් මේක ගැන පසු ආවර්තිත කතාන්දරයක් හදනවා. එතකොට එ් කතාවට අනුව හොඳට පේනවා (ලෙස්ලි ගුණවර්ධනගේ සහ ලක්ෂ්මන් පෙරේරාගේ සාකච්ජාවට අනුව ගත්තත්) අනුරාධපුර රාජධානියට තියෙන්නේ බොහොම සරල ආරම්භයක් (Humble origin)  සමහර වෙලාවට ඔය එලාර දුටුගැමුණු  යුද්දේ පවා වෙන විදියටක අර්ථකථනය කරන්න පුළුවන්. පේන විදියට රුහුණේ වර්ධනය වුණු පෙළපත සහ අනුරාධපුරයේ තිබුණු පෙළපත අතර ගැටුම් ඇති වෙලා තියෙනවා. එතකොට මේ වගේ ගැටුම් වංශකතා ඇසුරු කොටගෙන වර්තමානයේදී එය අර්ථකථනය කෙරෙන්නේ දෙමළුන් සහ සිංහල බෞද්ධයින් අතර ගැටුමක් විදියට. එකෙන් පෙන්නන්න උත්සාහ කරනවා දුටුගැමුණුට පාරම්පරික සම්බන්ධයක් තියෙනවා කියලා අනුරාධපුරයට. එ්කට මහාවංශයේ කතාවක් හදලා තියෙනවා. පරණවිතාන උත්සාහ කරල තියෙනවා එ් කතාව සෙල්ලිපි ආශ‍්‍රයෙන් තහවුරු කරන්න. නමුත් ලෙස්ලි ගුණවර්ධන පෙන්වා දෙනවා, එ්ක කරන්න පදනමක් නැහැ කියල. එතකොට මේවා වෙනම සිදු වුණු දේවල්. දැන් ඉන්දියාවේ ක‍්‍රි.පූ 6 වන ශතවර්ෂයේ ජනපද 16 ක් විතර තිබුණා – ත‍්‍රිපිටකයේ සූත‍්‍රවල එන විදිහට. එතනත් එක එක ජනපද තවත් අයව අල්ල ගන්නවා. කෝසල ජනපදය දිඝතී සහ පසෙනදී නැත්නම් ප‍්‍රසේනජිත් රජවරු දෙදෙනාගේ යටතේ ව්‍යාප්ත වුණා. ඊට පස්සේ බිමිබිසාර, අජාසත්ත, විජුඪබ වගේ අය යටතේ මගධ කියන එක ව්‍යප්ත වුණා. ඊට පස්සේ කුඩා ජනපද ක‍්‍රමානුකූලව අල්ලා ගන්නවා. ජනපද රාජ්‍ය තිබුණා. ගෝත‍්‍රික සමාජ තිබුණා, ශාක්‍ය කෝලීය වගේ එ්වා, මේ කුඩා එ්කක අල්ලාගෙන ලොකු එ්වා හැදෙනවා. දැන් එ් වගේ ක‍්‍රියාවලියක් ක‍්‍රි. පූ තුන්වන ශතවර්ෂයේ ඉඳන් පළමුවෙනි ශතවර්ෂය වෙනකොට ලංකාවෙත් වෙනවා. නැගෙනහිර සහ දකුණු පළාතේ ඇතිවන දේශපාලන එ්කක සහ අනුරාධපුර දේශපාලන එ්කක අතර යම් කිසි ඝට්ටනයක් තිබුණා. ඒ වගේම එ්වා වර්ධනය වෙලා ආක‍්‍රමණයක් ඇති වුණා. වංශකතාවලදි වෙන්නේ මේ රාජ්‍ය තහවුරු වුණායින් පස්සේ කතාවක් හදනවා. එ් කතාවට අනුව රුහුණේ කට්ටිය ඇවිත් කරල තියෙන්නේ ආක‍්‍රමණිකයෙක්ව එළවන එක. අපට වංශකතා කියලා ලැබෙන්නේ මොනවාද? අපට වංශ කතා කියලා ලැබෙන්නේ මේ ස්ථාපිත වෙලා තියෙන පාලක තන්ත‍්‍රයක ඉන්න පාලක ප‍්‍රභූන් තමන්ගේ අතීතය ගැන කරපු self reflection එකක්. එ්ක ස්වයං අවලෝකනයක්, ස්වයං අවලෝකනයකදී අනිවාර්යයෙන්ම කරන්නේ තමන්ව උත්කර්ෂයට නැංවීමක්. දැන් මේ අපි පැටලිලා තියෙන ජංජාලය පදනම් වෙලා තියෙන්නේ මේ උත්කර්ෂයට නංවපු දෘෂ්ටිවාදය උඩ. 

ප‍්‍රශ්නය: මේ දක්වා විස්තර කළ දෙය තුලින්, කරුණු දෙකක් මතුකරගන්න පුළුවන්. ඉතිහාසයේ සිදුවීම් කියවන හෝ ලියවිලා තියෙන විධි දෙකක් තියෙන්න පුළුවන්. එකක් සිද්ධිය සිදුවූ ආකාරයටම ලිවීම. මෙයා රජ වුණේ මෙහෙමයි. මේ රජා, මේ රට ආක‍්‍රමණය කලේ මෙහෙමයි කියලා.
එ් වගේම තව විදිහක් තියෙනව. රාජ්‍යත්වය අත්පත් කරගත් අය, තමන් රජ වීම දක්වා වූ කතාන්දරය, සුජාතකරණයට ලක්කරමින් සාධාරණීකරණය කරමින්, අනවශ්‍ය කොටස් ඉවත් කරමින් ගොඩනගන එක. එ්ක එතකොට එම අධිපති උවමනාව, මතවාදය යටතේ ලියන එක. factual කාරණා වලට පවා කතන්දරයක් ගොඩනගන්න පුළුවන්. චිත‍්‍රපටයටත් එහෙම එකක් පදනම් වෙලා තියෙන්න පුළුවන්. මේ factual කාරණා සම්බන්ධයෙන් අපට හොයාගෙන යන්න පුළුවන් කමක් තියෙනවද? නැත්නම් මේවා රාජ්‍ය දෘෂ්ටිවාදය ඔස්සේ නැවත කියවූ එ්වා ලෙස පමණක් තේරුම් ගන්නවද?

නිර්මාල්: ඕව් දැන් අන්තිම කාරණයෙන් පටන් ගන්තොත් – දැන් එල්ලාවල මේධානන්ද හාමුදුරුවෝ කරන්නෙ මොකක්ද? ඔහු  කරන්නෙ සෙනරත් පරණවිතාන කරන්න හැදුව වගේ වැඩක්. එ්ක කරන්න පුළුවන් දෙයක්නෙ. තවත් හදපු කතාවක් තියෙනවා. කතාන්දරය වෙනසක් පෙන්වන්න  ඕන නම් එ්ක කරන්නත් පුළුවන්. සමානකම් ඇති කරන්න  ඕන නම් එ්ක කරන්නත් පුළුවන්. එ්වා සාමාන්‍යයෙන් කරන්න පුළුවන්.articulation සඳහා තියෙන possibilities අනන්තයිනෙ. දැන් ඔය codes එහෙම හදනකොට ඉලක්කම් කොච්චර විධිවලට සම්බන්ධ කරන්න පුළුවන්ද? එ් වාගේ මේවත් සම්බන්ධ කරන්න පුළුවන්. ඇත්තටම එ්ක අවශ්‍යයි. දෘෂ්ටිවාදයක් කියන එක නිකම් තියෙන්න බැහැ. දෘෂ්ටිවාදයකට අවශ්‍යයි අල්තුෂර් ම කියනවා වගේ භෞතික පැවැත්මක්. එ්වට ද්‍රව්‍ය අවශ්‍යයි. එ්ක තමයි අර එල්ලාවල මේධානන්ද හාමුදුරුවන් ගිහින් කඳු පර්වත පීර පීර හොයන්නෙ සහ හොයල පෙන්නන්නෙ. 

දැන් පළමුවෙනි ප‍්‍රශ්නය ගත්තොත් මම හිතන්නෙ අපට අවශ්‍යයි සත්‍යය සඳහා වූ කැපවීම. මම මේ කියන්නේ, හොඳට මතක තියාගන්න, ‘සත්‍යය’ සොයා ගන්න පුළුවන් කියන එක නෙමෙයි. සත්‍යය කියල එකක් තියෙනවද කියල කියන්න මම දන්නේ නැහැ. නමුත් අපිට සත්‍යය සඳහා කැපවීමක්  ඇතිකරගන්න පුළුවන්. දැන් මහාවංශයේ එන දුටුගැමුණු ගැන කතාව සත්‍යයි කියල ඔප්පු කරගන්න අපට අවශ්‍ය නම් අපට  ඕන තරම් එ්ක කරන්න ක‍්‍රම හොයාගන්න පුළුවන්. අපි එ්  නිසා ප‍්‍රශ්න ඇසිය යුත්තේ එහෙම නෙමෙයි. මේ කතාව බොරු වෙන්න බැරිද කියලයි. මේක  ඕන නම් බොරු වෙන්න possibility එකක් තියෙනවා නේද? සත්‍යය සඳහා අප තුළ ඇති කැපවීම තහවුරු වෙන්නේ අන්න එ් ප‍්‍රශ්න ඇසීම ඇතුළෙන්.  ඕක කාල් පොපර්ගේ වචනයෙන් කියනවනම් අසත්‍යකරණය (falsification).

ප‍්‍රශ්නය:  සත්‍යය සෙවීමයි සත්‍යය සඳහා කැපවීමයි කියන එකේදි, උදාහරණයක් විදිහට සුදර්ශන් සෙනවිරත්න වගේ කෙනෙක් සත්‍යය සෙවීම සඳහා කැපවෙලා තියෙනවා කියලා ගන්න පුළුවන්ද?

නිර්මාල්: දැන් මට පොඩි විවේචනයක් තියෙනවා සුදර්ශන්ගේ ප‍්‍රවේශය ගැන එ්ක තමයි දැනටමත් සත්‍යය දන්නවයි කියන එක එතන ටිකක් තියෙනවා. නමුත් විධික‍්‍රමය සඳහා එයාගේ තියෙන කැපවීම නිසා ඒකට ලොකු බලපෑමක් වෙන්නෙ නැහැ. දැන් එල්ලාවල මේධානන්ද වගේ කෙනෙක් අගවනවා එයා හොඳටම දන්නවා දැනටමත් මොකද වෙලා තියෙන්නේ කියල. එයා යන්නේ එ්ක ඔප්පු කරන්න තොරතුරු සොයන්න විතරයි. science වලදී භාවිතා කරන්නේ hypothesis කියලා එකක්. hypothesis එක අපි පාවිච්චි කරනවා කලින් හදාගත්ත එකක් විධියට. නමුත් එ්ක අන්තිමේදි ප‍්‍රතික්ෂෙප කරන්නත් පුළුවන්, තහවුරු කරන්නත් පුළුවන්,  ඕන එකක් කරන්න පුළුවන් එ්කට. ක‍්‍රියාවලිය තමයි තීරණය කරන්නේ බොරු වෙනවද ඇත්ත වෙනවද කියන එක. විද්‍යාවෙදි අපිට hypothesis එක බොරු වීම බාරගන්න පුළුවන්. අපිට බොරු කරන්න පුළුවන් කියල එ් කියන්නේ hypothesis බොරු වෙයි කියලා අපි බය වෙන්න  ඕන නැහැ. hypothesis කියන එක තියන්නෙ එක්කො බොරු කරන්න නැත්නම් ඇත්ත කරන්න. එ් කියන්නෙ අපිට පැත්තකට දාන්න පුළුවන්. නමුත් දැන් එල්ලාවල මේධානන්ද වගේ කෙනෙක්ගෙ විග‍්‍රහ තුළ කළින් එළඹෙන උපකල්පන බොරු වීම සිදුවෙන්න බැහැ. එයාට වෙන්න තියෙන එකම නිගමනය තමයි කලින් අදහස ඇත්ත කියන එක.

ප‍්‍රශ්නය: එතකොට එයාගේ hypothesis එක ඇත්ත වෙන එක අනිවාර්යයක් !

නිර්මාල්: ඕව්. එ්ක ඇත්ත වෙනවා. එ්කට වඩා වෙන දෙයක් වෙන්න බැහැ. මේක තමයි තියෙන ගැටළුව. සත්‍යය සදහා කැපවීමේ මූලික සුදුසුකම තමයි මා පිළිගන්න දේ අත්හැර දැමීමට මා තුළ තියෙන සූදානම. මම සූදානම්ද මම සත්‍යය කියල හිතන දේත් අසත්‍යයි කියලා ඔප්පු වුණොත් ඒ තත්ත්වය භාර ගන්න. සත්‍යය සඳහා වූ කැපවීම තියෙන්නේ අන්න එතන. 

ප‍්‍රශ්නය:  නීතියේ තියෙනවා, යමක් ලියනකොට, අසත් පුරුෂ පුද්ගලයෙක්, අසත් චේතනාවෙන් කියවද්දි පවා, වැරදි විදිහට නොකියවෙන ආකාරයට ලියන්න  ඕන කියල…

නිර්මාල්: ඔව් එ්ක දාර්ශනික ප‍්‍රශ්නයක්.  ඬේවිඞ් හ්‍යුමි ඉදිරිපත් කර තියෙන උද්ගාමි තර්කය පිළිබඳ ගැටළුව (problem of induction)  විසඳීම සඳහා තමයි කාල් පොපර් ඔය අසත්‍යකරණය කියන ක‍්‍රමය යෝජනා කළේ. ඉතින් එ්ක වෙනම සාකච්ජාවක්. දැන් අපි කළින් ප‍්‍රශ්නය ගත්තොත් අපි හිතමු දැන් ගත්තොත්, උතුරු ඉන්දියාවෙන් මිනිස්සු ඇවිල්ලා තියෙනවා කියන එක අපි දන්නවා. ඒ මොකද අපේ ආයතන ගත්තත් ‘රජ ‘ කියන වචනය උතුරු ඉන්දීය සම්භවයක් තියෙන වචනයක්. දැන් රජ කියන වචනය ලතින් භාෂාවේ තියෙනවා ‘රෙජිස්’ කියලා. ඊළගට ‘රික්ස්’ කියලා තියෙනවා – ‘රෙයික්’ කියලා තියෙනවා – ජර්මන් භාෂාවෙන්, එතකොට රජ කියන එකට තියෙන මූලාශ‍්‍රය වගේම තමයි ගමණි, අභය, සිව වගේ නම් වලට ගොඩක් තියෙන්නේ ඉන්දු ආර්ය භාෂා මූලයන්. මෙහෙට ආපු ‘‘ආර්ය’’ කියල අපි කියන ජනකොට්ඨාසය තමයි, මේවා ගෙනවිත් තියෙන්නෙ. බුදුදහමත් එහෙමනේ. එ් වගේම ඊට කළින් ලංකාවේ ජනයා ඉඳලා තියෙනවා. ‘‘බලන්ගොඩ මානවයා’’ කියල කියන්නෙ. දැන් කියනව ‘‘මෙගලිතික්’’ ජනයා කියල. එ් හිටපු ජනයාට මොකද වුණේ? අපට කියන්න තියෙන්නේ මෙච්චරයි, දන්නේ නැහැ. අපිට තියෙනවා මේ දන්නේ නැහැ කියන එක බාරගන්න බැරි කමක්. හැම දේකටම අපිට මොකක් හරි කතාවක් හදා ගන්න  ඕන. ජ්‍යෝතිෂය වගේ එකක දී මුළු ලෝකය ගැනම, හැම කාරණයක් ගැනම මොකක් හරි කතාවක් තියෙනවා. අපි නොදන්න හැම දෙයක්ම අපි දන්න ලෝකයක් ඇතුලේ අර්ථවත් කරනවා. අපි දන්නැති බව පිළිගන්න කැමති නැහැ. ඉතිං කතන්දර හදනවා. දැන් මේකේ යක්ෂ කියලා තියෙනවා, එ්ක ගෝත‍්‍රයක් කියලා කතා හදනවා. ඔන්න බලන්න නලින් ද සිල්වා එයාම කියන යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි චින්තනයට සම්බන්ධ වන තැන. එයත් පාවිච්චි කරණවා ‘‘යක්ෂ ගෝත‍්‍ර’’ කියන වචනය. මේ ‘‘ගෝත‍්‍රය’’ කියන වචනයේ සංඥකරණය මොකක්ද? යුරෝපීයයා අප‍්‍රිකාවට, ඇමරිකාවට හා පැසිෆික් ප‍්‍රදේශ වලට ගියාම එ් ප‍්‍රදේශවල දැකපු ජන ප‍්‍රජාවන් මානව විද්‍යාවේ විෂය වස්තුවක් බවට පත්කරපුවම එ් අයට දීපු නම තමයි tribe නැතිනම් ගෝත‍්‍රය. සිංහල භාෂාවෙත් ගෝත‍්‍ර කියල වචනයක් තියෙනවා. ‘‘කුල-ගෝත‍්‍රය’’. නමුත් නලින්ට ගැලවෙන්න බෑ එයා අර්ථය ගන්නේ එතනින් කියල. නලින් යක්ෂ-ගෝත‍්‍රය කියල වචනය පාවිචිචි කරමින් ජැක්සන්ව විවේචනය කරනවා එයා යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි symbols පාවිච්චි කරනවා කියල. උදාහරණයකට වේල් එක. ජැක්සන් කියන්නේ චිත‍්‍රපටිකාරයෙක්. එයා මූලිකව පාවිච්චි කරන්නේ visual images නලින් කියන්නෙ man of letterනෙ. අක්ෂර, භාෂාව, වචන පාවිච්චි කරන කෙනෙක්. ජැක්සන් imagesවලින් ගන්නව යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි දේවල්. නලින් සංකල්පවලින් එ්කම ගන්නවා. නලින් ජැක්සන්ට යෝජනා කරනවා. ක‍්‍රිස්තු ඉපදෙන්නටත් කළින් එකකට ක‍්‍රිස්තූන්ගේ images අරගෙන කියල. එ් වගේම නලින් ‘‘ගෝත‍්‍ර’’ කියන යුරෝපීයන්ගෙ ‘‘යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි’’ අදහස දානවා පූර්ව පණ්ඩුකාභය යුගයට. මම කියන්නේ මේ not knowing කියන එක බාරගන්න බැරි නිසා එ් නොදන්න දේ දන්න දේ බවට පත්කරන්න  ඕන. ජැක්සන් විතරක් නෙවී, නලිනුත් එ්වා ගන්නේ යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි සම්ප‍්‍රදායෙන්. අනික ජැක්සන් දන්නෙ නැහැනෙ එ් කාලේ මිනිසුන් ඇඳපු ඇදුම මොනවද කියල. එයා දන්නේ සහ ගත්තේ එයාගේ history එකෙන් එන ඇඳුම්. 

ප‍්‍රශ්නය:  නදීක ගුරුගේ කියලා තිබුණා මම එ් කාලේ තිබුණ සංගීතය මොකක්ද කියලා දන්නේ නැහැ. මම එ්වා ගත්තේ අප‍්‍රිකානු සංගීතයෙන් කියලා.

නිර්මාල්: ඔව්. නදීක අප‍්‍රිකානු ගෝත‍්‍රවලින් සංගීතය හදාරනවා. අප‍්‍රිකානු ගෝත‍්‍රය කියන වචනය එන්නෙත් යුරෝපයෙන්නෙ. එ් වචනමම නලිනුත් පාවිච්චි කරනවා. එ් community හඳුන්වන්න.

ප‍්‍රශ්නය:  අබා එකේ dancing හදපු චන්දන කියන්නෙත් එ් කාලේ නටපු විදිය අපි දන්නේ නැහැ. මිනිස්සු සොබාදහමත් එක්ක ඉන්න කොට ඔය වාගේ වානර ලක්ෂණ තියෙන්න ඇති කියලා හිතපු නිසයි අපි මෙහෙම හැදුවෙ කියල.

නිර්මාල්: ඔව්. අපි දන්න දෙයින් තමයි නොදන්න දේ අර්ථවත් කරන්නෙ. උදාහරණයකට අපි පිටසක්වල ජීවීන්ව අර්ථකථනය කරනකොට අන්තිමට මිනිසුන්ව තමයි අඳින්නේ. අමනුෂ්‍යයින්ගේ හැඩරුව එහෙමයි imagine කරලා හදන්නේ. මනුෂ්‍යයාගෙන් තොරව පිටසක්වල ජීවියා imagine කරන්න අපිට බැහැ.

ප‍්‍රශ්නය:  අපි ඉතිහාසය පැත්තෙන් එහාට ගිහින් බැලූවොත් නලින් ද සිල්වා වගේ කෙනෙක් ඇත්තටම මුදල් සෙවීමේ අරමුණෙන් හෝ එහෙම නැත්නම් ප‍්‍රාග්ධන තර්කයක් තුළ නොවෙයි වැඩ කරන්නෙ. එ් පැත්තෙන් හිතුවොත් සූරිය ගුණසේකර, ගුණදාස අමරසේකර වගේ අයත් එහෙමයි. නමුත් චම්පික රණවකලා සහ එල්ලාවලා මේධානන්ද හාමුදුරුවන් වගේ අය ගත්තහම අපිට පේනවා එ්ක එහෙමම නෙවෙයි කියලා. එතකොට, දැන් සිංහල ජාතිය ගොඩනැඟීමේදී, ගොඩනඟමින් ඉන්න දේවල් ඇතුළේ යටින් මේ කොටසත් තියනවා නේද? උදාහරණයක් ලෙස යුදෙව් චින්තනය කියලා නලින්ලා පහර දෙනකොට එ් චින්තනය වගේම මේ ධනවාදී ලිබරල් ආර්ථික රටාවටත් පහර දෙන බවක් පේන්න තියෙනවා. මේ එක්කම ලිබරල්වාදය අපේ රටේ වැඩකරන්නේ කොහොමද සහ කොහොමද එ්ක ප‍්‍රාග්ධනයේ තර්කයක් බවට පත්වෙලා තියෙන්නේ කියලා මේ මතුවෙලා තියෙන සංවාදයත් එක්ක අපිට  කියවන්න පුළුවන් නේද? 

නිර්මාල්: දැන් මෙතන interesting point එකක් තියෙනවා. නලින් අබා චිත‍්‍රපටියට විරුද්ධයි. අර පරණ මාදිලියේ ඉතිහාසඥයෝ ටිකත් එ්කට විරුද්ධයි. හැබැයි විමල් වීරවංශ මේකට පක්ෂයි. මේක හරි අපූරු දෙයක්. දැන් අපි දන්නවා, ඔයත් කිව්ව වගේ, නලින්ගෙ තියෙනවනෙ අවංක ජාතිවාදයක්. මිනිහ ඇත්තටම බටහිරට හොඳටම විරුද්ධයි. දැන් ඔය ‘‘ගෝත‍්‍ර’’ කියන එක ගන්නකොට එයා හිතල මතල ගන්න එකක් නෙමෙයි. එයාට අනිවාර්යයෙන් කේන්ති යනවා ඔය කියන එකට. නමුත්  එයාගේ එතන ideological trap එකක් තියෙනවා. එ්ක හොයන්න ‘80 ගණන් වල නලින් නව සමසමාජ පක්ෂයෙන් කැඩෙන කාලේ බුද්ධිමය වාතාවරණය හොයන්න  ඕන. එ්ක දැන් අපට කරන්න බෑ. නමුත් විමල් වීරවංශගේ මැදිහත් වීම හරි වැදගත්. දැන් විමල් වීරවංශ කියන්නේ ප‍්‍රායෝගික ජාතිවාදියෙක්. එයා JVP එකේ ඉන්න කොට එයාගේ තිබුණනේ anti-capitalist අදහස්. ක‍්‍රමානුකූලව ඒවා අතහැර දමමින් හොඳටම පරිභෝජනවාදියෙක් බවට පත්වෙනවා. එතකොට එයා ගැන අපට කියන්න පුළුවන් පරිභෝජනවාදී ජාතිවාදියෙක් (consumerist-nationalist) මේ කාලෙට හොඳම ජාතිවාදය නලින්ගේ ජාතිවාදය නෙවෙයි. විමල්ගේ ජාතිවාදය. මම දන්න විදියට නලින් පරිභෝජනවාදියෙක් නෙමෙයි. එයා බොහෝම අල්පේච්ඡු විදියට ජීවත් වෙන්නෙ. අඩුම තරමින් මම නලින්ගෙ ගෙදර යන කාලේ වෙනකොට මම දැක්ක නලින්මයි දැනුත් ඉන්නේ. consumarist කෙනෙක් නෙමෙයි නලින්. විමල් වීරවංශ කියන්නේ එහෙම නෙමෙයි. වීමල් වීරවංශ කියන්නේ හොඳම පරිභෝජනවාදියෙක්. පරිභෝජනවාදය ඇතුළේ හොඳටම තමන්ගේ ජීවිතය ස්ථානගත කරගෙන ඉන්න, හොඳට ඇඳුම් අඳින, හොඳම මොබයිල් ෆෝන් පාවිච්ච් කරන, හොඳම තැන්වලින් කොණ්ඩය සකස් කරන කෙනෙක්. එතකොට එ් වගේ කෙනෙක් අබා ‘යුගයේ ප‍්‍රකාශනයක්‘ විදියට දැකීම අතිශයින් තර්කානුකූලයි. දැන් අබා කියලා කියන්නෙත් මේ පරිභෝජනවාදී යුගයට හරියන ජාතිවාදී ප‍්‍රකාශනයක්. එ්ක අපිට කියන්න පුළුවන් Nationalism in the age of Globalization කියලා. මෙහි ජාතිවාදය කියලා කියන්නේ ගෝලීයකරණයට තියෙන විකල්පය නෙවෙයි. ඒක local communities තමන්ගේ අනන්‍යතාව පවත්වාගෙන යන්න හඳාගන්න ආරක්ෂණ යන්ත‍්‍රයක්. එ්ක ඇවිල්ල දැන් ක‍්‍රම හදාගෙන තියෙනවා එ්කට පවතින්න. දැන් විමල් වීරවංශ කියන්නේ අන්න එ් ගෝලීය කරණය හා Local ප‍්‍රජාවන් එකට පැවතීමේ අභිලාෂයේ දේශපාලන ප‍්‍රකාශකයා. ජැක්සන් ඇන්තනී කියන්නේ මෙන්න මේ එකට පැවතීමේ අභිලාෂයේ සිනමා සංස්කෘතික ප‍්‍රකාශකයා.

ප‍්‍රශ්නය:  එතකොට එ්ත් එක්කම අපට බැරිද සම්බන්ධයක් හදන්න එවැනි පැවැත්මක් සඳහා නලින් ද සිල්වා වැනි අව්‍යාජ, නැත්නම් නොකිලිටි සාරයක පැවැත්මක් අවශ්‍ය වන පසුබිම පිළිබදව?

නිර්මාල්: ඔව්. අවශ්‍යයි. එයත් ඉන්න  ඕන. එයා දිවයිනට ලියන්න  ඕන. මට නලින්ගේ මුහුණු දකිනකොට පපුව හෝස් ගාලා යනවා. නලින්ගේ පිහිටෙන් ගිය අය, විශේෂයෙන්ම චම්පික රණවක විශාල ජීප් එකක නැගලා ආරක්ෂකයින් පිරිවරාගෙන ජාතික ඇඳුම් ඇඳගෙන යනකොට, විමල් වීරවංශ තමන්ගේ කොණ්ඩය හොඳම තැන්වළින් හදාගෙන රු 30,000ක් වටින ඇඳුම් ඇඳගෙන එහෙම යනකොට නලින් ද සිල්වා ඉන්න විදිය දැක්කහම ඇත්තටම මගේ පපුව හෝස් ගානව.

ප‍්‍රශ්නය: දැන් නලින් එක වෙලාවකදී කියනවා මාව මිනිස්සු දැනගන්න  ඕන නැහැ. විමල් වීරවංශව මිනිස්සු දන්නවා. විමල් වීරවංශ මාව දන්නවා. එ්ක නිසා මගේ එක තමයි යන්නේ කියලා. 

නිර්මාල්: ඔව් නලින්ගේ සාරය තමයි යන්නෙ. නමුත් මේ කාලයේ ඔප්පු වෙලා තියෙනවා නලීන්ගේ සාරයට වඩා විමල් වීරවංශගේ body එක dominant කියලා. එතකොට නලින් හිතනවා සාරය වැදගත් කියලා. හැබැයි නලින් මතක තියාගන්න  ඕන සාරය කියන සංකල්පය යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි කියල. එ්කට හරියන හින්දු සංකල්පයක් තියෙනවා ආත්මය කියලා. ආත්මය කියන එක යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි එකට වඩා වෙනස්. නමුත් සාරය කියන එක තමයි ස්ප‍්‍රීතු, sprit කියන්නෙ. මේ දෙකම සමානයි. බෞද්ධ සංකල්පය නම්, මගේ අදහස අනුව, මනස කියන එක තමයි. එතකොට යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි සාරය, හින්දු ආත්මය එක්ක හැප්පෙන බෞද්ධ සංකල්පය තමයි මනස. හැබැයි නලින් ඉන්නේ එතන නෙමෙයි. යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි සංකල්පයේ. එ් කියන්නේ සාරය (sprit). එ් නිසා තමයි විමල් වීරවංශගේ බොඩි එක දිහා බලන්නේ නැතුව මගේ සාරය තමයි තියෙන්නේ කියලා එයා හිතන්නෙ. මනස ජයගන්න කෙනෙක් සාරය ගැන ඔච්චර හිතන්නේ නැහැ. මනස ජයගන්න කෙනාට ඔච්චර කේන්ති යන්නේ නැහැ. මනස ජයගන්න කෙනාට ඔච්චර පත්තරවල ලියන්න  ඕනේ නැහැ. දැන් එහෙම ගත්තහම නලින් ගේ උරුමය බෞද්ධ නෙමෙයි. නලින්ගේ උරුමය යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි. විමල් වීරවංශගේ උරුමය ධනවාදී පරිභෝජනවාදය (capitalist consumerism). වැඬේ තියෙන්නේ යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි නලින් හරහා එන යුදෙව් ක‍්‍රිස්තියානි සාරයයි, බටහිර අධිරාජ්‍යවාදය හරහා එන ධනවාදී පරිභෝජනවාදයයි එකතු වෙලා දැන් හදලා තියෙනවා හරි අපූරු monster කෙනෙක් මහින්ද රාජපක්ෂ කියලා, දැන් එයාට නලින්ද සිල්වත් support කරනව. විමල් වීරවංශත් support කරනවා. හැබැයි අබා චිත‍්‍රපටිය සම්බන්ධයෙන් මේ දෙන්නා බෙදිලා ඉන්නෙ. හෙගල් විස්වාස කරා පෘසියානු රාජ්‍යය තමයි ජර්මන් සාරයේ මස්තකප‍්‍රාප්තිය කියලා. එ් වගේ මහින්ද රාජපක්ෂ තමයි දැන් මේ සිංහල සාරයේ මස්තකප‍්‍රාප්තිය. දැන් පරම සාක්ෂාත්කරණයට ආවාම සාරය සහ ශරීරය අතර වෙනස නැතිවෙලා යනවා. සියල්ලම සාරය. එ් වගේ දැන් සියල්ලම මහින්දගේ චින්තනය. එතකොට දේශපාලනයක් බවට පත්වෙනවා. ඔය දැන් කියනවා වගෙ සාටක හැම තැනම. පොඩි උනුත් සාටක දාගෙන. මරාසාද් නාට්‍යයේ තියෙනවා ගිලටින් හැම තැනම. පොඩිඋන් ගිලටින් වලින් සෙල්ලම් කරනවා. අන්න එ් වගේ මේකත් හැම තැනම. හැම ආයතනයක් තුළම මේක ප‍්‍රකාශනයට පත්කරනවා. හැමතැනම සාටක. හැමතැනම සාරය. 

ප‍්‍රශ්නය: සිනමාත්මක විචාර හරහා, ගම්ලත්ගේ මාක්ස්වාදී ප‍්‍රකාශ හරහා, එහෙම නැත්නම් භාෂණගේ මතවාදයන් හරහා එන අදහස් මේ කියන සැකසුමට විවේචනයක් ගේනවට වඩා මෙය ඇතුලේම සංඝටක බවට පත්වීමකුයි වෙන්නෙ. ඇත්තටම මේ මොකක්ද වෙන්නෙ? 

නිර්මාල්: එ්ක තමයි. මම මුලිනුත් කිව්වේ මේක හරිම වැදගත්. මොකද මේක all encomposing phenomenon එකක්. සියල්ල ආවරණය කරගන්නා වූ ප‍්‍රපංචයක්. දැන් ගංවතුර ආවාම හැම තැනම වතුරනෙ. එ් වගේම ගංවතුර බැස්සාමත් එ් හැමතැනම පිරිසිදු කරන්නත්  ඕන. අන්න එ් ආචරණය අබා චිත‍්‍රපටියේ තියෙනවා. කොච්චරද කියනවනම් රාජකීය ආසියාතික සංගමයටත් තියෙනවා. කොහොමහරි වෙලා කව්රුවත් දන්නේ නැති සංගමයකටත් සිද්ධ වෙන්නේ දැන් මේක කතා කරන්න. හැම එකකටම අබා ආචරණය වැළඳෙනව. අබා රෝගය වැළඳෙනව. එ් නිසා අපට පුළුවන් එ්ක ගැන කතා කරන්න.

සාකච්ජා කලේ
සම්පත් ගීතික
මදුවන්ත කුමාර